Culinair ontdekt: de spaghettiplant

Op 21 september begon weerom de herfst. En als de herfst nadert, duiken in Waals-Brabant de pompoenfestivals op. Jarenlang ben ik naar la fête des potirons in Tourinnes-Saint-Lambert getrokken, tot de bezieler ervan overleed en het feest werd opgedoekt. Sedert een jaar of twee neemt de pompoenenbeurs van Noduwez de fakkel over, een onooglijk dorpje in de buurt van Geldenaken.

Naar zo'n plattelandsfeest ga je voor de gezelligheid. Waals-Brabanders zijn warme, lieve mensen. Maar ik ga er ook snuisteren naar mijn jaarlijkse portie rariteiten. Je vindt immers de gekste dingen op zo'n fête champêtre: gerookte look uit Frankrijk, paarse patatten, natuurlijke wetstenen uit de Ardennen...

De centrale plaats wordt toch ingenomen door de pompoenen. Er wordt een wedstrijd gehouden voor de grootste, maar ook voor de best versierde of de verste. Dit jaar ging die laatste prijs naar een deelnemer uit Oost-Vlaanderen. De grootste woog slechts 92 kilo. Het was dan ook niet zo'n goed pompoenenjaar. Ik herinner me jaren dat de winnaar meer dan 200 kilogram haalde (het wereldrecord ligt zelfs boven de 400 kg).

Komkommerfamilie
Pompoenen behoren tot de cucurbitaceae, de komkommerfamilie. Dat is een zeer belangrijke fruit- en groentefamilie, want naast de komkommer en de pompoen behoren ook de meloen, de watermeloen, de augurk, de kalebas, de courgette en chayote tot deze groep. Alle échte pompoenen, in hun verschillende vormen en kleuren, behoren tot slechts drie soorten. Cucurbita maxima zijn de grootste en die kun je herkennen aan de dikke steel. Cucurbita pepo daarentegen hebben een slankere steel. Hieronder vallen de courgettes en ook de spaghettiplant, waarover we het verder gaan hebben. Ook de sierpompoentjes met wratten of duivelsklauwen zijn pepo's. Het is zonde om deze groente enkel maar voor de deur of het raam te laten liggen als versiering. Alle pompoenen zijn eetbaar, al zijn er bij die bitter of juist helemaal naar niets smaken. In ieder geval kun je nooit een pompoenvergiftiging oplopen.

Assepoester
Om te groeien hebben pompoenen veel licht, veel warmte, veel plaats, veel voedsel en vooral veel water nodig. Het zijn oorspronkelijk subtropische planten uit Argentinië. Dat maakt de pompoen niet echt tot een Brusselse tuinplant. Mijn buurman had er vorig jaar in zijn tuin gezaaid en de man is wat later op vakantie vertrokken. Toen hij terug kwam, zette hij ogen op: in twee maanden was zijn tuin volledig onder het pompoenloof verdwenen en de plant dreigde ook ons tuintje te overwoekeren. Het is dus echt niet te verwonderen dat deze plant, toen hij zo'n driehonderd jaar geleden in Europa werd ingevoerd, al snel opdook in sprookjes. Assepoester ging naar het bal in een pompoen, weet je nog?

Soep
Wanneer je een pompoen koopt, kies dan voor een mooi en gaaf exemplaar. Let erop dat de steel niet is afgebroken, anders bewaart hij niet. Ik vertelde al dat alle pompoenen eetbaar zijn, maar sommige soorten zijn meliger dan andere. Wanneer het op soep maken aankomt, kies je liefst voor een C. maxima, zoals bijvoorbeeld de Hokaido (potimaron in het Frans). Dat zijn die oranje, korrelige, kleine pompoenen met een harde wasachtige schil, net alsof ze vernist zijn. Pompoenen laten zich lang bewaren, en ondertussen zullen ze allicht nog wat bijrijpen. Ze moeten dan wel droog en koel (10°C) liggen. Het is geen goed idee om ze in zon en regen voor de voordeur te laten slingeren, zoals je vaak langs de straten van Suburbië ziet (zeker niet wanneer ik langskom).

Nu is er één soort pompoen die ik dit jaar voor het eerst heb klaargemaakt: de spaghettiplant. Ik had hem ooit al op foto gezien, maar nu heb ik er eens één gekocht, een knaap van zestienhonderd gram, grijswit, eerder cilindrisch van vorm en voor de prijs van anderhalve euro. Dit moet voor mij de eerste keer zijn geweest dat ik pompoen at buiten de soep.

Spaghetti
Neem een mooie spaghettipompoen en spoel hem eerst netjes af, pompoenen groeien immers op grond. Als hij te groot is, snij je hem dwarsdoor in twee. Niet overlangs zoals ik deed, want dan snijd je ook alle spaghetti doormidden. De spaghettistrengen lopen concentrisch onder de schil en zijn voor het koken nauwelijks herkenbaar. Vork er voorzichtig de pitten uit en zet de halve vrucht dan omgekeerd in een schotel in de oven bij 190°C. Zo'n halve spaghetti heeft 45 minuten nodig om 'al dente' te koken. Haal de pompoen dan uit de oven, laat ze even liggen om wat af te koelen en krab er de spaghettistrengen uit. Opdienen met de spaghettisaus van uw keuze.

Natuurlijk smaakt dit niet écht naar spaghetti. In mijn experiment (na 45 minuten) was het mondgevoel meer dat van zuurkool, maar dan zonder de smaak ervan (een geluk voor wie geen zuurkool lust). De smaak is lichtjes notig maar verder neutraal. Zoals spaghetti. Smakelijk.