Cinematek focust op Braziliaan Walter Salles

Hij heeft enkele onuitgegeven kortfilms mee en beelden van 'On the road', de adaptatie van het cultboek van Jack Kerouac, waar halsreikend naar wordt uitgekeken.

On the road werd getipt voor Cannes, maar die deadline haalde Walter Salles niet. Ook Venetië kwam te vroeg. De afwerking neemt tijd in beslag. Salles levert geen half werk. En het komt niet meer op een maand.

Francis Ford Coppola heeft de rechten om de beatnik-bijbel te verfilmen sinds 1968. Meer dan eens vielen concrete plannen kort voor de opnames in duigen. Op vraag van Coppola nam Salles over. In Flagey zal de Braziliaan work in progress tonen, een eenmalig evenement.

Coppola kwam niet toevallig bij Salles terecht. De belangrijkste Braziliaanse regisseur van de voorbije twintig jaar is een specialist van de road movie. Nog vers in het geheugen ligt het voortreffelijke Diarios de Motocicleta met Gael García Bernal als Ernesto Guevara de la Serna die met biochemicus Alberto Granado per versleten motor dwars door Latijns-Amerika reist. De reis zal de jonge student geneeskunde de ogen openen en de Che Guevara in hem ontwaken.

Een roadmovie is ook de film die Salles op zes november in Flagey zal inleiden, de film die hem in 1998 aan de Gouden Beer hielp en voor een internationale doorbraak zorgde. In Central do Brasil ontfermt een voormalige onderwijzeres zich over een negenjarige jongen die zijn moeder verloor in een busongeluk. Samen reizen ze naar het straatarme noordoosten van het land in de hoop de vader van het jongetje te vinden. De prachtige gefotografeerde, emotionele roadmovie was een enorme hit in Brazilië.

Diplomaat
Salles is de zoon van een bankier en diplomaat. Als regisseur is hij een groot estheet die hard werkt om van elk shot een pareltje te maken. Maar dat betekent niet dat hij geen aandacht heeft voor de onderdrukten en voor de politieke en sociale problemen van zijn land. Het tegendeel is waar. Salles werkte jarenlang als documentairemaker voor hij zich op fictie stortte. Die betrachting om relevante maar toch aantrekkelijke films te maken vind je bij de meeste Braziliaanse regisseurs terug. Volgens Salles is dat de invloed van de cinema novo. In politieke maar populaire films vestigden regisseurs als Glauber Rocha en Nelson Pereira dos Santos eind jaren '50 en in de jaren '60 de aandacht op bittere armoede en sociale ellende in het barre maar fotogenieke gebied in het noordoosten van Brazilië. De Braziliaanse broer van de nouvelle vague en het Italiaanse neorealisme werd cinema novo genoemd. De filmgolf komt uitgebreid aan bod in Cinemateks overzicht van het beste dat de Braziliaanse cinema de afgelopen eeuw te bieden had.

Een sociale dimensie is bij Salles vaak maar niet altijd aanwezig. Door eerder op de sombere, alledaagse omgeving te focussen dan op het bovennatuurlijke zette hij Dark Water naar zijn hand, een Amerikaanse remake van een moderne Japanse horror-klassieker van Hideo Nakata. Abril Despedaçado speelt zich af bij de suikerboeren die in 1910 het Braziliaanse achterland bevolken maar de geschiedenis van een bloedwraak zonder einde ontleent hij aan de roman Een breuk in April van de Albanese schrijver Ismail Kadare. Hoe breed kan je gaan? Walter is een homo universalles.

Walter Salles Presents op 6 november 2011 + Cyclus Walter Salles van 1 november > 21 december 2011: Flagey, Heilig Kruisplein, Elsene - www.flagey.be
Cinema do Brasil van 1 november > 29 december 2011: Cinematek, Ravensteinstraat 3, Brussel - www.cinematek.be