Culinair Ontdekt: Waals konijn

Dit is kaas van het merk Vache Bleue, een merk dat ik in mijn naïviteit in Normandië zou situeren, maar dat uit Lillois-Witterzée (Waals-Brabant) komt. Het pakje beweert cheddar te bevatten en dan staat er 'Imported United Kingdom' (sic). Dat trof me onmiddellijk. Dat is geen Engels. Men zou weleens kunnen gaan denken dat deze kaas uit het VK komt. Maar dat staat er niet. Verder zien we een vlag die vaagweg lijkt op de Union Jack (maar het niet is) en een figuurtje van een man met een rode tuniek en een zwaard. Geen echte Beefeater, want die heeft de letters ER op zijn borst en draagt een hellebaard, geen zwaard.

Iemand probeert hier te insinueren dat dit product iets te maken heeft met het Verenigd Koninkrijk, maar net niet hard genoeg, want het staat er niet. Wat lager op het pakje wordt de bocht waarin hij zich wringt, scherper: "Gemaakt en gerijpt met respect van (sic) de eeuwenoude kaastraditie van het Verenigd Koninkrijk." Wat staat hier? Dat deze kaas niet gemaakt is in het VK. Anders had deze valsemunter van de verpakkingswereld dat toch gewoon geschreven? Wat betekent maken met respect trouwens? Ik kan bijvoorbeeld respect hebben voor Franse cognac, maar zelf afgeroomde melk verkopen. Wat voor garantie biedt deze mededeling?

Neen, beste medeconsument, hier wil men ons voor de gek houden, en dan op zo'n manier dat het potsierlijk wordt. Als voedingsverpakking inderdaad het jongste literaire genre is, dan zitten we hier in de categorie 'kolder'. De verkopers van deze kaas zijn bang voor de wet, die verbiedt te liegen. Maar anderzijds willen ze toch een beeld ophangen dat misleidend is. En waarom? Is kaas uit Engeland dan zoveel beter?

Waals of Welsh
Dit product werd 'geconditioneerd' in Lillois-Witterzée, maar iedereen weet dat het fabriekje daar uitsluitend kaas snijdt en verpakt die gemaakt werd in Finland. La Vache Bleue is een onderdeel van Valio, de Finse zuivelgigant. Die heeft, naast Finse kaasfabrieken, ook nog één fabriek in Estland, maar zelf beweren ze enkel met Finse melk te werken. Ook als op het product 'Engels' of 'Deens' staat. Raar, hé?

En dan de kaas zelf. Cheddar is een dorp in Sommerset in het westen van Engeland, beroemd om zijn kloof en grotten. Toen ik er vijftien jaar geleden door reed, vond je er geen enkele verwijzing naar kaas. Dat komt omdat cheddar een kaasrecept is, een industrieel procédé, geen streekproduct. Er wordt cheddar gemaakt in België, in de VS en ook in Fiji. Goede cheddar kan een feest zijn, maar deze hier is niet lekker. Waarom ze deze Finse cheddar oranje hebben gekleurd (met E160b: bixine), is al evenzeer een raadsel, want Engelse cheddar was nooit oranje (Cheshire-kaas wel, een nog hilarischer verhaal).

Een recept? Waals konijn. De Welshmen, de bewoners van Wales (Latijn: Wallonia) in het westen van Groot-Brittannië, hebben in Engeland een reputatie van leugenaars. Als je vraagt waarom, zeggen de Engelsen: "Omdat je, wanneer je in Wales konijn bestelt, kaas krijgt." Dat zit zo.

Een zeer oud recept voor een snack is Welsh rabbit. Dat betekent - letterlijk - 'Welsh konijn'. Ik maak er hier Waals konijn van, omdat Welsh en Waals toch van oorsprong een en hetzelfde woord zijn. Hoe het woord rabbit in deze context opduikt, weet niemand meer, maar de bereiding heeft altijd al die naam gehad. Welsh rabbit is ouder dan het eufemistische Welsh rarebit. Deze robette (Waals voor 'konijn') is al bijna twee eeuwen populair in de Verenigde Staten en ook in Frankrijk, waar je in vele bars in het noorden le welsh op de hapjeskaart zult vinden. In zijn eenvoudigste vorm is het een andere naam voor toast met gegrilde kaas erop, zoals we dat allemaal (hopelijk) kennen van thuis, wanneer het brood oud is en de kaas in stukjes en restjes. Maar "met respect van de traditie", om het zo nog maar eens te zeggen, is dit ook de biertegenhanger van een Zwitserse fondue.

Laat wat brood toasten en hou het knapperig en warm. Maak een kaassaus op basis van bier. Met een lepeltje bloem en een lepeltje boter draai je een roux in een pannetje. Hou het vuur laag en neem je tijd. De roux mag ietsje bruin worden, maar niet te. Blus met bier. Draai flink met een vork of garde om klonters tegen te gaan en roer tot je een gladde bruine saus krijgt. Kruid met peper, even­tueel muskaatnoot. Geen zout, dat komt straks van de kaas.

Welk bier je gebruikt, hangt af van je goesting, maar zal invloed hebben op het resultaat. Rodenbach of geuze is altijd een goede keuze, maar het mag ook eens harder. Een stout bijvoorbeeld? Laat een tijdje rustig garen, maar let op voor aanzetten. Doe dan veel geraspte kaas door de kokende saus en laat die nét smelten. Lepel snel alles over de wachtende stukken brood en zet die even onder de grill. Je kunt de saus ook vloeibaarder maken met meer bier en opdienen in het pannetje. Dan sop je er stukjes toast in. Opdienen en er (hetzelfde) bier bij drinken. Smakelijk.