Brussels vrachtverkeer meer impact op gezondheid dan gedacht

Bestel- en vrachtwagens op de Brusselse wegen hebben een grotere impact op onze gezondheid dan vooraf was berekend. Dagelijks kost vrachtverkeer 51.692 aan de maatschappij, een kost die in de meeste wijken nog onderschat wordt. Dat concluderen VUB-onderzoekers die het totale aandeel van het vrachttransport in de uitstoot van stikstof en fijn stof bestudeerden.

De onderzoekers hanteerden een preciezere methode om impact vervuiling te berekenen. "We hielden rekening met de verplaatsingen die miljoenen mensen per dag maken, in het verkeer en in de stad", zegt doctorandus Nicolas Brusselaers van de onderzoeksgroep MOBI van de VUB. In eerdere studies werden bewoners als een statisch gegeven beschouwd, waardoor het probleem onderbelicht bleef.

"Bij eerder onderzoek ging men kijken naar waar mensen woonden en hoe het voorbijrijdende verkeer en de uitstoot als gevolg daarvan hun gezondheid kon schaden. Bij dit onderzoek namen we ook de verplaatsingen van de mensen, de files waar ze dagelijks instaan, de uitstoot op hun werkplek waar soms niemand gedomicilieerd is, in overweging", legt Brusselaers uit. "We kregen ook een beeld van de schadelijke effecten van luchtvervuiling op plekken die anders nauwelijks werden onderzocht."

Zwaar onderschat

De resultaten waren verrassend. "De vervuiling en de impact ervan worden op sommige plekken zwaar onderschat", zegt Brusselaers. "De reële vervuilingsniveaus liggen in buurten als de Noordwijk, waar veel volk werkt maar weinig mensen hun domicilie hebben, soms tot vijfenveertig keer hoger dan de schattingen van eerder onderzoek."

Brusselaers probeerde vervolgens, met zijn mobiliteitsexperte en VUB-prof Cathy Macharis en onderzoekers Koen Mommens en Tom van Lier, de kost te berekenen van de vervuiling. "Aan de hand van bestaande modellen konden we berekenen dat de vervuiling meer dan 51.000 euro per dag kost", zegt Brusselaers. "Dat is de kostprijs, exclusief de kosten die worden gedekt door de transportsector, die gedragen wordt door de gemeenschap."

Geen vrachtvervoer in dichtbevolkte wijken

De Europese Unie heeft becijferd dat niet minder dan 555.000 Europeanen elk jaar vroeger sterven door de effecten van luchtvervuiling. In Brussel is de transportsector, met een aandeel in het verkeer van 14 procent, verantwoordelijk voor 33 procent van de totale uitstoot van fijnstof. Brusselaers wil nu eenzelfde oefening doen voor andere regio's en agglomeraties.

Tegelijk doet hij al enkele suggesties om de gezondheidssituatie te verbeteren. Zo kan vrachtvervoer best enkel 's nachts gebeuren in de Noordwijk en niet overdag, omdat er dan meer volk vertoeft. "Soms is het ook beter van het vrachtvervoer te fragmenteren of te concentreren rond assen op momenten die minder dichtbevolkt zijn. Ten slotte is het vaak gewoon beter om de vracht niet over de weg, maar per boot of via het spoor te vervoeren."