Vakbond in rechtszaak Deliveroo: 'Wij vragen enkel om koeriers correct te betalen'

Maandagvoormiddag is de openingszitting rond Deliveroo in de arbeidsrechtbank van start gegaan. Aan de ene kant staat de maaltijdsleveringswebsite Deliveroo, aan de andere kant het Belgische arbeidsauditoraat en de vakbond die de fietskoeriers zelf vertegenwoordigt. Het twistpunt: zijn Deliveroo-koeriers werknemers met alle rechten en plichten van dien, of blijven ze schipperen tussen het zelfstandige- of dienstverlenerstatuut?

Op een beslissing in de historische zaak blijft het nog wachten tot eind november 2021. De uitspraak zal grote gevolgen hebben voor de koeriers die dag in dag uit maaltijden rondbrengen in België. Ook al reden meeste koeriers in de begindagen van het platform met dagcontracten en waren zij dus officiële werknemers, zijn zij sinds 2018 verplicht om te werken als zelfstandige, of als ‘dienstverlener’ onder de deeleconomie regeling.

Die regeling zag het licht bij de invoering van de wet over de deeleconomie onder impuls van Alexander De Croo.“Maar dat is bedoeld voor prestaties tussen particulieren,” verduidelijkt vakbondssecretaris Martin Willems (ACV). “Voor inkomsten onder de 6.000 euro moeten er dan geen belastingen worden betaald. Maar de aanslepende onduidelijkheid over de verschillende statuten creëert veel bezorgdheid onder de koeriers.”

De rechtszaak is een rechtstreeks gevolg van een onderzoek van het arbeidsauditoraat uit oktober 2017. Daarbij werden 115 koeriers, Nederlandstalig en Franstalig, gehoord. In de tussentijd viel er ook een beslissing in een rechtszaak tussen twee koeriers en Deliveroo over hun statuut. Wegens procedurefouten werd daar besloten het onderzoek van het arbeidsauditoraat en de beslissing van de rechtbank in deze af te wachten.

Ondertussen heeft de FOD Economie aangegeven dat de koeriers voor hun inkomen vergaard onder de deeleconomie regeling in 2018 geen belastingen moeten betalen. Voor hun inkomen van 2019 zal waarschijnlijk dezelfde regeling gelden, zolang er geen juridisch verdict is gevallen.

'Kijk maar naar Takeaway'

Willems heeft met het platform ‘United Freelancers’ vanuit de ACV twee advocaten aangenomen en zich burgerlijke partij gesteld in de zaak. Momenteel vertegenwoordigen ze slechts 5 koeriers, maar ze hopen dat dit aantal nog aanzienlijk gaat groeien: “Iedereen die één dag voor Deliveroo heeft gewerkt, onder het zelfstandige of deeleconomie statuut, kan zich bij ons aansluiten. Als de rechter beslist dat Deliveroo zich moet opstellen als een werkgever, dan zal die beslissing in eerste instantie enkel gelden voor zij die aan de rechtszaak hebben deelgenomen.”

Deliveroo maakt zich sterk dat er geen sprake is van een werkgever-werknemer relatie, maar dat zij een website zijn. “Als een rechtbank besluit dat koeriers moeten worden aangenomen als werknemer, zou dit de koeriers de flexibiliteit ontnemen die ze willen en gebruiken”, aldus woordvoerder Rodolphe Van Nuffel. “Maar bij maaltijdsleveringsdienst Takeaway heb je dezelfde flexibiliteit mét een contract,” werpt voormalig fietskoerier en woordvoerder van het Koerierscollectief Kyle Michiels tegen.

“Je moet jouw eigen kledij, eigen fiets en andere benodigdheden voorzien, bouwt niets op, er zijn geen vakantiedagen en de verzekering hangt met haken en ogen aan elkaar,” aldus Michiels. Waarom dan nog voor Deliveroo rijden? “Het is zeer laagdrempelig. Zeker in een diverse stad zoals Brussel is dat belangrijk. Er is geen discriminatie, niemand kijkt naar jouw naam of jouw afkomst. En je hebt veel autonomie.”

Uber Eats ontspringt de dans

Deliveroo zegt dat niet alleen de koeriers te lijden zullen hebben door een beslissing in het nadeel van het bedrijf, maar ook de restaurants die hun omzet zien stijgen dankzij de bestellingen via de website. Zij verwijzen naar de mogelijkheid in Frankrijk om binnen het bedrijf een eigen charter op te stellen: “wat betekent dat platforms koeriers alternatieve veiligheid kunnen bieden, zoals ziekteverlof, zonder dat dit de zelfstandige status van koeriers in gevaar brengt”.

Dit volgt op de dreigementen vanwege CEO Pierre Verdier op maandag dat het bedrijf bij verlies naar alle waarschijnlijkheid het land zal verlaten. “Pure arrogantie,” zegt vakbondssecretaris Martin Willems. “Wij vragen enkel om mensen op de correcte manier te betalen voor hun werk. Als Takeaway dat kan, waarom dan Deliveroo en Uber Eats niet”.

Dat de rechtszaak zich enkel op Deliveroo, en niet op tegenhanger Uber Eats richt, moet steken in de Deliveroo hoofdkantoren. En Willems is het daar volledig mee eens: “De situatie voor de koeriers is nagenoeg gelijklopend. Bovendien, als Deliveroo wordt veroordeeld en Uber niet, heeft Uber een aanzienlijk concurrentievoordeel op de Belgische markt”.