BIG CITY. Er is een link tussen de Creuset stoofpot en Victor Horta

Behalve de knaloranje neuzen van de Brusselse metrostellen is er nog een product dat iconisch, dieporanje en Brussels is. De Le Creuset-stoofpot, want Brusselaar Octave Aubecq was een van de uitvinders. Ook bij art-nouveauliefhebbers doet zijn naam een belletje rinkelen.

Octave Aubecq was een Brusselse industrieel, die zijn fortuin had gemaakt als directeur van de Émailleries et Tôleries Réunies. Dat bedrijf was gespecialiseerd in email, een specifieke vorm van glazuur die gebruikt wordt voor metalen voorwerpen.

Begin twintigste eeuw ontmoette hij op een Brusselse handelsbeurs Armand Desaegher, een industrieel uit Oudenaarde, gespecialiseerd in gietijzer. De twee raakten aan de praat en wilden de voordelen van beide materialen combineren. Zo werd een bijzondere stoofpot geboren. De Le Creuset-pot is gemaakt uit gietijzer en afgewerkt met email. Daardoor kan die erg hoge temperaturen aan, én kan de pot bovendien, dankzij de laag email, keer op keer perfect schoongemaakt worden. Een bewijs ook dat vroeger spullen werden gemaakt met de bedoeling ze niet kapot te krijgen.

Verhuizen

Hoewel het idee ontstond in Brussel, bouwden de twee een fabriek in het Noord-Franse Fresnoy-le-Grand, een ideale plek voor het goederenvervoer van ijzer, steenkool en zand. Alleen moest Aubecq dan naar Frankrijk verhuizen. Dat was ontzettend jammer, want de man woonde in misschien wel een van de mooiste huizen van Brussel.

Octave Aubecq had, voor Le Creuset een succes werd, al een fortuin vergaard. Hij kon het zich permitteren een woning op maat te laten bouwen, en niet zomaar door de eerste de beste. Hij stelde Victor Horta aan als architect. Die tekende een villa die pal tegenover het Ter Kamerenbos zou worden gebouwd.

(Lees verder onder de foto)

De gevel op zich was al van een buitengewone pracht, met verschillende bogen en balkons uit fantasierijk ijzerwerk. De stenen kwamen uit het Belgische Modave. Blijkbaar was het al een huzarenstukje van Horta om die zware constructie stand te doen houden.

Ook de binnenkant was een architecturaal kunstwerk. Een trappenhal met het herkenbare art-nouveauglaswerk, krullend ijzerwerk en houten elementen. Elke ruimte kreeg haar eigen houtsoort. Zelfs de meubels en kunstwerken waren uitgekozen door Horta zelf. Een uniek bouwwerk en toch ...

Het Aubecq-huis is een van de meesterwerken van Horta die zijn moeten wijken voor de modernisering. In 1950 moest het plaatsmaken voor een appartementsgebouw. In die tijd werd art nouveau ouderwets bevonden. Gelukkig kon de toenmalige minister van Openbare Werken de gevel wel beschermen. Steen per steen werd die afgebroken en genummerd, om die – wie weet – ooit weer op te bouwen, maar dat gebeurde nooit. Die gewelfde stenen liggen te wachten in een Schaarbeekse opslagplaats, tot ze voor een volgende expo, weer voor even worden tentoongesteld.

• VOLGENDE KEER Wat gebeurde er met de legendarische Brusselse muziekstudio's?