Filmpas Cineville bestaat één jaar: 'We willen een echte filmgemeenschap creëren'

Het cinema-abonnement Cineville betekende een jaar geleden een kleine revolutie voor arthousebioscopen in Brussel. Dankzij de pas, waarvoor leden een vast bedrag per maand betalen om ongelimiteerd films te kijken in de aangesloten cinema's, zitten de zalen van de Brusselse filmhuizen in het centrum steeds voller. Maar daar houden de ambities niet op. "Er is nog veel groeimarge voor meer arthousecinema's buiten het centrum. Een sterke filmgemeenschap kan helpen dit in de toekomst verder uit te bouwen."

"De covidcrisis heeft toch iets goeds nagelaten," zegt Thibaut Quirynen terwijl hij een slok van zijn koffie neemt op een terras in Sint-Gillis. Dankzij de lockdown kwam er tijd vrij in de agenda van de drukbezette oprichter van coöperatieve bioscoop Kinograph, die destijds ook de voorzitter was van de raad van bestuur van de Belgian Arthouse Cinema Pass.

Cinema Galeries, Vendôme, Cinema Palace en Kinograph wilden al langere tijd meer samenwerken en daarnaast waren ze op zoek naar een manier om een jonger publiek aan zich te binden. In Nederland vonden de Brusselaars een interessant voorbeeld: Cineville. Voor een vast bedrag per maand kijken bezoekers onbeperkt films in de aangesloten bioscopen. Cineville Nederland bestaat inmiddels twaalf jaar en er zijn bijna zestig filmhuizen aangesloten, verspreid over heel Nederland.

Onder de vleugels van het robuuste Cineville Nederland was het niet moeilijk om Cineville België te lanceren in het voorjaar van 2022. In september – nu precies een jaar geleden – voegden Aventure, Cinema Nova en Cinematek zich bij het initiatief. Wie lid wordt van Cineville België, kan voor 18 euro per maand onbeperkt films kijken in deze zeven aangesloten cinema's in Brussel én naar drie aangesloten cinema's in Wallonië.

Komen er in Brussel nog andere bioscopen bij, denk aan de oude cinema Styx in Elsene, die een nieuw leven krijgt?

Thibaut Quirynen: "Dat zou misschien kunnen lukken, maar op dit moment is het meest voor de hand liggend de aansluiting van de al bestaande Cinema Stockel in Sint-Pieters-Woluwe, dat is ook een onafhankelijke bioscoop."

En in Vorst keert binnenkort wijkbioscoop Movy Club terug...

"Ach, binnenkort… Na vele jaren wachten wordt het project eindelijk concreter. We hopen dat de zaal over twee of drie jaar zal openen.

"In Brussel concentreren de belangrijkste bioscopen zich in het centrum. Maar er is denk ik veel groeimarge voor bioscopen buiten Brussel-Stad en Elsene: ik denk bijvoorbeeld aan Sint-Gillis en Schaarbeek. Bij onze buren in Amsterdam, Berlijn en Parijs zien we dat kleinschalige bioscopen in verschillende wijken het goed doen. Een sterke filmgemeenschap – dankzij Cineville – kan in de toekomst helpen dit verder uit te bouwen."

Waarom kozen jullie voor het Nederlandse Cineville en niet voor een eigen, Brussels systeem?

"Voor ons was dat noodzakelijk om het project snel op poten te zetten. Als we alles vanaf het begin alleen moesten doen, zou het zeker nog twee of drie jaar duren. De Nederlandse collega’s hebben al twaalf jaar ervaring, ze hebben alle technologie al ontwikkeld. We hebben nagedacht over een andere naam, maar we vonden Cineville heel goed. We gebruiken ook een aantal van hun marketingtools. Ze beheren de technologie van de pas: de website, de CMS, databeheer. De klantenservice doen we zelf."

Hoe is het eerste jaar van Cineville in Brussel verlopen?

"Het overtrof onze verwachtingen. We kunnen rekenen op zo'n twintig nieuwe leden per dag. We zitten nu al boven de 5.000 abonnees, ons doel was om 5.500 leden te hebben tegen het einde van het jaar.

"Ook voor de bioscopen is het een heel interessant jaar geweest. Wanneer een pashouder naar één van de aangesloten bioscopen gaat, krijgt die van Cineville uitbetaald per bezoek. Als een abonnee vier keer per week gaat, is dat dus heel interessant voor de bioscoop, een beetje minder voor ons."

Bij Cinema Palace hoorde ik inderdaad al dat het risico bij Cineville ligt, niet bij de filmhuizen. Hoe groot is dat risico?

"Vorig jaar zagen we dat iemand vier keer per dag naar de bioscoop ging: heen en weer van Palace naar Galeries. We dachten: dat betekent ons faillissement. Maar uiteindelijk compenseert het zich wel: er zijn mensen die heel veel gaan, mensen die iets minder gaan.

