Een vijfde minder geldautomaten in één jaar tijd

Handelaars uit het centrum klagen het gebrek aan geldautomaten aan, maar dat probleem stelt zich ook buiten de hoofdstad. Afgelopen jaar verdween één op de vijf automaten. Zowel Gewest als gemeenten heffen (aanzienlijke) taksen op de automaten.

Handelaars uit Brussel-Stad slaakten woensdag een noodkreet: het centrum telt te weinig geldautomaten. Sinds twee bankautomaten op de Grote Markt recent verdwenen, zijn er nauwelijks nog plaatsen over waar vrijgevige toeristen eventjes kunnen pinnen.

Dat probleem beperkt zich niet tot het centrum. In heel Brussel is sinds 2016 één op de vijf geldautomaten verdwenen. Dat blijkt uit een antwoord van Brussels minister van Financiën Guy Vanhengel (Open VLD) op een vraag van parlementslid Jef Van Damme (SP.A).

Tussen 2013 en 2016 bleef het aantal Brusselse geldautomaten opvallend stabiel rond de 1.250 exemplaren. Maar in 2017 zakte dat aantal plots naar 1.023 geldautomaten.

Een verklaring is dat sinds 2017 banken meer belastingen moeten betalen aan het Gewest om een geldautomaat open te houden in Brussel. Per automaat gaat het om net geen 1.000 euro per jaar, een stijging van zo’n 250 procent in vergelijking met wat ze de jaren voordien betaalden.

Banken moeten compenseren

Minister van Financiën Vanhengel erkent dat hogere belastingen ertoe kunnen leiden dat geldautomaten verdwijnen. Toch zijn de hogere taksen volgens hem gerechtvaardigd. De minister wijst er onder meer op dat banken zo de kosten compenseren die het Gewest maakt om de veiligheid rond geldautomaten te garanderen, en dat de banksector tijdens de financiële crisis nog op aanzienlijke steun van de overheid kon rekenen.

Al stopt het niet bij de gewestelijke belastingen. Ook gemeenten heffen taksen op bankautomaten, en die durven al eens te verschillen. Brussel-Stad bijvoorbeeld houdt het met jaarlijks 100 euro per automaat best goedkoop. Banken die een automaat willen neerpoten in Sint-Agatha-Berchem, moeten daarvoor jaarlijks maar liefst 5.000 euro neerleggen.

Maar volgens Vanhengel kunnen belastingen op zich de verdwijnende geldautomaten niet verklaren. Hij wijst erop dat de automaten overal in het Gewest verdwijnen, of de lasten op geldverdelers er nu hoog of laag liggen. De minister wijst op andere factoren, zoals een shift richting online bankieren en de tendens van steeds meer met bankkaart of online apps te betalen, die volgens hem een betere verklaring bieden.

Ook Van Damme ziet in de cijfers geen bewijs dat belastingen geldautomaten ontmoedigen. "Wat mij vooral verontrust, is de plotse daling van het aantal automaten en de slechte spreiding over het Gewest," zegt hij aan BRUZZ. "Elsene telt er bijna vier keer zo veel als Sint-Jans-Molenbeek, terwijl beide gemeenten een gelijkaardig aantal inwoners hebben. Nochtans zou iedereen vlot aan zijn of haar geld moeten kunnen. Dat is een basisrecht."