Ex-paracommando's stellen AfricaMuseum in gebreke wegens standbeeld

Zeven verenigingen van gewezen paracommando's en officieren die in Afrika hebben gediend, stellen het AfricaMuseum in Tervuren in gebreke. Probleem is een standbeeld aan de recent heringerichte Grote Rotonde van het museum. "We vragen dat elke aantasting van de reputatie van de Belgische para's wordt uitgewist."

Dat verneemt het persagentschap Belga, dat de ingebrekestelling kon inkijken.

Alles draait om het standbeeld 'La Belgique apportant la sécurité au Congo' van Arsène Matton. Het sculptuur beeldt een slapende man en kind af die beschermd worden in de vouwen van de Belgische vlag. Over dat beeld is een semi-transparante sluier aangebracht, met daarop een postkoloniale afbeelding. De sluier is een kunstwerk van de kunstenaar Aimé Mpane.

Het is één van de vele sluiers die samen met de nieuwe bijschriften zijn aangebracht in maart 2020 in een poging om een tegengewicht te creëren tegen koloniale ideologie. De beelden onder de sluiers worden beschermd door Monumentenzorg en mogen door het museum niet worden verwijderd, maar verheerlijken volgens activisten en experten binnen het museum de kolonisatie.

Operatie in Congo

De afbeelding op die sluier toont een gewapende soldaat. In bijschrift valt te lezen: "Een Belgisch para-commando in Stanleyville in 1964, tijdens het verpletteren van de Simba-rebellen. De formele onafhankelijkheid van Congo in 1960 heeft nog lang niet de doodsklok geluid voor buitenlandse interventie".

De zeven verenigingen oordelen dat die eerste zin van de tekst "bijzonder misleidend" is en bovendien "kwetsend en een aantasting van de eer" van de toenmalige Belgische paracommando's. Dat klaagden ze in juli al aan in een open brief aan de algemeen directeur van het museum, Guido Gryseels, met premier Sophie Wilmès in kopie.

Volgens de verenigingen legt die zin een "direct en onmiskenbaar verband" tussen de werking van de Belgische paracommando's in Stanleyville, de vroegere naam van het huidige Kisangani, en het verpletteren van de Simba-rebellen. "Deze link is een duidelijke historische onwaarheid", klinkt het.

'Verpletteren' van Simba-rebellen

De interventie van de Belgische paracommando's in Stanleyville van 24 tot 28 november 1964 was volgens de verengingen een humanitaire operatie die het mogelijk maakte om 2.375 gijzelaars te bevrijden. "Het had geenszins tot doel om de Simba-rebellen 'te verpletteren'. De humanitaire operatie van de paracommando's had geen militair doel", klinkt het. "Als Simba-rebellen tijdens de humanitaire operatie door paracommando's werden gedood, was dat alleen in situaties van absolute noodzaak."

De verenigingen eisen dat elke link tussen de operatie van de paracommando's en het 'verpletteren' van de rebellen wordt weggenomen. Ze willen dat het museum elke verwijzing schrapt "die de reputatie van de Belgische paracommando's schaadt", ten laatste op 12 oktober 2020.

Bij gebrek aan reactie binnen de gestelde termijn zullen de verenigingen een gerechtelijke procedure starten, zeggen de advocaten in de ingebrekestelling.