Het rapport van het VGC-college

Het VGC-college heeft met beperkte bevoegdheden en budgetten mee aan de stad getimmerd, ver van het politieke gewoel.

Het meerderheidsakkoord van het VGC-college ‘Brussel is wat we delen’ bulkt van enthousiasme en is hyperambitieus. Heel veel ideeën worden aangekondigd, maar ze zijn niet allemaal in een handomdraai te realiseren. De VGC wil in het meerderheidsakkoord “tweetalig onderwijs waarmaken, stadswijken nieuw leven in blazen, de cultuursector verduurzamen, een staten-generaal voor het Brussels onderwijs oprichten, meer speelplekken voor kinderen, street-workout in de openlucht”, of nog: “een warme stad voor senioren”.

De corona-epidemie zette het VGC-college meteen met de voeten op de grond. Het was alle hens aan dek. Bovendien was het voor de VGC-collegeleden knokken binnen de Brusselse regering (zie rapport van de Brusselse regering) om het beleid klaar te krijgen, zodat de drie collegeleden voor de VGC-bevoegdheden toch al snel in de plooi kwamen van de continuïteit. Voortzetten wat in de vorige legislatuur aan de orde was en tegelijk ook enkele uitdagingen het hoofd bieden zoals het leerkrachtentekort, de klimaatdoelstellingen en de armoede.

Onderwijs is zeker de belangrijkste bevoegdheid gebleven deze legislatuur. De Vlaamse Gemeenschapscommissie heeft hier een beperkte armslag – Vlaanderen houdt de eigenlijke touwtjes in handen. De VGC heeft in het verleden vooral scholen gebouwd. Dat was nu niet anders, met een focus op het secundair onderwijs, wat in lijn is met de vooruitzichten van de Brusselse demografie.

Collegelid Sven Gatz (Open VLD) maakte in vijf jaar tijd 267 miljoen euro vrij om scholen te bouwen. Dat is goed voor dertig projecten, of 3.648 nieuwe plaatsen bij in het basisonderwijs en 4.428 nieuwe plaatsen in het secundair onderwijs. Nieuwe campussen kwamen er aan het Rijksadministratief Centrum, in de voormalige sigarettenfabriek van Saint-Michel in Molenbeek en in Anderlecht aan het kanaal. Aan de Pleinlaan in Elsene loopt nog een project voor twee nieuwe secundaire scholen.

In het begin van de legislatuur ontstonden de eerste berichten over het leerkrachtentekort in het Nederlandstalige onderwijs. Het probleem werd elk jaar nijpender en ging niet meer van de agenda. Wie scholen bouwt, moet ook in de leerkrachten voorzien. De VGC heeft hier maar een beperkte speelruimte. De aantrekkelijkheid verhogen van het leerkrachtenberoep is een taak voor de Vlaamse regering. De VGC kon via het Onderwijscentrum Brussel, jobbeurzen voor zij-instromers en sensibilisering wel de grootste nood lenigen en begin dit jaar was er een kleine verbetering merkbaar.

Ook om een oplossing te vinden voor de verschillende vakantiekalenders tussen Franstalig en Nederlandstalig onderwijs, wat in Brussel tot erg vervelende situaties leidt, kan de VGC weinig meer doen dan het probleem blijven aankaarten bij de Vlaamse regering.

Collegelid Ans Persoons (Vooruit), die in juni 2023 Pascal Smet verving, zette grotendeels het beleid van de vorige jaren verder met de renovatie van een gemeenschapscentrum per jaar. De fonkelnieuwe Vaartkapoen (Molenbeek) kon worden geopend, de werken aan Nekkersdal (Laken) kunnen van start gaan. Op cultuur een bijzondere vermelding voor de uitbreiding van de cultuureducatieve schoolwerking, zodat elk kind in een Nederlandstalige school minstens één keer per jaar kan genieten van een culturele activiteit zoals een theater- of dansvoorstelling.

Op het vlak van jeugd, die andere bevoegdheid van Persoons en Smet, ontstond even wat ongenoegen over de herverdeling van de subsidiepot, maar vielen vooral de moeilijkheden op waar sommige jeugdhuizen mee kampen. Tongeluk in Ganshoren kwam in de problemen door een conflict met de gemeente, en bij De Schakel in Sint-Lambrechts-Woluwe blijft de situatie precair. De ambitie voor meer fuifgelegenheden is nooit echt van de grond gekomen, buiten dan het fuifloket in de vorm van een website.

Elke Van den Brandt (Groen) is collegevoorzitter en hield tegelijk de vinger op de knip. De begroting bleef mooi binnen de lijntjes, en kreeg ook een volledig nieuwe structuur.

Op haar bevoegdheid Welzijn zagen we voorzichtige verschuivingen van subsidiekanalen naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, waardoor er bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie geld vrijkwam. Met dit soort cocomisering wil het VGC-college een coherenter beleid in Brussel.

De kinderopvang blijft traag maar gestaag uitbreiden. Er kwamen 117 extra inkomensgerelateerde plaatsen bij vanuit de VGC. Verder heeft Van den Brandt een boost gegeven aan het aantal wijkgezondheidscentra. Er komt er binnenkort één in Peterbos, en in de herfst in de Noordwijk.

De VGC heeft de langverwachte hervorming van de Brede School kunnen finaliseren, waardoor de statuten van de gemeentelijke coördinatoren gelijk zijn getrokken. Elke Van den Brandt maakte van de gelegenheid gebruik om de focus van de Brede School wat te verleggen en meer rond kansarmoede op school te werken. Tegelijk worden scholen ondersteund om kosten te dekken voor kinderen uit kwetsbare gezinnen.

Door in zee te gaan met een privé-operator zijn ook de meeste gemeenschapscentra en een aantal andere VGC-gebouwen van zonnepanelen voorzien.

Wat het VGC-beleid en het Brussel-beleid van de Vlaamse regering betreft: die werden apart door de BRUZZ-redactie beoordeeld, net zoals eerder ook de Nederlandstalige Brusselse parlementsleden.