"We zien trouwens dat de aangesloten bioscopen naast Cineville ook nog steeds hun eigen abonnementskaarten behouden. Daarmee trekken ze vaak een ouder publiek, een publiek dat meer gebonden is aan één bioscoop."

Wie zijn de Cineville-gebruikers?

"Het is een redelijk jong publiek: de meeste mensen zijn tussen de 20 en 35 jaar oud. We hebben de laatste tijd ook meer en meer mensen van tussen de 40 en 60. Onze leden gaan twee of drie keer per maand naar een voorstelling.

"Het zijn avontuurlijke filmkijkers. Als er een première is of meer niche films, dan schiet het aantal Cineville-pashouders in de zaal boven de vijftig procent. Bij de screening van nieuwe films in Palace op woensdagochtend, heeft twee derde van de bezoekers een Cineville-pas."

Welke bioscopen en films bekijken de pashouders?

"De meeste Cineville-bezoekers gingen het afgelopen jaar naar Palace, maar ook Cinematek en Cineflagey doen het goed in de cijfers. Qua films is het heel uiteenlopend, in de top tien vind je bijvoorbeeld Aftersun en de documentaire All the Beauty and the Bloodshed.

"Je ziet ook dat de bij Cineville aangesloten cinema’s veel liefhebbers van Europese films aantrekken. In de top vijftien zie je bijvoorbeeld de Franse film Le Bleu du Caftan, de Italiaanse films Il Sol dell Avenire, de Belgische Dalva en Ierse The Quiet Girl. Ook festivals doen het heel goed bij de abonnees. Denk aan documentairefestival Festival en Ville of queerfilmfestival Pink Screens."

Wat betekent Cineville voor de arthouse filmscène in Brussel?

"Het is een nieuw merk, waar het publiek zich aan kan binden: we zien een gemeenschap ontstaan van filmliefhebbers die echt voor arthouse kiezen. Ik ken al mensen die WhatsApp-groepjes hebben met andere Cinevillers. Op die gemeenschap willen we meer en meer inzetten. Denk aan acties waarbij je als Cineviller gratis iemand mag meenemen naar een première.

"In Oostenrijk - waar het systeem nu ook bestaat, maar onder een andere naam – zijn ze begonnen met een filmdates tussen abonnees. Je moet dan als bezoeker een formulier invullen en je wordt gekoppeld aan iemand met dezelfde filmsmaak. Na afloop van de film kun je elkaar dan beter leren kennen."

Wat betekent Cineville voor de bezoekerscijfers van de filmhuizen?

"Het is heel moeilijk te zeggen, omdat alles twee jaar bijna stil heeft gelegen tijdens de coronacrisis. Maar het laatste normale jaar, 2019 was een goed bioscoopjaar. 2023 is dat ook. Aan het einde van dit jaar kunnen we misschien met meer zekerheid vergelijken. Het is zeker dat de kaart meer mensen naar de zalen lokt. Gemiddeld zien we dat tussen de vijftien en twintig procent van de cinemabezoekers een Cinevillepas heeft."

Brussel was de eerste stad buiten Nederland die Cineville landceerde. Hoe komt dat?

"Wij waren vragende partij en we wisten in België al dat Cineville in Nederland echt een succesverhaal was. De filmwereld is ingericht op de Benelux, dus we hadden ook het vertrouwen van de filmverdelers snel gewonen. Dankzij een subsidie van Europa Cinema vonden we het budget om het op te starten."

Inmiddels bestaat er ook een Cineville ook in Wallonië en in het buitenland: in Oostenrijk bestaat het, Duitsland en Italië staan ook op de planning. Heeft Brussel een pioniersrol gespeeld?

"Ik denk het wel. We hebben Cineville België vorig jaar kunnen presenteren in internationale cinemameetings, zoals de Europa Cinema network conference in Paris en de Cologne’s International Distribution Summit.

"Aanvankelijk wist niemand of het zou werken in het buitenland: misschien zou het alleen aanslaan bij een Nederlands publiek. Maar inmiddels bestaat Cineville naast Brussel ook in Luik en Namen, en in oktober komen er nog een paar steden bij in België. Aan Vlaamse kant zijn we gesprek met de Lumière-groep (Brugge, Antwerpen, Mechelen) en Sphinx in Gent."

Wat zijn de ambities van Cineville Brussel?

"Allereerst willen we onze eerste verjaardag mooi vieren deze donderdag 28 september in Grand Hospice. Verder willen we ook onze website en sociale media verder uitbreiden met filmrecensies en interviews... Voor onze abonnees willen we nog meer filmevenementen aanbieden zoals sneak previews, filmquizzes en filmdates, zodat Cinevillers elkaar kunnen ontmoeten."