Ray Lema: 'Spelen in Brussel brengt me dichter bij Kinshasa'

De multigetalenteerde Congolese muzikant Ray Lema speelde vorig weekend een uniek concert in Bozar. Alvorens terug te keren naar zijn huis in Frankrijk sprak de 75-jarige artiest met BRUZZ over zijn begindagen in de muziek, zijn passie voor de piano, maar ook en vooral over de indruk die onze hoofdstad op hem maakte.

Raymond Lema A'nsi Nzinga - 'Ray Lema' voor de vrienden en de fans - is muzikant, componist, zanger en instrumentalist. Hij leeft in Parijs, maar groeide op in een christelijk gezin in Congo. Als kind was het zijn ambitie om een katholieke priester te worden. Gelukkig ontdekten de blanke paters in het klein seminarie tijdig zijn muzikale talent. Zijn eerste optredens waren in de kerk waar hij op de piano mocht spelen. "Toen ik terugkwam van het klein seminarie was het heel moeilijk om in Kinshasha een piano te vinden. Zo'n duur instrument is daar niet vanzelfsprekend. Toen iemand me een gitaar cadeau gaf, begon ik daar maar op te spelen."

Terwijl Ray Lema zich voorbereidt op zijn concert, spreekt hij met plezier over Brussel. "Mijn eerste indruk was: zo'n rustige hoofdstad! Zeker in vergelijking met metropolen als New York, Rio de Janeiro of Shangai. Als je leven zich vooral in luchthavens en treinstations afspeelt, is het wel eens fijn in een stad te belanden waar je alle tijd hebt om uit te rusten en je hoofd leeg te maken vooraleer het podium op te stappen."

De verbondheid tussen Brussel en Congo is onmiskenbaar, en al zeker als het over muziek gaat. Lema verwijst onder andere naar 'Indépendance Chacha', een lied over de onafhankelijkheid van zijn geboorteland. Joseph Kabasele van de groep African Jazz componeerde het nummer dat uitgroeide tot de eerste Pan-Afrikaanse hit. "Hier in Brussel werden in de loop der jaren verschillende conferenties over de onafhankelijkheid gehouden. 'Indépendance Chacha' blijft een van de grote volksliederen. Toen het lied uitkwam, was ik nog jong en onbekend, maar later vernam ik dat het lied geïnspireerd was op de gebeurtenissen die zich destijds in Brussel afspeelden", aldus Lema.

Tijdens zijn concert, later op de avond, brengt Lema een levendig eerbetoon aan de geschiedenis van de Congolese muziek en de grote Congolese musici. Daarbij heeft hij bijzondere aandacht voor Franco Luambo Makiadi. "Ook hij was een gitarist. Franco overleed in Mont-Godinne in de buurt van Namen. Ik vind het belangrijk hem die hommage te geven." De Congolese muziek verdient in het algemeen veel meer aandacht, oordeelt Lema. De Congolese regering moet volgens hem meer investeren in de Congolese muzieksector. Daarom diende hij samen met enkele andere artiesten een dossier in om de Congolese rumba als cultureel erfgoed te laten erkennen.

Die rumba zal ook de sfeer bepalen tijdens het concert in Bozar. Achteraf reageert Ray Lema verheugd. "Ik vond de sfeer uniek. De gezichten van de mensen waren prachtig, zelfs de manier waarop ze dansten - het was zo mooi. Brussel is in beweging en geloof me, je zal me hier nog veel meer zien", besluit hij, "want hier spelen brengt me dichter bij Kinshasa."