Publiek keert terug naar de zalen, maar niet op niveau van voor corona

Exact een half jaar nadat de cultuursector van het slot ging in Brussel, vinden bezoekers de weg naar de zalen maar met mondjesmaat terug. Ook de manier waarop mensen tickets boeken is veranderd. Hier en daar klinkt het dat ook oudere bezoekers de weg naar de zalen minder lijken te vinden. "De Vlaming uit de Rand zijn we kwijt."

Zowel cultuurbezoek als vrijwilligerswerk in de cultuursector komen maar mondjesmaat terug op gang. Vooral occassionele bezoekers lijken niet meer de gewoonte te hebben om tickets te boeken. Dat stelt Publiq vzw, specialist cultuurcommunicatie, die in opdracht van de Vlaamse overheid en de cultuursector begin mei een campagne op touw zette om bezoekers weer naar de zalen te trekken.

Exacte cijfers zijn er voorlopig niet, maar Bart Temmerman, algemeen directeur bij Publiq vzw, is ervan overtuigd dat de cultuursector nog niet terug is op het niveau van voor de crisis. De campagne ‘Beleef Weer Meer’ moet bezoekers helpen herinneren hoe het was om naar het theater, film of concert te gaan of zich in te zetten als vrijwilliger in de cultuursector. "Volle zalen zijn fijn voor de sfeer, zowel voor trouwe fans als nieuwe mensen. Het zijn de laatste tickets die maken dat een theater de budgetten haalt."

Het zijn volgens hem vooral de ouderen die nu minder cultuurtickets kopen. "We staan op een kantelpunt," zegt Temmerman, verwijzend naar de vergrijzing. "Een groot segment van de bevolking zal zich terugtrekken uit cultuurparticipatie. Alleen door de coronacrisis is dat proces versneld."

'Publiek verandert'

Die tendens ziet Nadia Verbeeck ook terug bij de KVS. "De Vlaming uit de Rand komt niet meteen terug naar de stad," observeert Verbeeck. "Dit drijft ons nog extra om - na het creëren van een diverse programmatie – nog meer in te zetten op het aantrekken van een divers publiek. We zijn goed op weg, maar het vertrouwen met de nieuwe doelgroepen moet groeien. Vlaamse publiekstrekkers op het podium zetten is makkelijk, maar de KVS wil meer doen."

Sinds kerstmis heeft de KVS het publiek langzaam zien terugkeren, maar op het niveau van voor de eerste lockdown zit het theater nog niet. Tegelijkertijd trekken de voorstellingen met grote namen zonder rmoeite volle zalen. "Iemand als choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui was snel uitverkocht. Alleen maar grote namen programmeren is makkelijk, maar wat we bij de KVS willen doen is jonge carrières laten groeien. Het liefst nog van artiesten die Brussel vertegenwoordigen."

Het afgelopen half jaar heeft de KVS met haar communicatie daarom doelbewust ingezet op nieuwe doelgroepen aantrekken. "Met de klassieke communicatiestrategie begint het werk pas," zegt Verbeeck. "Wij zijn altijd blijven werken om de zaal vol te krijgen, en zijn er het afgelopen half jaar in geslaagd de zaal voor minstens voor de helft te vullen of meer," zegt Verbeeck.

Bezoekers zijn minder voorspelbaar

Ook in concertzaal de Botanique verkopen de grote namen snel uit – zoals op het niveau van voor de crisis – en de minder bekende namen verkopen minder dan ze voor de crisis zouden gedaan hebben. Toch is het niet eenvoudig om de vergelijking te maken, waarschuwt woordvoerder Kris Mouchaers. "We hebben nu veel meer concerten dan anders omdat heel veel bands nu geboekt worden. Als we de bezoekerscijfers gaan vergelijken met die van drie jaar geleden, dan gaan we er om die reden niets uit leren."

Hij bevestigt wel dat er een aarzeling is bij de bezoeker. "Vroeger kochten mensen hun ticket zodra een concert werd aangekondigd, vandaag wachten ze twee, drie weken voor aanvang." Ook zijn er meer no shows dan voorheen: mensen die wél een ticket kopen maar toch niet komen opdagen. "Concerten zijn vaak uitgesteld geweest, ook deze week nog hebben we een concert moeten verzetten wegens wegens ziekte van de bandleden. Dat zijn geen fijne e-mails om te verzenden."

Soms zijn bezoekers de nieuwe datum vergeten, of past de datum niet meer. Niet iedereen gaat in op het voorstel om een uitgestelde concert om te wisselen in een kadocheque. "Daardoor is de zaal soms ook iets leger,” zegt Mouchaers. Volgens Mouchaers speelt het overaanbod ook een rol: er staan talloze concerten en festivals gepland deze zomer. Tegelijkertijd maken de verhoogde prijzen voor onder andere energie, dat mensen die vroeger een paar keer per maand een ticket voor een concert kochten, dat nu maar één keer per maand doen.

Ongeveer hetzelfde klinkt bij Bozar, waar de grote namen ook makkelijk uitverkopen. "Mariza en Damon Albarn vinden even goed hun publiek als voordien. Het zijn vooral de concerten van opkomende artiesten, jong talent of meer experimenteel van aard, die meer moeite hebben om een breed publiek te bereiken. Daarvoor zijn extra communicatie-inspanningen nodig," zegt Leen Daems, woordvoerder van Bozar.

Ook bij Bozar beslissen mensen later dan voor de crisis. "Vroeger was de abonnementsverkoop erg belangrijk, maar dit concept – waarbij je soms een jaar op voorhand je tickets reserveert – past momenteel minder in de tijdsgeest," klinkt het. "Mensen kiezen liever de week of zelfs de dag zelf nog wat ze gaan doen. Met de vele uitgestelde en geannuleerde events is er toch nog een soort koudwatervrees ontstaan."

Samengevat is het voor concert- en theaterzalen vooral moeilijker te voorspellen geworden wanneer de bezoekers komen. "Je kunt er niet altijd vanuit gaan dat er veel voorverkoop is," zegt Eva Decaesstecker van het Kaaitheater. "Met de bekende voorstellingen komt het wel goed, denk aan 'Cascade' van Meg Stuart, 'Flemish Primitives' van Chokri Ben Chikha & Action Zoo Humain. Daarnaast trekken we steeds meer een jong, Brussels publiek aan."