Vakbonden willen met vaccinplicht ‘geen culpabilisering van de zorg’

Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) pleit voor een verplichte vaccinatie van het zorgpersoneel, onder meer in de rusthuizen. Brussels gezondheidsminister Alain Maron (Ecolo) sluit zich daarbij aan. In de Brusselse rusthuizen is nog altijd minder dan 60 procent van het personeel gevaccineerd. Voorlopig ligt een verplichting voor de vakbonden gevoelig.

Vandenbroucke deed die uitspraak maandagavond in Terzake en herhaalde zijn standpunt dinsdagochtend bij Radio 1. Zijn Brusselse collega Alain Maron (Ecolo) zit op dezelfde lijn. Dat laat zijn woordvoerder Simon Vandamme weten aan BRUZZ. “Onze prioriteit is een verplichting in de rusthuizen, maar het is nu aan de federale regering om te verzekeren dat zo’n vaccinplicht wettelijk in orde is”, zegt Vandamme. “Eens dat zo is, zullen wij de beslissing voor het Brussels zorgpersoneel valideren.”

De exacte timing van die vaccinplicht is nog niet bekend. Het juridische werk zou al lopen, maar de nodige gesprekken bij de Nationale Arbeidsraad en de Hoge Raad voor Preventie volgen pas in september.

“De minister lanceert zijn plan in een lastige periode omdat het sociaal overleg nog tot september stilligt”, vindt Dirk Mertens, woordvoerder van de liberale vakbond ACLVB. “Voorlopig is het standpunt van alle vakbonden dat van de Nationale Arbeidsraad, waarmee ook de werkgevers akkoord waren. Een verplichting staat haaks op wat de sociale partners tot nu toe hadden afgesproken.”

‘Blijven sensibiliseren’

Mertens wil zich niet uitspreken over de mening van het personeel in de Brusselse zorginstellingen over zo'n verplichting. De Brusselse ACLVB-sectorverantwoordelijke voor de rust- en ziekenhuizen is niet beschikbaar. “Ik heb de indruk dat minister Vandenbroucke vanuit de federale regering de Brusselse situatie wil aansturen”, zegt Mertens als woordvoerder. “Ik weet niet of de andere gewesten zo’n verplichting wel nationaal willen regelen.”

Bij de christelijke vakbond ACV Puls klinkt het dat de beslissing vooral “gedragen” moet zijn, zowel door de werknemers als werkgevers. “Wij willen een uniforme, gedragen beslissing voor het hele land. Er zijn belangrijke verschillen in de vaccinatiegraad in het land, maar net daarom moet het een beslissing zijn waarin iedereen meegenomen kan worden”, zegt Tomas Borremans, sectorverantwoordelijke voor de Brusselse rusthuizen.

“Wij zijn niet voor of tegen een verplichting, maar dat moet arbeidsrechtelijk onderzocht worden. Wij zullen daaraan meewerken”, zegt Borremans. “Het heeft alleen geen zin om mensen in de zorg te gaan culpabiliseren, want zij hebben zich enorm ingezet het voorbije anderhalf jaar. Sensibilisering blijft voor ons het belangrijkste.”

Verplichte testen

Alleen zet de Brusselse gezondheidsinspectie nu al meer dan een half jaar in op dit soort bewustmakingscampagnes. Toch was in juli nog maar 54 procent van het personeel in de rusthuizen gevaccineerd. Er zijn nog geen actuele cijfers beschikbaar voor deze maand.

Maandag zijn alvast bijkomende maatregelen in Brussel aangekondigd. Het gaat onder meer om verplichte antigeentesten voor rusthuispersoneel dat terugkeert van vakantie. Er komen ook preventieve PCR-testen in woonzorgcentra met een lage vaccinatiegraad. Die regel geldt “in afwachting van de verplichte vaccinatie, die er hopelijk nu snel zal aankomen”, zei coronacrisismanager Inge Neven dinsdag nog.

De vaccinplicht ligt ook moeilijk bij rusthuisdirecties. Enkele van hen zeiden vorige maand al bij BRUZZ te vrezen voor eventuele personeelsuitval. De directie van rusthuis Magnolia in Jette herhaalde die vrees dinsdag nog eens bij Radio 1.

“Dat vind ik een straffe uitspraak, maar het raakt een gevoelig punt”, zegt Tomas Borremans van ACV Puls. “Als de directie heel sterk tegen de gevoeligheden van het personeel ingaat, krijg je mogelijk conflictsituaties. Ik weet niet of we er met een stringent beleid gaan komen. De zorg staat vandaag op een cruciaal punt en we moeten met al ons personeel verder. Daarom moet er ook gewerkt worden aan herwaardering en betere verloning.”

De Brusselse koepel van woonzorgcentra, Iriscare, rekent voorlopig op de uitbreiding van het testbeleid. "We hopen uiteraard dat de genomen maatregelen een gunstig effect zullen hebben", zegt woordvoerster Emilie Decamp. "We zien immers dat er, ongeacht de vaccinatiegraad bij het personeel, erg weinig bewoners in het ziekenhuis worden opgenomen ten gevolge van COVID-19. Dit bevestigt dat de vaccinatie werkt."