Culinair ontdekt: Borstplaat

Het snoepseizoen gaat beginnen, want straks is het Sinterklaas. De kinderen krijgen tonnen suikergoed, waarvan de ouders met gesust gemoed mee kunnen genieten (als dat al niet de eerste bedoeling was).

Brussel is een echte sinterklaasstad. In het centrum had je vroeger immers drie kerken. Eén daarvan was de Sint-Niklaaskerk, vlakbij de Grote Markt, de volkskerk van de stad. De hoge toren en het voorste deel van de kerk zijn lang geleden ingestort, maar het deel met het koor staat er nog, aan de Botermarkt. Al eeuwen lang deelde men hier op 6 december snoep en geld uit aan kinderen, ongehuwde dochters en aan wie al dan niet de heilige Sint als beschermer aanriep. Toch wordt de heilige snoepautomaat niet overal even sterk aanbeden. In andere streken, zoals Aalst of aan de kust, is die eer weggelegd voor Sint Maarten (11 november).
Anderen gaan nog verder terug. Er zijn er die beweren dat het klaasfeest ons werd overgeleverd door de Germanen. Rond zes december, zo luidt de stelling, werd het feest van de god Wodan gevierd. Wodan werd uitgebeeld als een reus die op zijn achtvoetige schimmel Sleipnir door het zwerk raasde. In zijn hand hield hij de wonderlans Gungnir. Een wijde mantel en zijn lange witte baard wapperden in de wind. Op zijn hoofd droeg hij een hoed. Wodan was vaak vergezeld van een andere reus, zwarte Norwi, die met zijn roe overal vruchtbaarheid bracht.

Dat laatste geeft opnieuw bestaansrecht aan onze goede Zwarte Piet, die in Nederland de laatste jaren als politiek incorrect werd verketterd. Pieterbaas is geen koloniaal onderdrukte, maar een Germaanse god! Het verhaal heeft nog meer in zich. Het is moeilijk zich een Zuid-Turkse bisschop (Sinterklaas zetelde in Myra, bij Antalya) voor te stellen die met een paard over de daken rijdt. Bisschoppen reden daarenboven niet op paarden maar op ezels. Anderzijds worden speculazen en marsepeinen varkentjes verklaarbaar als offers aan de goden, zelfs als mensenoffers. Plots ga je speculaas helemaal anders bekijken!

Klaas
Al toen ik heel klein was, bracht mijn grootmoeder speculaas van Dandoy mee. Van die grote figuren. Ze stonden op de kast tegen de muur aangeleund en jaren later nog zag je de vetvlekken op het behang. Zo rijk is die speculaas. En zo lekker ook. Mijn grootmoeder sprak trouwens nooit over 'Sinterklaas'. Daar was ze net iets te revolutionair voor. Ze zei dat 'Klaas' was geweest. Die dag was voor ons ook het echte cadeautjesfeest.
Het zal wel in Nederland zijn dat de sinterklaasgekte het grootst is. Zij vieren het feest wel op de verkeerde dag: 5 december. En verder verspreiden ze snoepgoed met namen die hard in onze gevoelige Vlaamse oren klinken. Pepernoten, daar kunnen we ons nog wat bij voorstellen, al smaken ze niet naar peper. Maar wat in 's sintennaam is taaitaai of borstplaat? Wij kunnen er maar beter aan wennen, want ook in deze stad rukt de Hema op.

Suikerstroop
Omdat het recept zo eenvoudig leek, heb ik thuis zelf borstplaat gemaakt. Ik vermoed dat het snoepgoed zijn naam kreeg omdat je er 'patacons' van kunt gieten; medaillevormige suikerschildjes waarmee men gebak en broden versierde. Met zo'n plaat op de borst van een Sintenkoek is de verklaring snel gevonden.
Ik deed 300 gram witte suiker in een steelpannetje met vijf eetlepels room en liet dat al roerend aan de kook komen. Er ontstond een witte schuimende stroop. Hier moet je heel erg oppassen, want kokende suikerstroop is heter dan kokend water, je kunt er dus vreselijke brandwonden mee oplopen. Zorg er dus voor dat je nooit te ver van de koudwaterkraan verwijderd bent. Nu moet de stroop al roerend inkoken tot de juiste dikte. Suikerbakkers gebruiken hier een suikerthermometer, maar wie heeft nu zo'n ding thuis? Til daarom de roerlepel uit de pan en laat die hangen. De stroop zal terug in de kokende massa druppelen, maar na verloop van tijd zal de laatste druppel uitrekken en op den duur zelfs een draad vormen. Zo moet het, maar dat heb ik niet gezien. Toen het schuim van de randen begon los te komen heb ik de pan van het vuur gehaald. Even laten afkoelen en er dan krachtig tien gram boter door geroerd.

Er bestaan voor borstplaat allerhande vormpjes, maar je kan er ook zelf improviseren. Hou er rekening mee dat plastic smelt onder de hete stroop. Ikzelf goot gewoon een plas op een ingevette bakplaat of vulde er papieren vormpjes mee. Variëren kan door water te gebruiken in plaats van room, of door de stroop te mengen met oploskoffiepoeder, cacao, kleurstoffen, nootjes, amandel, geraspte kokos, citroen… Smakelijk.