Culinair Ontdekt: Picknicken

De redactie is in picknicksfeer. Ik denk dat ze er twee weken uit willen. Maar vooraleer ze hun manden bijeenscharrelen en met om het even wat vullen, zal ik wat raad geven. Picknicken is immers, zoals humor, een ernstige zaak.

Picknick lijkt een Engels woord. Zelfs Van Dale denkt dat. Toch geven Engelse woordenboeken toe dat het om een Frans woord gaat: pique-nique. Het eerste deel komt van piquer, wat hier natuurlijk 'uitpikken' betekent: van alles wat proeven. De woordenboeken zwijgen over wat niquer hier zou moeten betekenen. Het werkwoord wordt vandaag vaak gebruikt door vuilbekkende straatjongeren, maar ik denk niet dat we het hier in die zin moeten begrijpen. Alhoewel... Een picknick opent tal van mogelijkheden, zoals op het beroemde schilderij Le déjeuner sur l'herbe van Manet.

Nationale schranspartij
Picknick is een Frans gebruik. Engelsen gebruiken de term voor iets dat makkelijk gaat, een sinecure, vooral dan in de negatieve zin 'it was not a picnic'. Maar Engelsen picknicken niet zo vaak meer. Fransen daarentegen zijn beroepspicknickers. Je krijgt ze niet mee als er niet ergens gepicknickt kan worden. Pretparken bij de grens weten: geen aire de pique-nique, geen Fransen! Spijtig voor de plaatselijke catering, maar ze hebben geen keus. Frankrijk is het enige land ooit dat een belangrijk feit (het einde van de twintigste eeuw) vierde met een nationale schranspartij in open lucht (l'incroyable pique-nique) op 14 juli 2000.
President Chirac riep alle Fransen op om hun rood-wit geblokte spreien uit te spreiden op de meridiaan die Duinkerke dwars door Parijs verbindt met Perpignan. Ze kwamen met miljoenen. Chapeau! Je moet het maar doen.

Koeien, stieren en vlaaien
De picknickmand is dan weer een Engels fenomeen. Eigenlijk is het een onhandig ding; een paar draagtassen en een frigobox zijn veel makkelijker. Er bestaan plooibare tafels en stoelen, maar de ware picknicker zit op de grond. Geen uitgebreid bestek, maar elke deelnemer neemt zijn eigen zakmes mee. Enkele onbreekbare borden en mokken komen ook van pas, en vergeet natuurlijk de kurkentrekker niet.
Het moeilijkst is: een passend picknickplekje vinden. Een groene ondergrond, wat bomen in de buurt en een kabbelend beekje zijn ideaal. Maar vaak is dat niet makkelijk te vinden in een vol landje als het onze. Echte weiden zijn niet aan te raden: die worden bevolkt door koeien, stieren en hun vlaaien. Een kruispunt van een landweg of de oprit van een akker zien er ook uitdagend uit, maar je mag er donder op zeggen dat, éénmaal het zeil gespreid is en alles erop is uitgestald, de boer met zijn tractor weg nodig heeft. Het lijkt soms wel alsof ze op de loer liggen. Toevallige idyllische plekjes zijn meestal onbruikbaar door zwerfvuil van de vorige picknickers. Op de koop te zal het die dag natuurlijk regenen. Heel vaak eindigen we dan met een picknick in de auto, allen starend door het windscherm naar de woedende storm. Ach, het heeft ook zijn charme. En kruimels maken mag, die dag.

Bucolisch
En wat nemen we dan mee om te eten? Geen boterhammendoos! Vooraf klaargemaakte broodjes, dat is goed voor als je bij vrienden gaat klussen of een druk dagprogramma hebt. Als je echt gaat picknicken, neem dan voedsel mee dat nog heel en ongeschonden is; vooraf geplakte boterhammen smaken al snel naar hun verpakking. Neem een hele salami mee, een mooie kaas, een stokbrood of zo'n rond Turks brood. Iedereen kerft en snijdt zijn eigen hompen en stukken af. Een vooraf gemaakt slaatje is natuurlijk schattig, maar hele tomaten, selderstengels en hardgekookte eieren krijgen iets feestelijks als ze uit het vuistje worden genuttigd. Belangrijk is ook de koelbox slim te vullen. Zet alles vooraf een nacht lang in de koelkast. Vergeet ook niet de wijn koud te zetten. Het is een illusie dat voedsel in een frigobox zal afkoelen. Vloeistoffen in koelkasten hebben trouwens heel wat tijd nodig om af te koelen. Ook fruit en groenten moeten eerst een nacht door en door koud worden vooraleer ze in de box gaan en, geloof me, die box moet vol zitten. Een halflege koelbox werkt niet. Eenmaal de box gesloten is, gaat hij niet meer open tot op het picknickuur. Onderweg bijgekochte drank gaat in een andere tas of mand en zal niet koud worden. Niet alles hoeft koud gehouden te worden: een salami pur porc of camembert kan best tegen een halve dag warmte. Rauw vlees dan weer niet, maar dat is niet echt iets voor een picknick. Het belangrijkste is: hou het eenvoudig en bucolisch. Ingewikkelde potjes en pakjes hebben we thuis al genoeg. En dan maar hopen dat het niet regent. Smakelijk!