Culinair Ontdekt: Ravioli uit blik

Dat ik over ravioli ging schrijven. "Bof," zei mijn gesprekspartner onverschillig. "Ravioli uit blik," zei ik. Hij bekeek me alsof ik gek was geworden, met een diepe frons van afkeer. Een culinair journalist hoort niet over ravioli in blik te schrijven, las ik in zijn ogen.

Andere mensen worden bij het horen van 'ravioli in blik' helemaal blij. De witte kussentjes in plakkende rode saus brengen midlifecrisissers zoals ik in een nostalgische bui. Ravioli was het schoolvoedsel dat we wél lekker vonden (als er maar geen schoolgekookte aardappelen bij waren, dan was alles al lekkerder). Op kampen en bij jeugdbewegingen sloten volle borden ravioli met raspkaas een dag van ravotten feestelijk af. Ik denk dat dit soort voedsel de Vlaamse jeugd tomaten heeft leren eten, want een generatie of twee geleden gingen die hoogstens in de soep, mét balletjes welteverstaan, anders wou niemand ze. Mijn moeder was ooit 'Chef Monitrice' in zo'n vakantiekolonie. Zij getuigt hoe de kinderen in de jaren 1950 alles lieten staan waar tomaat in zat. Vandaag kun je, in de laatste vakantiekolonies die er nog zijn, horen: "Als er geen tomatensaus over is, dan eten ze het niet." De tijden veranderen!

Mijn kinderen zijn er altijd dol op geweest, en voor mij hoeft ravioli ook niet zo nodig gevuld te zijn met verse spinazie/ricotta of truffel met zee-egelkuit. Ik toog op zoek naar het meest sprekende blik ravioli dat men zich kan bedenken, dat van Buitoni. Ik heb het weten evolueren van vierkante kussentjes over ronde tot de vorm van de letter B, van Buitoni.

Bij Carrefour hadden ze er geen, alleen huismerk. En ik ben tegen huismerken. Bij Delhaize: geen Buitoni-blik te zien. Dan naar Colruyt, die hebben er zeker. Welnee, alleen deze Zapetti (uitspreken op zijn Frans, dan krijgt het betekenis) en hun eigen goedkoopmerk, Econom. Het verschil tussen beide? Op Zapetti staat 'zuiver rundsvlees', op Econom 'zonder varkensvlees'. Nuance!

Misleiding
Wat is er gebeurd met Buitoni? Dat symbool van Italië is ouder dan het land. In 1827 opende mevrouw Buitoni, geboren Giulia Boninsegni, een pastawinkeltje. Haar zoon bouwde het uit tot de eerste waarlijk industriële drogepastafabriek. Die opereert vandaag nog steeds in San Sepolcro, een stadje in Toscane. Buitoni diversifieerde en werd het grootste pastabedrijf ter wereld, tot het in de yuppe jaren 1980 van hot naar her werd verkocht en versmolten. Danone wou het, Carlo De Benedetti won het, maar verkocht het weer door aan Nestlé, en daar willen ze nu van de fabriek af. Het pastamaken wordt uitbesteed. Het is net als met de Guinness van enkele weken geleden. Zo'n prestigieus merk genereert veel geld, maar zelf hun handen vuil maken, ho maar, dat is er voor die grootgrutters te veel aan. Alleen de schijn telt.

Maar of men ze nu in Belarus of op de Seychellen maakt, waar zijn die blikken gebleven? Ik heb gezocht in winkels en het internet bevaren - geen spoor. Tot ik op Zapetti stuitte. Als ik het goed begrijp, is de pasta-in-blik van Buitoni gekocht door het Franse Raynal et Roquelaure, een huis dat doorgaans cassoulets en zo inblikt. Vandaar de Franse naam met nep-Italiaanse schrijfwijze van het merk. Er zijn blijkbaar geen blikproducten van Buitoni meer in de handel. Wel 'verse' (nu ja) of diepvries­buitoni's.

Tot zover de blikjes. De ravioli dan maar. Zijn die wel Italiaans? De oudste geschreven vermelding van ravioli zou in Engeland te vinden zijn, op een Anglo-Normandisch perkament uit 1290. Nu leverden de Normandiërs in die tijd koningen voor de helft van de Middellandse Zee, dus is een Arabisch-Italisch-Siciliaanse oorsprong niet onmogelijk. Vergelijkbare, in gekookt deeg verpakte hapjes vindt u overigens over heel de wereld. Gyoza is een specialiteit van Okinawa, die men onmiddellijk als ravioli herkent. Bij de Chinezen zijn er dimsum die op ravioli lijken. We mogen ook de won ton niet vergeten, ravioli-achtige wrongen die in bouillon worden geserveerd. De monniken van de abdij van Maulbronn in Zwaben vertellen dan weer dat hun versie, Maultaschen, bedoeld waren om Onze-Lieve-Heer te misleiden tijdens de vasten. Verpakt in pasta kon Hij van daarboven niet zien dat er vlees in zat.

Een recept ga ik u vandaag niet geven. Dit artikel begon immers als een ode aan kant-en-klaar blikvoer. Maar wie zelf ravioles of roffioelen wil maken: er zijn overal recepten voor de pasta te vinden. De vulling kiest u zelf. Zorg ervoor dat die gaar is vooraleer u gaat koken, dan kan het resultaat niet meer stuk. Alles kan, zelfs chocopasta.

Ik herinner me een televisiedocumentaire over de Zijderoute. In de film konden we zien hoe Chinese expeditieleden, ergens in Mongolië, een gazelle schoten voor het avondmaal. Groot evenement, een afwisseling van het blikjesvoer uit de voorraden. Dan toonde men hoe ze het verse gazellenvlees klein hakten (pas geschoten wild is natuurlijk veel te taai om als 'steak' te eten) en er stante pede... ravioli mee vulden. Een raar beeld. Het bewijst dat ravioli eten is voor ontdekkingsreizigers en scoutskampen. Maar ik zou dat nooit zelf bedenken, ik zou er mee hebben in blik. Smakelijk.