Proces aanslagen: Advocate Abdeslam tovert konijn uit haar hoed

Op het assisenproces rond de aanslagen van 22 maart 2016 is het woord woensdag opnieuw aan de advocaten van de verdediging. Zij krijgen de kans om de onderzoekers en onderzoeksrechters vragen te stellen over het gevoerde onderzoek. De advocate van Salah Abdeslam, Delphine Paci, kwam met een verrassing voor de dag.

14:50 Advocaten El Haddad Asufi stellen scherp op technische details

De advocaten van Ali El Haddad Asufi, Jonathan De Taye en Jean-Christophe De Block, zijn woensdagvoormiddag met een reeks vragen ingegaan op vooral technische details van het onderzoek. Zo voerden ze aan dat er met een Hongaars telefoonnummer, waarvan aangenomen werd dat kamikaze Ibrahim El Bakraoui ermee belde vanuit een phoneshop naar El Haddad Asufi, nog de dag na de aanslagen naar die laatste werd gebeld.

De Taye en De Block stelden afwisselend vragen. Volgens De Taye moest hij af en toe gaan zitten, "omdat hij weer was beginnen sporten maar dat beter niet had gedaan". Met hun eerste vragen zetten de twee meteen de toon: zo vroegen ze of het klopt dat de onderzoeksrechters die het onderzoek voerden naar de aanslagen in Parijs hem alleen deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie verweten, en dat het assisenhof in Parijs zich niet eens moest uitspreken over moord en poging tot moord? Voor de aanslagen in Brussel en Zaventem wordt El Haddad Asufi wel beschuldigd van moord en poging tot moord.

In totaal stelden de twee een vijftigtal vragen, veelal technisch van aard. Zo vroegen ze of het klopt dat een van de drie zendmasten in de buurt van het safehouse in de Max Roosstraat in Schaarbeek ook El Haddad Asufi's woning bedient in de Paviljoenstraat als de zendmast die de woning gewoonlijk dekt overbelast is? En of dit regelmatig kan gebeuren omdat het een sterk verstedelijkt gebied is? Het antwoord op die laatste vraag was niet eenduidig. "Er is ook het spoor dichtbij en het kanaal", zei onderzoeksrechter Olivier Leroux.

Ook over Duitse en Hongaarse telefoonnummers, waarmee Ibrahim El Bakraoui El Haddad Asufi voor de aanslagen zou gebeld hebben vanuit een phoneshop, werd twijfel gezaaid. "Begrijp ik het goed dat die gebruikt werden door Ibrahim El Bakraoui?", vroeg De Block. "Mogelijk wel", luidde het antwoord, waarna de advocaat ook nog een bevestigend antwoord kreeg op de vraag of het Hongaars telefoonnummer El Haddad Asufi ook nog om 0.13 uur op 23 maart 2016 had proberen te bereiken. "Toen had Ibrahim El Bakraoui zich al opgeblazen in Zaventem", zei De Block.

13.15 uur: Verdediging Ayari hamert op geweld door Syrische regime en het Westen

Advocaat Isa Gultaslar, die beschuldigde Sofien Ayari verdedigt, heeft woensdag tijdens de vragenronde aan de onderzoekers de politieke kaart getrokken. Hij wees tijdens zijn vragen aan islamoloog Mohamed Fahmi onder meer op het feit dat het Syrische regime veel meer burgers heeft gedood dan terreurgroep IS en dat de aanslagen in het Westen begonnen na de vorming van de internationale coalitie tegen IS onder leiding van de Amerikanen.

Ayari vertrok op 6 december 2014 vanuit Tunesië, waar hij is opgegroeid, naar Syrië, waar hij zich volgens informatie die de politie kon inwinnen aansloot bij terreurgroep IS. Naar eigen zeggen trok hij naar Syrië omdat de bombardementen op burgers hem raakten. Hij zou vervolgens van IS opdracht hebben gekregen om zich onder de vluchtelingen naar Europa te mengen en daar aanslagen te plegen.

Gultaslar liet de onderzoeksrechters tijdens zijn vragenronde bevestigen dat Ayari nooit deel heeft uitgemaakt van de Liwas as Saddiq, waartoe volgens de Franse inlichtingendienst DGSI Osama Krayem en Najim Laachraoui wel behoorden.

Ook bevestigden de onderzoeksrechters dat er geen testament gevonden werd van Ayari op de computers van de safehouses, dat er geen foto's waren van hem met wapens in de safehouses en dat er, buiten het feit dat zijn DNA in een gemixt profiel werd aangetroffen op de ritssluiting van een tas in de Max Roosstraat, geen bewijzen zijn dat hij de safehouses in de Max Roosstraat, de Kazernenlaan en de Tivolistraat kende.

