Informatiesessies aan zorgpersoneel om te overtuigen van vaccin

De GGC en Iriscare hebben de voorbije week informatiesessies gehouden waarin het belang van het coronavaccin wordt toegelicht aan het zorgpersoneel in woonzorgcentra. Dat is nodig. “Eerst wilde niemand in het pilootrusthuis zich laten inenten, nu bijna iedereen", zegt Inge Neven.

Naast de logistieke organisatie van de eerste inentingen wordt deze weken ook heel wat communicatiewerk achter de schermen verricht om meer mensen te motiveren zich te laten vaccineren. “Het belangrijkste doel nu is niet alleen zoveel mogelijk vaccins te hebben en vaccinatiecentra uit te bouwen, maar ook zorgen dat zoveel mogelijk mensen zich wìllen laten vaccineren”, zegt Inge Neven, hoofd van de bevoegde gezondheidsinspectie.

Dat ligt soms toch best moeilijk, stelt Neven. “Bij personeel van woonzorgcentra circuleerden toch ook enkele complottheorieën over het vaccin: je zou er aids van kunnen krijgen, je zou er erg ziek van kunnen worden of het zou niet werken. Zelfs de onterechte idee dat eerst de bewoners van woonzorgcentra worden gevaccineerd omdat het minder erg zou zijn als zij ziek zouden worden, leefde.”

Die twijfel bleek ook uit de motivatiebarometer van motivatie- en ontwikkelingspsycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent) van midden december waarover De Standaard berichtte: toen bleek dat een derde van de 6000 bevraagde Vlamingen het vaccin onvoldoende vertrouwde of er zelfs helemaal tegen was. Dertien procent keek liever de kat nog even uit de boom en 56 procent bleek bereid zich meteen te laten inenten tegen het coronavirus. Die motivatie is van belang: om groepsimmuniteit te kunnen bereiken, zou minstens 70 procent van de bevolking zich moeten laten vaccineren. Om twijfelaars te overtuigen, zijn huisartsen en apothekers het best geplaatst.

Overtuigd

Mede daarom organiseerden Iriscare en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie GGC op tweede kerstdag een informatiesessie voor gezondheidsmedewerkers en artsen in woonzorgcentra over vaccinatie en vaccinatiecampagneprocedures. “Er is een grote consensus tussen alle bevoegde ministers van volksgezondheid dat vaccinatie de belangrijkste en sterkste oplossing is tegen het coronavirus, maar zoveel mogelijk mensen moeten daar ook van overtuigd zijn”, opende minister Alain Maron (Ecolo) de webinar. “Als zorgpersoneel zelf niet overtuigd is, dan werkt het niet en bereiken we het doelpubliek niet.”

Niet alleen verpleging of bewoners, maar ook artsen kijken soms kritisch naar het vaccin. “Sommigen stellen zich vragen bij de snelheid waarmee het vaccin is ontwikkeld”, neemt viroloog Yves Van Laethem (CHU Saint Pierre) de vraag op in het webinar. “Het klopt dat het normaal jaren duurt voor een vaccin ontwikkeld is, maar de technologie is ondermeer sterk geëvolueerd en er was sprake van een unieke internationale samenwerking.”

Ook hadden artsen nog bedenkingen bij de mogelijke neveneffecten en werkzaamheid van het vaccin van Pfizer/BioNTech zolang het nog niet goedgekeurd was door het Europees Geneesmiddelenagentschap, vult Inge Neven aan. “Vòòr die goedkeuring werden studies met het vaccin niet publiek gemaakt, dus konden zorgverstrekkers de precieze resultaten met de vaccins niet nagaan. Nu die wel beschikbaar zijn, is het duidelijk dat het vaccin bij grote populaties is getest, ook bij 65-plussers. En dat er geen onverantwoorde risico’s worden genomen.”

Dat er vragen zijn, is niet onlogisch, aldus Neven. “De methode waarmee dit vaccin is gemaakt is vrij nieuw en daardoor nog vrij ongekend. Artsen hebben ook hun medische professionaliteit: als er iets zou misgaan met hun patiënten, zijn zìj wel degenen die hebben voorgesteld om hen te vaccineren. Zij voelen zich verantwoordelijk.”

Uitzonderlijk snel maar correct

"Heel wat verplegend personeel en patiënten vragen zich af of het vaccin wel veilig is, tegelijk hadden heel wat huisartsen wel bedenkingen bij de gevolgde procedure bij de ontwikkeling van het vaccin", beaamt Vincent Janssens, voorzitter van de Nederlandstalige Brusselse huisartsenkring. Hij volgde net als enkele collega's een webinar door vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). "Hij heeft erg goed uitgelegd dat de vaccinontwikkeling weliswaar uitzonderlijk snel is verlopen, maar wel correct: er zijn geen stappen overgeslagen. Dat heeft ons gerustgesteld."

"Wat nog een beetje moeilijk te voorspellen valt, zijn de potentiële nevenwerkingen. Maar de ervaring in het Verenigd Koninkrijk leert dat die erg meevallen. We vragen ons ook nog af hoe lang je beschermd blijft met het vaccin. Toch voldoende lang om uit deze epidemie te geraken, zo blijkt. Verder is het afwachten."

Beste oplossing

Door de gerichte informatiesessies raken steeds meer zorgverstrekkers overtuigd dat het vaccin een goede zaak is, merkt Inge Neven. “Sensibiliseren werkt. Bij het eerste pilootproject in het woonzorgcentrum in Sint-Pieters-Woluwe op 17 december wilde haast niemand zich laten vaccineren. Tonen hoe het zal verlopen, dat het vergelijkbaar is met een griekprik, helpt. Bij de eerste vaccinaties vorige maandag wilde bijna iedereen zich wel laten inenten.”

Voor de bewoners van de woonzorgcentra is een brochure gemaakt die alles uitlegt. De komende weken volgen er nog informatiesessies, gericht op specifieke sectoren in overeenstemming met de geplande vaccinatiestrategie, zegt Neven. “Nu komen de woonzorgcentra aan de beurt, daarna de ziekenhuizen, vervolgens de eerstelijnszorg met de apothekers en de verpleging aan huis."

Daarna zullen ze ook met veel lokale organisaties samenwerken om het belang van het vaccin toe te lichten. “We willen nagaan waar de aarzeling zit en vragen beantwoorden, daarvoor kan je het best zoveel mogelijk lokaal sensibiliseren”, besluit Neven. “Het moet voor iedereen duidelijk zijn: het vaccin is de enige en beste oplossing om uit deze crisis te geraken.”