Burgerpanel wil van Vorst bomenrijkste gemeente van het gewest maken

De burgerraad van Vorst heeft vorige week rond het thema klimaat zijn eerste aanbevelingen voorgesteld aan de gemeenteraad. Die spitsen zich toe op de vergroening van de openbare ruimte, een adequaat waterbeheer en voldoende afkoelingsplekken voor alle Vorstenaren. “Vorst moet en kan de groenste en meest bomenrijke gemeente van Brussel worden.”

De gemeente Vorst riep voor het eerst een burgerraad in het leven. Uit een pool van 30.000 inwoners werd per loting een selectie van 35 Vorstenaren gemaakt. Nog eens twee burgers werden toegevoegd in samenspraak met het OCMW, om ervoor te zorgen dat de burgerraad de verschillende geledingen van de samenleving vertegenwoordigt. Het hele proces werd in goede banen geleid door het Ukkelse participatieplatform Dreamocracy.

3-30-300

Na die slepende selectieprocedure - bemoeilijkt door corona - kwamen in het najaar 37 inwoners van de gemeente Vorst drie keer samen rond het zelfgekozen thema ‘klimaat en openbare ruimte’. Uit die werksessies puurde het burgerpanel een reeks aanbevelingen, die in de eerste plaats focussen op een vergroening en verduurzaming van de gemeente om op die manier de klimaatuitdagingen van de toekomst te lijf te gaan. Vorige week werden de standpunten van de burgerraad voorgesteld aan de gemeenteraad.

“Vorst moet zijn naam eer aan doen en de groenste en meeste bomenrijke gemeente van Brussel worden”, zegt professioneel masseur en lid van het panel Gaetan Bulourde. “Dat is een droom en een ambitie die we willen waarmaken. We gaan uit van de 3-30-300-benadering. Dat betekent: vanuit elk huis moeten minstens drie bomen te zien zijn, dertig procent van de openbare ruimte moet in de schaduw liggen en binnen de 300 meter van elke bewoner moet een koelteplek te vinden zijn.”

Aandachtspunt één: Vorst moet groener. Meer bomen, beter onderhoud van de parken, klimplanten tegen zoveel mogelijk gevels en collectieve moestuinen op de daken helpen de gevolgen van de klimaatopwarming te bestrijden. Daarom stellen de burgers ook voor om een charter op te stellen, waarin de gemeente Vorst het engagement aangaat om bij elk nieuw stedenbouwkundig project verplicht te vergroenen of te ontharden. Dat handvest moet ook concrete doelstellingen bevatten.

Graasdieren en schaduwrijke bomen

De burgerraad vraagt ook om de bestaande groene ruimtes, zoals het Bemptpark, de abdijsite en zelfs het Wielsmoeras, beter te onderhouden. Ook een verbod op het kappen van gezonde bomen wordt op tafel gelegd. De burgers stellen voor om bij de keuze voor planten en bomen in de openbare ruimte te letten op schaduwomvang (vb. sequoia), hittebestendigheid (vb. perovskia) en waterabsorptie (vb. viooltjes).

Meer groen, betekent meer onderhoud en dus ook meer personeel. Maar ook daar heeft de burgerraad een paar oplossingen voor. Zo kunnen graasdieren zoals schapen waar mogelijk het gras kort houden. En het engagement van de Vorstenaren kan geprikkeld worden, door hen in de eerste plaats beter te informeren (met wijkwandelingen, infostanden, welkomstpakketten voor nieuwkomers, buurtfeesten en collectieve moestuinen). Ook slimme keuzes, zoals bomen die hun bladeren niet verliezen (vb. Canadese esdoorn), kunnen de werklast voor de gemeente beperken.

Vorst bevindt zich voor een groot deel in overstromingsgebied. Bovendien is water door de klimaatopwarming een steeds schaarser goed, aldus de burgerraad. Daarom is de uitdaging van lokaal waterbeheer dan ook tweeledig: rationeel gebruik van water om tekorten tegen te gaan en voldoende opvang in de grond en reservoirs of tanks om het overstromingsgevaar te beperken.

Kleurrijke schaduwdoeken

Concrete voorstellen: parkeerterreinen, de trottoirs, private opritten of voortuintjes verplicht ontharden; een bouwverbod waar overstromingsrisico is, de bouw van retentiebekkens, de aanleg van vernevelaars (met regenwater) en de installatie van drink- en verkoelingsfonteinen op drukbezochte plaatsen. Privéruimtes kan de gemeente aanpakken door de stedenbouwkundige reglementen aan te passen.

Tot slot wil de burgerraad ook de openbare ruimte aangenamer en rustiger maken. In dat kader oppert het panel om meer koelteplekken te installeren, bijvoorbeeld door bomen te planten of schaduwdoeken en kleurrijke zeilen in voetgangerszones op te hangen. Andere suggesties: meer zitbanken, speeltuinen en openbare toiletten. Waar die moeten komen, kan best bepaald worden met behulp van een enquête onder de Vorstenaren. Ook vraagt het panel om daken wit te verven en schoolpleinen en sportvoorzieningen ’s weekends open te stellen voor het publiek.

Volgend thema: veiligheid

Met de aanbevelingen gaat de gemeente nu voort aan de slag. “Hier stopt dit proces niet”, benadrukt gemeentesecretaris Séverine de Laveleye (Ecolo). “We gaan nu aan de slag om te kijken hoe we deze aanbevelingen in onze gemeente kunnen implementeren. Binnen de zes maanden zal het college opnieuw van zich laten horen met concrete voorstellen. Op dat moment kan ook het politieke debat plaatsvinden.”

In afwachting daarvan kunnen de 37 burgers zich rond het volgende van in totaal drie thema's, namelijk ‘veiligheid’ in Vorst, buigen. Opnieuw worden drie werksessies georganiseerd. Onder meer de lokale politie zal haar expertise delen.