Ooitvinne

W anneer we de opmerking krijgen: “Ge zaait waal eet on ’t ooitvinne,” moeten we eerder vereerd dan verbolgen zijn. Eet ooitvinne mag zeker deel uitmaken van ons dagelijks leven. Hoeveel voorbeelden bestaan er niet, waarde lezer, van situaties waarin we verplicht zijn eet ooit te vinne? Al was het maar om de sleur te breken of een conversatie wat meer pit en inhoud te geven.

Ik ga hier zeker niet beweren dat ooitvinne alles te maken heeft met liegen of 'n dikke bloes opgeive. Wat ik mij er het beste bij voorstel, is bijvoorbeeld een verhaaltje opdissen of een mop vertellen. En over moppen gesproken, waarde lezer, ik hem ma altaaid afgevroegd woe da ze vandoen komme. Maar voor hetzelfde geld kan ik mij ook afvragen wie ooit de Bijbel geschreven heeft.

Eet ooitvinne kan natuurlijk ook op het ogenblik zelf gebeuren. Het zou mij verwonderen mocht ik het volgende voorval al eerder te berde gebracht hebben, maar soit, hier gaan we. Tijdens een panchekermis kreeg iemand de volgende opmerking: "Mo enfin, Charel! G'hèt al vaaif witte panchen in a kas gesloege! Pakt a doe toch neki e stuk bruud!" Waarop Charel uiteraard niet anders kon doen dan onmiddellijk een gepast antwoord ooit te vinne. En daarin slaagde hij wonderwel. "Mo doe es bruud in!" sprak hij.

Uiteraard heeft ooitvinne ook veel met wetenschap en vooruitgang te maken. Onze Brusselse uitdrukking "Hij heit het werm woeter ni ooitgevonne" is daar een duidelijk bewijs van. Gelukkig staan we niet altijd stil bij wie wat ooit heeft ooitgevonne. Van de meeste gebruiksvoorwerpen hebben we echter wel een vaag idee. De gloeilamp, de saxofoon en het strijkijzer zijn daar maar een paar voorbeelden van. "Tiens," viel men mij toen in de rede, "wee heit er na het straaik­aaizer ooitgevonne?" Ik moest eerlijk toegeven, waarde lezer, dat ik op die vraag niet direct een antwoord kon formuleren. Maar dat was buiten mijn enorme capaciteit om eet ooit te vinne gerekend. "Het straakaaizer ooitgevonne? Weutte gaaile dat den ni?" Ik moet zeggen dat het lang geleden was dat men nog zo aan mijn lippen was blijven hangen. Toen ik echter achteloos uitpakte met Adolf Straaik, was het hoongelach niet van de lucht.

Laten we bij dat alles niet vergeten, waarde lezer, dat we haast elke dag eet ooitvinne om het ons in het dagelijks leven gemakkelijker te maken. Zo heb ik onlangs nog ooitgevonne dat de beste manier om een naald te verstoppen, niet is ze in nen berg struut te steike. Want wie goed in die hooiberg woelt, zal zich vroeg of laat prikken en op die manier de speld vinden. Op de vraag "Woe mooj dei spelle den wel stoppe?", moest ik alweer eet ooitvinne. "In faaite es de sumpelste maneer ze tusse deuzend andere spelle te steike," sprak ik glunderend.

Zoals hierboven aangegeven zijn we er allemaal op aangewezen om haast elke dag eet ooit te vinne. Maar laten we ons daar niets te ingewikkelds bij voorstellen. Bij de eenvoudigste beslissing die we nemen, mogen we ervan uitgaan dat we eet ooitgevonne hemme. En dan is er ten slotte nog iets merkwaardigs wat ik de lezer zeker niet wil onthouden. Niet later dan vanochtend dacht ik bij mezelf: "Wa goen ik naa waal ooitvinne vè in onze Brusselse Rubreek auver te schraaive?" Ik laat het aan u over, waarde lezer, om te raden welk woordje mij onmiddellijk te binnen schoot... Ooitvinne in de zin van 'verzinnen', met veel verbeelding en - waarom soms niet? - met verbijstering. Want ik ben echt wel kurjeus wa ik noste ki waal goen ooitvinne. Met alles wat u vandaag al hebt ooitgevonne, zult u deze Brusselse Rubriek met brio kunnen aanvullen.

Laten we nog even nadenken wat we als de beste ooitvinding aller tijden beschouwen. Het zou mij veel plezier doen om daar van u een antwoord op te krijgen, zodat ik een heuse top 10 kan samenstellen. "Allemoe gemakkelaaiker gezeid dan gedoen," merkt men daar terecht op. "En wa es den vè aa de belangraaikste ooitvinding?" Welnu, waarde lezer, het antwoord moet ik gaan halen bij een collega-dichter. Met name Habakuk II de Balker, die de onsterfelijke versregel schreef: 'Ik woonde toen in een land / waar de aardappelsorteermachine kwam'.