De leestip van Jan De hing ‘Veranderen: methode’ van Édouard Louis

'Wat is jouw favoriete boek?' De Brusselse bibliotheken vroegen het aan Brusselaars met een liefde voor lezen. Mensen zoals jij en ik, met verschillende smaken, perspectieven en verhalen. Vandaag: het lievelingsboek van Jan De hing (73), vrijwilliger bij Muntpunt.

door Patrick Auwelaert

“Je moet best veel moed hebben om over je afkomst te schrijven zoals Édouard Louis dat deed”

Jan koos ervoor om de roman ‘Veranderen: methode’ van de Franse succesauteur Édouard Louis te lezen. Zijn keuze is niet toevallig: hij las alle andere romans van de nog piepjonge schrijver. Wij hadden een gesprek met hem in het Muntpunt Café.

Dag Jan, kun je jezelf kort even voorstellen?

Ik ben afkomstig uit Ganshoren, maar woon nu al 42 jaar in Koningslo (Vilvoorde). Mijn professionele loopbaan begon ik destijds bij de Nederlandse Cultuurcommissie (NCC), de voorloper van de huidige Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), waar ik werkte tot mijn pensioen. Sindsdien werk ik als vrijwilliger in Muntpunt en bij Brusselleer, het Centrum voor Basiseducatie.

Wat doe je zoal in je vrije tijd?

Naast mijn vrijwilligerswerk luister ik heel veel naar muziek, maar ook schilderen en knutselen behoren tot mijn favoriete bezigheden. Dat laatste doe ik nu vooral met mijn kleinkinderen. Op hun school geef ik al eens een cursus. Daarnaast heb ik vroeger ook nog twintig jaar in een barokkoor gezongen.

Las je als kind al boeken?

Eigenlijk niet. Mijn ouders stimuleerden mij daar ook niet in. Tijdens mijn studies aan Sint-Lukas in Brussel, waar ik binnenhuiskunst studeerde, las ik wel boeken van onder anderen Susan Sontag, over stijl in de kunst, schrijvers, toneel, film en andere culturele verschijnselen. Pas rond mijn vijfentwintigste stak de leesmicrobe mij aan. Eerst leende ik boeken in de bib van Ganshoren en later in de vroegere Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek (HOB), nu Muntpunt. In Muntpunt ben ik al jaren lid van boekenclub Leeslamp. We lezen en bespreken er één boek per maand. Het leuke daaraan is dat we boeken lezen waar ik nog nooit van gehoord heb, maar die telkens ontzettend goed blijken te zijn. Zo lazen we recent de romans ‘Het geweld van de hond’ van Thomas Savage, verfilmd door Jane Campion, en ‘Zwemmen in het donker’ van Tomasz Jedrowski. Maar ik koop en lees ook veel e-books. Die lees ik niet alleen thuis, maar ook in de tram en op de bus.

Lees je ook wel eens non-fictie?

Zeker. Vooral biografieën lees ik graag, zoals ‘De tovenaar: roman over Thomas Mann’ van Colm Tóibín. Oké, dat is een roman, maar dan wel een met biografische inslag. Zo brengt het ene boek soms het andere met zich mee. In ‘Veranderen: methode’ bijvoorbeeld komt een personage voor dat de biografie las van Marie Antoinette door Stefan Zweig. Dat boek heb ik vroeger gelezen, evenals Zweigs biografie van Maria Stuart. En in feite is ‘Veranderen: methode’ ook een literaire biografie. Maar in de regel lees ik vooral fictie, met uitzondering van sciencefictionromans en graphic novels. Daar voel ik mij te oud voor (lacht).

Wie zijn je favoriete schrijvers?

Nu is dat vooral Édouard Louis. Maar er is een periode geweest dat ik alles las van de Nederlandse schrijver Maarten 't Hart, die eind jaren zeventig bij een groot publiek doorbrak met zijn bestseller ‘Een vlucht regenwulpen’. 't Hart schreef ook een boek over Bach, en dat is zowat mijn favoriete componist. Maar verder baseer ik me voor mijn boekenkeuze meestal op de boekenbijlage ‘De Standaard der Letteren’.

Wanneer is een boek voor jou geslaagd?

Als ik mij in één van de personages kan herkennen; dat vind ik echt een meerwaarde. Als een personage in een roman voor een bepaald probleem komt te staan, dan denk ik: hoe zou ik dat oplossen? Als ik dan verder lees, zie ik natuurlijk wel hoe de personages het oplossen. Onlangs lazen we in de leesclub een autobiografische roman van een schrijfster die op haar negentiende geconfronteerd werd met anorexia. Dan verplaats ik mij in de huid van het meisje en bedenk ik op welke manier ik zou omgaan met haar situatie.

Heb je een favoriet boek, dat alle andere overtreft?

Een boek dat ik meermaals gelezen heb, is ‘In zee, twee jongens’ van Jamie O'Neill, een historische roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van het groeiende Ierse nationalisme in Dublin. Dat boek kan ik iedereen aanbevelen.

Over naar ‘Veranderen: methode’ van Édouard Louis. Wat zijn je algemene indrukken over dit autobiografische boek?

Ik vind het aangrijpend en ergens ook wel choquerend. Zo vind ik de manier waarop het homoseksuele hoofdpersonage – de schrijver zelf – zijn armoedige afkomst van zich af probeert te schudden niet helemaal eerlijk. Het stoort mij dat hij zich prostitueert om hogerop te raken op de maatschappelijke ladder. En dat hij Elena, een leeftijdsgenoot met wie hij een platonische verhouding heeft, in de steek laat, vind ik ook niet kunnen, vooral omdat zij hem geleerd heeft hoe zich te gedragen om zijn maatschappelijke status te verbeteren. Ik vind het daarnaast ook frappant dat de schrijver nergens in het boek op zoek gaat naar liefde. Het is hem alleen te doen om aanzien. Dat neemt niet weg dat ik het een prachtig geschreven boek vind!

Vind je het een hoopgevend boek, ondanks alle miserie die erin aan bod komt?

Ja, eigenlijk wel, maar ik weet niet of de inwoners van de Noord-Franse gemeente waar de schrijver opgroeide daar ook zo over denken. Ik vind dat je best veel moed moet hebben om over je afkomst te schrijven zoals Édouard Louis dat deed. In een recent interview in De Standaard maakt hij gewag van twee neven van hem die hem willen vermoorden om wat hij geschreven heeft over Hallencourt, het dorp waar hij vandaan komt. Dat zegt genoeg, denk ik.

Jan, hartelijk bedankt voor het boeiende gesprek. Graag tot een volgende keer!