Culinair ontdekt: noen

Bij Nieuwjaar horen goede voornemens. Ik heb er nog één voor u. Sommige mensen kunnen dit een trend noemen of een wens, maar het zou weleens gezond kunnen zijn ook. Als we nu onze hoofdmaaltijd weer op de middag gingen nemen?

Maar ook wie uit werkte, kwam ’s middags thuis om te eten. In mijn schooltijd duurde de middagpauze meer dan twee uur. Tijd genoeg om naar huis te fietsen, te eten en naar school terug te keren. Mijn moeder werkte ook uit, maar spurtte onder de noen naar de huiselijke keuken om de aardappelen te schillen, wortelen te krabben en de worst in de pan te gooien. Een gewone familiemaaltijd dus, mét soep en dessertje! Wanneer dat niet kon, dan bleven we op school eten, waar eenzelfde huiselijke keuken werd voorgezet. Leerlingen mochten onder de middag niet buiten wanneer ze niet expliciet naar huis keerden voor de maaltijd.

Op het werk van de volwassenen was er meestal een kantine met warm eten. Toen de vrouwen massaal naar de werkvloer trokken, werd er in heel wat huisgezinnen thuis zelfs niet meer gekookt. Dat scheelde een stuk in de schoonmaak! Winstbejag en besparingen (twee woorden voor hetzelfde fenomeen) hebben die kantines doen verdwijnen.

De werknemers kregen dan maar een Ticket Restaurant en het tijdperk van de sandwicherie was daarmee aangebroken. Niet omdat mensen zoveel liever broodjes eten, maar omdat ze daarmee tijd konden besparen. Het zal wel te maken hebben met de ‘voorstedelijke villacultuur’: iedereen wou na het werk zo snel mogelijk weer naar huis, ver van de stad. En zo is men noodgedwongen ’s avonds warm gaan eten, laat op de dag en uit diepvries of blik. Ook op school werd de middagpauze tot een minimum herleid waardoor de juf sneller weg kan en de dustkes nu al om 15.30 uur worden losgelaten, nauwelijks gevoed. De chipsfabrieken varen er wel bij.

In andere landen is dat niet anders. Ook in Frankrijk en Italië was de warme maaltijd op de middag de norm. Maar wij kennen die landen vooral van vakantie en uitgaans­leven. De dagelijkse sleur is er dan niet bij en wij hebben een vals idee hoe de mensen daar zelf leven. Enkel in de zomers in het diepe zuiden van Spanje en Italië kookt men traditioneel diep in de nacht, omdat het er anders te heet is.
Nu suggereert nieuw onderzoek dat de opkomst van obesitas ook weleens te maken zou hebben met het uur waarop we eten. We leven immers met een ingebouwde klok en we zijn van nature geen nachtdieren. Wanneer we ‘s avonds, niet te lang voor het slapengaan, nog een copieuze maaltijd achter de kiezen proppen, reageert het lichaam met ‘Ho! Die energie krijg ik vandaag niet meer verwerkt’ en onze hormonen geven het bevel om onze reserves (vet) verder op te bouwen met de overdadige brandstof. Zo worden we slapend dik.

Het toeval van het dagelijks leven wil nu dat wij hier ‘s middags meestal thuis (kunnen) zijn. Ik ben dus weer overgeschakeld op warme maaltijden koken voor de noen. Dat is wel een ingrijpende aanpassing van de dagindeling, maar mijn huisgenoten lijken eerder tevreden. Ook op restaurant is het ‘s middags beter. De prijzen zijn lager en er is minder volk. Smakelijk.