Rekenhof schetst ontnuchterend beeld over Brusselse rekeningen en schulden

Het Rekenhof heeft dinsdag het 28ste Brusselboek gepubliceerd, de jaarlijkse doorlichting van de overheidsfinanciën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarin wordt een ontnuchterend beeld geschetst van de Brusselse begroting, waarbij de schulden jaar na jaar "aanzienlijk" blijven stijgen. Brussels minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) wijst erop dat er "heel wat inspanningen geleverd zijn."

Bij de doorlichting van de inkomsten en uitgaven van de totaliteit van de Brusselse entiteiten, stelt het Rekenhof vast dat "de totale ontvangsten van het Gewest in 2022 nauwelijks zouden volstaan om de helft van de opgebouwde brutoschuld terug te betalen," terwijl dat in 2018 wel nog het geval was.

"Doordat de toename van de uitgaven structureel hoger ligt dan de toename van de ontvangsten," vervolgt het Rekenhof, "zijn de liquiditeitsbehoeften en tekorten van het Gewest ook toegenomen, waardoor er steeds vaker een beroep moet gedaan worden op leningen."

Schuld stijgt minder snel

De gewestschuld blijft onverminderd stijgen, al gaat dat wel iets minder snel dan in de jaren ervoor. Op 31 december 2022 was het uitstaand bedrag van de gewestschuld 8,850 miljard euro. Dat komt neer op een stijging van 1,763 miljard euro in vergelijking met 2021 - een stijging van 24,9 procent. Dat is een lichte daling vergeleken met hoeveel de schuld tussen 2018 en 2021 steeg.

Over verschillende algemene rekeningen van de begroting van 2022 kan het Rekenhof zich niet uitspreken. Dit omdat "het Rekenhof niet voldoende informatie heeft verkregen om zijn controlewerkzaamheden te verrichten," zo staat te lezen in het 28ste Brusselboek.

Daarvoor zijn verschillende oorzaken, waaronder problemen met de softwaresystemen om financiële informatie te delen, maar ook het manueel invoeren van verschillende boekingen waardoor rekeningen "een gebrek aan transparantie vertoonden," aldus het Rekenhof.

N-VA reageert verbolgen

Bij monde van Brussels parlementslid Cieltje Van Achter reageert de Brusselse N-VA-fractie verbolgen. "Hoe kan het dat deze ellende jaar na jaar blijft volhouden?", vraagt ze zich af.

"Nooit eerder ging een minister zo kwistig en ontransparant om met belastinggeld," sneert ze richting Brussels minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) over de aanhoudende stijging van de schulden in het Gewest.

"Normaal gezien keurt het Rekenhof die rekeningen goed of af, maar doordat het Hof zelfs de nodige informatie niet krijgt, moeten ze zich nu al drie jaar op rij onthouden. Dit is het slechtst mogelijke oordeel," stelt ze daarnaast over de volgens het Rekenhof weinig transparantie rekeningen van het Gewest.

Gatz: 'Rekenhof erkent de inspanningen'

Volgens Gatz erkent het Rekenhof echter dat er "heel wat inspanningen geleverd zijn." "Dat heeft heel wat resultaten opgeleverd. Het Rekenhof gaf aan het Vlaams Gewest een goedkeuring krijgt onder voorbehoud van zijn rekeningen, terwijl het Waals Gewest een afkeurend oordeel kreeg. Voor het Brussels Gewest gaf het een onthouding, wat wil zeggen dat het geen uitspraak wil doen omdat de interne procedures nog niet helemaal in orde zijn," aldus Gatz.

De minister stelt "heel wat acties ondernomen te hebben" om de interne procedures te verbeteren. Zo startte de begrotingsminister een semesteriële dialoog op met het Rekenhof en wordt ook "boekhoudkundige informatie tegenwoordig beter en sneller afgeleverd."

"Verder hebben ook de verschillende administraties van het Gewest zich ingespannen om de rekeningen correcter te boeken en ze binnen de gevraagde tijdsbestekken af te leveren," duidt minister Gatz. Ook werd er "fors geïnvesteerd" in hervormingen in de informaticatechnologie. Na de herfstvakantie zullen de betrokken administraties, het kabinet van de minister van Begroting en het Rekenhof overleggen over verdere verbeteringen van de boekhoudprocessen.

Toch gelooft Cieltje Van Achter dat "de Brusselse begrotingsminister het gewoon heeft opgegeven zijn job correct uit te voeren." "Twee jaar geleden eiste ik de minister zijn ontslag. De dramatische begroting, het gebrek aan transparantie hierover én de slechte rapporten van het Rekenhof bewezen dat er dringend iets moest veranderen. De minister bleef echter zitten en beloofde beterschap. Van die beterschap is vandaag nog steeds amper sprake, getuige het 28ste Brusselboek."

Volgens Van Achter zal het Rekenhof ook volgend jaar geen beterschap optekenen in de Brusselse boekhouding. "Het feit dat de minister voor het eerst in 28 jaar geen begrotingsaanpassing aan het parlement en aan het Rekenhof zal voorleggen, betekent dat je er vandaag al van uit kan gaan dat het 29ste Brusselboek volgend jaar ook dramatisch zal zijn."