Culinair ontdekt: divali

Wanneer de wereld wil feesten, dan doen we graag mee. Divali is een feest dat uit Indië komt en gepaard gaat met veel en zoet eten. Dat moet u ons geen twee keer komen vragen.

Donderdag, gisteren, begon het hindoelichtfeest dat gevierd wordt daar waar hindoegemeenschappen wonen. Dat is bijvoorbeeld in Trinidad en Guyana, Fiji ... Vroeger werden ze vanuit Indië (Pakistan, India, Bangladesh, Sri Lanka …) verscheept als contractarbeiders naar andere koloniën, om er in de suiker- en rijstplantages te werken. Contractarbeider was toen eigenlijk een eufemisme voor 'slaaf van bepaalde duur'. Wanneer dat contract was afgelopen mochten ze weer vrij beschikken. De meesten bleven in hun nieuwe land. Hun feesten hebben ze er behouden en anderen enthousiast gemaakt. Ook vandaag zendt India zijn zonen en dochters uit, weer op contract, maar nu goedbetaald als ICT'ers in grote internationale bedrijven.

Zo'n lichtfeest, net zoals onze Kerstmis, houdt in dat er veel lichtjes worden aangestoken en dat men uitgebreid eet en snoept, vooral zoetigheden. Wie heeft daar nu geen sympathie voor? De datum van Divali varieert met de maankalender van India tussen oktober en november. Eigenlijk loopt het feest over vijf dagen, maar donderdag 4 november is dit jaar de belangrijkste, de hoogdag. Dan aanbidt men de godin Lakshmi voor geluk, voorspoed en aanzien. Men brandt aardewerken olielampjes, zendt wenskaartjes naar vrienden en familie en wenst iedereen 'Shubh Diwali'.

Het begint op dag 1 (dinsdag 2 november) al met het opruimen van het huis en het shoppen voor de heerlijkheden die zullen worden klaargemaakt. Het is ook een dag om goud te kopen, zeggen ze mij. De tweede dag worden de lichtjes opgehangen, binnen en buiten. Ook wordt de vloer versierd met rangoli, kleurrijke patronen van poeders, granen en (papieren) bloemen. Dag drie is de hoogdag met gebeden thuis of in de tempel, en offers van voedsel. De vierde dag is gewijd aan de liefde tussen man en vrouw, met cadeautjes voor elkaar. De laatste dag is voor broers en zussen, en nog meer cadeautjes. Dan zijn we zaterdag.

Het voedsel tijdens Divali bestaat meestal uit meerdere snacks gedurende de dag. Dit is het moment om bij de Indische kruideniers een voorraad, pakora, samosa of gullab jamoen in te slaan. Met de eerste zijn we hier al wat vertrouwd, dat laatste zijn gefrituurde melkballetjes en dus voornamelijk zoet. Maar er zijn duizend variaties mogelijk.

Ook halwa is een zoete lekkernij, maar niet zoals de Levantijse halva die je bij de Turk of Libanees vindt, gemaakt van sesam. Indische halwa is een ruimer begrip, kan van griesmeel of groente en fruit, bloem of nog wat meer worden gemaakt.
Veel gelegenheidsrecepten vind je bijvoorbeeld op de BBC-pagina. Hiervan een halwarecept: Gajar halwa.

Rasp een halve kilo wortelen grof, klief zes groene kardemompeulen met een mes. Doe wortelen en kardemom in een stevige kookpot. Giet er een halve liter volle melk over en breng aan de kook. Laat heel zachtjes sudderen gedurende ongeveer een uur, regelmatig controleren en roeren, de overtollige melk moet eruit zijn verdampt (dit kan misschien veiliger in een oven?).

Laat in een diepe pan 125 gram boter smelten en bak hierin de halwa tot het vochtige, melkig aspect verdwenen is (15 minuten?). Het mengsel zal donkerder worden. Voeg dan 100 gram suiker, 25 gram rozijnen en 25 gram amandelen of pistaches toe. Nog enkele minuten roeren. Warm of koud opdienen. De halva bewaart nog tot een week in de koelkast.
Subh Divali en smakelijk.