Daarna ging Gultaslar de politieke toer op door te verwijzen naar een onderzoek waaruit blijkt dat het Syrische regime folteringen en verkrachtingen gebruikte als oorlogswapen, wat islamoloog Mohamed Fahmi bevestigde. Hij haalde ook foto's aan van fotograaf César, die in 2014 als eerste foto's van folteringen in Syrische detentiekampen publiceerde. "Hij zorgde wel degelijk voor concrete bewijzen dat duizenden mensen gestorven zijn in kampen door onmenselijke behandelingen", bevestigde Fahmi.

Gultaslar vroeg ook naar de verhouding van het aantal burgers gedood door IS en door het regime. "Ik kan geen exact cijfer geven, maar we weten dat het regime veel meer burgers heeft gedood dan IS", antwoordde de islamoloog.

Fahmi gaf verschillende keren aan dat hij zich niet wenste uit te spreken over de geopolitieke context van de conflicten. Voorzitster Laurence Massart onderstreepte bovendien dat er na het krokusreces een expert aan het woord komt rond geopolitiek.

10.30 uur: 'Foute interpretatie van data'

De zitting woensdag van het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 is gestart met een technische uitleg over een tekst van beschuldigde Salah Abdeslam. Dinsdag waren twijfels gerezen over de datering van het document. Volgens de onderzoekers van de Computer Crime Unit ligt een 'foute interpretatie' door het hof van assisen in Parijs over de aanslagen van 13 november 2015 aan de basis van de verwarring.

De advocate van Abdeslam, Delphine Paci, toverde dinsdagavond een konijn uit haar hoed aan het einde van haar reeks vragen over het onderzoek. Een tekst van Abdeslam, waarvan de onderzoekers hadden aangegeven dat die niet gedateerd kon worden, was in de motivering van het vonnis van het Parijse assisenhof over de aanslagen van 13 november 2015 wel degelijk gedateerd. En wel op 25 oktober 2015, 22 januari en 19 maart 2016.

De voorzitster van het hof van assisen over de aanslagen in Brussel en Zaventem, Laurence Massart, gaf de onderzoekers daarom opdracht om na te gaan of de Franse expertise in tegenspraak was met hun onderzoek.

De uitleg van de onderzoekers woensdagochtend verraste: volgens de Computer Crime Unit gaat het om een "foute interpretatie van de data" door het hof van assisen in Parijs. Er volgde nadien een technische uitleg, waarbij de Computer Crime Unit verduidelijkte dat de tekst was samengesteld uit tekstfragmenten die teruggevonden werden in het woordenboek van tekstverwerker Word. Kort samengevat hadden de data waarvan sprake louter betrekking op het gebruik van het woordenboek, niet op het gebruik van Word zelf, noch op de finale tekst zoals die gereconstrueerd werd.

In de tekst gaf Abdeslam aan "het werk samen zijn broeders te willen afmaken" na de aanslagen in Parijs. De advocate van Abdeslam gaf eerder al aan dat Abdeslam toegaf dat de stukken van de tekst van zijn hand zijn, maar dat hij de tekst niet geschreven heeft zoals de onderzoekers die bijeen gepuzzeld hebben.

08.00 uur: Geen zitting tijdens krokusvakantie

Dinsdag kwamen eerst de advocaten van Mohamed Abrini aan het woord. Die probeerden vooral zijn rol bij de aanslagen te minimaliseren en focusten op zijn afwezige houding op de luchthaven van Zaventem en zijn verleende medewerking na zijn arrestatie. Verder probeerden ze ook verwarring te zaaien over een testament van hun cliënt, waarvan Abrini nooit heeft bevestigd dat het effectief van zijn hand is.

Na het middagreces ging de verdediging van Osama Krayem en Salah Abdeslam verder. De advocate van Osama Krayem suggereerde het begin van een disengagement bij haar cliënt, die het naliet zichzelf op te blazen op de metro in Maalbeek. Advocate Delphine Paci probeerde Salah Abdeslam dan weer uit de wind te zetten door in haar vraagstelling te focussen op het feit dat hij al vier dagen voor de aanslagen werd gearresteerd.

Donderdag wordt in principe uitgetrokken voor de vragen van de advocaten van Hervé Bayingana Muhirwa, Smail en Ibrahim Farisi. Tijdens de krokusvakantie volgende week is er geen zitting.