De leestip van Natalia Karpenko: ‘Aleksandra’ van Lisa Weeda

'Wat is jouw favoriete boek?' De Brusselse bibliotheken vroegen het aan Brusselaars met een liefde voor lezen. Mensen zoals jij en ik, met verschillende smaken, perspectieven en verhalen. Vandaag: het lievelingsboek van Natalia Karpenko, lid van bib de Lettertuin die er vorig jaar mee aan de wieg stond van de Oekraïense afdeling voor volwassenen en jeugd.

door Linda Teirlinck

“Lezen traint je om de werkelijkheid te begrijpen en je te oriënteren”

Natalia gaf zes jaar Nederlandse les in de Nederlandse school in Kiev en sinds ze zich in Brussel vestigde, verdeelt ze haar tijd tussen lesgeven en vertalen. Zo vertaalde ze ‘Het verdriet van België’ van Hugo Claus en het jeugdboek ‘Het grote goedemanierenboek’ van Nathalie Depoorter naar het Oekraïens. Haar volgende project is de vertaling van gedichten uit ‘Bezette stad’ van Paul van Ostaijen met steun van Literatuur Vlaanderen. Op een zonnige morgen spreken we af in bib de Lettertuin om het samen te hebben over ‘1 Stad, 19 Boeken’, het plezier van lezen en Brussel.

Waarom koos je ‘Aleksandra’ van Lisa Weeda en aan wie zou je het aanraden?
Oekraïne is overal in het nieuws en dit boek werd geschreven door een Nederlands-Oekraïense schrijfster. Doordat ikzelf Oekraïens ben, spreekt het me natuurlijk erg aan. Ik zou het boek aan iedereen willen aanbevelen die meer te weten wil komen over de huidige oorlog in Oekraïne en hoe deze past in de hele historische context. Een roman is daarvoor het ideale instrument. Je krijgt geen droge feiten maar leert van binnenuit een familie kennen die al eeuwen in de oostelijke Donbass-regio woonde. Dit boek geeft een vierdimensionaal beeld van de personages, want ook de tijd is een bijkomende dimensie. Via allerlei gebeurtenissen in hun leven kan de lezer zich als het ware een holistisch beeld over hen vormen. Dat vind ik persoonlijk zeer interessant. Zo ontdek je de geschiedenis vanuit de personages zelf en kan je de actualiteit beter kaderen vanuit een ruimere context.

Wat spreekt je aan in dit boek?
Naast het onderwerp spreekt ook de schrijfstijl me bijzonder aan. De roman heeft vele verschillende lagen. Het is een mix van een familiegeschiedenis van afstammelingen van de Kozakken, flashbacks naar de tijd van de Sovjet-Unie en zelfs ervoor, en magisch-realistische elementen. Zo worden de voorouders voorgesteld als witte herten. Dit alles zorgt voor een aangename afwisseling en meer diepgang in de roman. Bovendien schrijft Lisa Weeda in een prachtige, fantasierijke taal.

Is lezen belangrijk voor jou?
Enorm, ik kan lezen echt niet missen. Net daarom koos ik voor literatuurwetenschappen als studie. Er zijn de kleine redenen waarom ik lezen belangrijk vind. Lezen doe je met je hoofd. Je leeft je in in het verhaal van anderen. Je spreekt ook je creativiteit aan, want elk boek is anders en voegt iets toe aan je eigen manier van denken. En dan zijn er ook, wat ik noem, de grote redenen. Lezen traint je om de werkelijkheid te begrijpen en je te oriënteren. Je leert anticiperen. De aanval van Rusland op Oekraïne was bijvoorbeeld zo ondenkbaar dat je het niet kon plaatsen. Maar als je al zoveel boeken gelezen hebt en tijdens het lezen nadenkt over wat er zou kunnen gebeuren, kan je ook het ondenkbare een plek geven. Deze hele crisis bewijst opnieuw dat menswetenschappen en literatuur echt belangrijk zijn om je als mens goed te voelen. Lezen en bibliotheken zijn nuttig en nodig.

Hoe kies je de boeken die je gaat lezen?
Ik lees boeken die me interessant lijken omdat iemand me erover vertelde of omdat ik er een recensie over las. In een boekhandel of bibliotheek kies ik ook boeken uit door er enkele pagina’s in te lezen. Vaak lees ik meerdere boeken tegelijkertijd. Dat zijn dan heel verschillende werken zoals een journalistiek verslag en een meer persoonlijke roman. De ingrediënten van een goed boek zijn voor mij een interessante inhoud en een verrassende of boeiende stijl. Zo’n boek lezen is voor mij echt ontspannend en puur genieten.

Wat is je band met Brussel?
Ik kwam toevallig in Brussel terecht door mijn man. Hij is ook vertaler en werkt bij de Europese gemeenschap. Op zoek naar een huis, kozen we voor de groene gemeente Sint-Pieters-Woluwe. We wonen trouwens vlak bij het Woluwepark.

Kunnen boeken bijdragen tot een betere verstandhouding in een multiculturele samenleving zoals Brussel?
Ja, daar ben ik van overtuigd. Boeken slaan bruggen tussen mensen. Door te lezen over andere gemeenschappen, landen en culturen kan je je verplaatsen in hun denkwereld. Daardoor sta je meer open voor andere invalshoeken en bekijk je de wereld minder door je eigen bril. Een mooi voorbeeld hiervan is de Oekraïense collectie die de Nederlandstalige bibliotheek van Sint-Pieters-Woluwe samen met de Oekraïense gemeenschap uitbouwde. Rond deze collectie komen mensen met diverse achtergronden samen uit interesse voor mekaar, hun literatuur en hun cultuur.

Hoe ziet jouw ideale zomervakantiedag in Brussel eruit?
Bij mooi weer zit ik graag op een bankje bij een verborgen watervalletje in het Woluwepark. Ik vind het heel speciaal dat er vlak bij het drukke verkeer toch zulke rustige plekjes zijn waar je van de natuur kan genieten. Ook op één van de vele terrasjes vlak bij de schitterende musea in het Jubelpark kan je me, na een bezoek aan een interessante tentoonstelling, terugvinden.

Dit artikel maakt deel uit van de serie '1 Stad, 19 Boeken', een project van de Brusselse bibliotheken en Muntpunt. De volledige reeks vind je terug op de websites van de Brusselse bibliotheken en Muntpunt.