Oversterfte in 2020 te wijten aan COVID-19 en hittegolf van augustus

Afgelopen jaar vielen in België 126.000 sterfgevallen te betreuren. Dat zijn er volgens een schatting van gezondheidsinstituut Sciensano 17.966 meer (16,6 procent) dan de verwachte 108.000. De oversterfte wordt gelinkt aan drie belangrijke dodelijke gebeurtenissen: de twee golven van de coronapandemie en de hittegolf van augustus. Dat meldt Sciensano vrijdag.

In de jaren 2015 tot en met 2019 kreeg België ook te maken met oversterfte als gevolg van hittegolven en griep, maar met een gemiddelde van +2 procent lag die veel lager dan in 2020 (+ 16,6 procent). Die extra sterfte kan op het conto geschreven worden van COVID-19 (+ 19.620 overlijdens) en de hittegolf van augustus (+ 1.503 tussen 5 en 20 augustus).

Het totaal van de overlijdens door COVID-19 en de hittegolf samen (21.123) ligt hoger dan de totale oversterfte in 2020 (17.966). Dat komt omdat door de lockdowns en de coronamaatregelen onder meer minder griepdoden en verkeersslachtoffers zijn gevallen.

De oversterfte was volgens de berekeningen van Sciensano hoger in de eerste golf (week 13 tot 18) dan in de tweede golf (week 43 tot 52). In de eerste golf vielen gedurende zes weken 1.310 extra sterfgevallen per week. De tweede golf verliep meer gespreid, met gedurende tien weken gemiddeld 806 overlijdens per week. In de eerste periode vielen significant meer doden per dag door COVID-19 (188) dan in de tweede (127).

In Brussel vooral tussen 65- en 84-jarigen

Over de twee golven ligt het totaal aantal sterfgevallen gelinkt aan COVID zeer dicht bij het aantal extra sterfgevallen. Tijdens de eerste golf werden 7.910 coronadoden geteld en 7.858 extra sterfgevallen (62 procent oversterfte). In de tweede golf waren er 8.863 COVID-doden en 8.056 extra sterfgevallen (37 procent oversterfte).

In de eerste golf overleden vooral mensen ouder dan 84 jaar. Dat is op nationaal niveau ook zo in de tweede golf. In Wallonië en Brussel stelt Sciensano echter meer oversterfte vast in de leeftijdsgroep van 65-84 jaar.

Hoewel de eerste golf sterk vergelijkbaar verliep in alle regio's, waren er specifieke verschillen in de tweede. De periode van oversterfte duurde in de tweede golf minder lang in Brussel (zes weken) dan in Vlaanderen en Wallonië (negen weken). Gemiddeld waren er in de eerste periode bijna twee keer zoveel extra sterfgevallen per week dan in de tweede in Vlaanderen en Brussel. In Wallonië is dat verschil kleiner.