Laptopia: Belgian Chocolate Village

Vooroordelen zijn goed voor een mens. Ze kunnen hem heel wat ellende besparen. Het vooroordeel dat past bij een chocolademuseum in Brussel luidt hetzelfde als het vooroordeel dat je zou moeten alarmeren bij het naderen van een pizzamuseum in Napels, een wodkamuseum in Moskou of een klompenmuseum in Volendam: “Wellicht een snel in elkaar gebokste, educatief schadelijke, zuiver commerciële en dus te mijden toeristenval, gevuld met zielloze replica’s met voorgekauwde evidenties als bijschrift.”

Aan de hand van kijkkasten, overstretchte koptelefoons, een keurig Nederlands sprekende audiogids, praktische modules met kinderkwisjes, en natuurlijk ook een filmpje, waarin een medewerker van Barry Callebaut met de ernst van het meesterchocolatiermetier het mes zet in een stoffige jutezak, waar de cacaobonen vervolgens fotogeniek uitstromen. Wat zouden schoolreisjes nog voorstellen zonder deze museale mensenmaat, waarin geschiedenis, productieproces, voedingswaarde, publiciteit en economische impact netjes worden behandeld. Met als toetje anekdotes over het verband tussen een praline vulling en een paardenkaak (ganache) of over de Japanners en hun valentijnsritueel. En natuurlijk een proevertje uit het kleine museumatelier, waar de praktijk leert dat fondant het best zijn glans behoudt als je hem smelt op 32 graden.

Ten tweede is er nood aan herwaardering van chocolade. Binnen tien jaar is het exact vijfhonderd jaar geleden dat het eerste handjevol cacaobonen in Europa arriveerde. Wat ooit Xocoatl heette, werd door Carl Linnaeus “Theobroma” gedoopt - geschenk van de goden. Maar in die vijfhonderd jaar zijn de zwarte goudstaven voortdurend aan inflatie onderhevig geweest. Ikzelf verstouw inmiddels zonder ommezien hele tabletten van het pure spul - dus zonder de suiker, de melk of de palmolie. Misschien helpt dit museum dan om de lat chocolade weer wat hoger te leggen. Daartoe inspireren de reclames van oude Melo Cakes, vroege Chocotoffs, en Milkachocolade die nog niet werd aangeprezen door een paarse koe, maar door een Sint-Bernardushond.

Maar ronduit innemend is het grafische werk dat vroeger te pas kwam bij de verpakking van een lat chocolade. Ik zag ware museumstukken Côte d’Or met fantastisch vormgegeven wikkels. Ik begrijp dat daar nog intacte exemplaren van bewaard zijn gebleven, want ze zijn te mooi om te openen. In de sector liggen volgens mij dus nog veel kansen voor retro-merchandising, die misschien duidelijk kan maken dat chocolade reepen, zoals ze nog voluit heetten in een iets ouder Nederlands, ooit echt iets te betekenen hadden.

De manier waarop Le Chat-tekenaar Philippe Geluck in een museumfilmpje spreekt over de Côte d’Or-fabriek aan het Zuidstation, en de manier waarop zijn moeder vroeger voorzichtig kleine latjes smolt om ze op een verse beboterde boterham te smeren, maken duidelijk wat door de overdaad allemaal verloren ging. Vandaar misschien ook die vreemde tendens om gekke dingen te sculpteren in chocolade - zoals de grote maquettes van het Jubelpark, het Atomium en de Basiliek waaraan het museum zich bezondigt. Ik overweeg veertig dagen zonder chocolade. Streep onder de reep tot Pasen.