De Compost Days gaan van start: 5 vragen over composteren in de stad

De stad lijkt op het eerste gezicht misschien niet de ideale plek om organisch afval te composteren, maar er zijn wel degelijk mogelijkheden. Dat willen Leefmilieu Brussel en vzw Worms duidelijk maken met de Compost Days van 4 tot en met 10 juni. Dit jaar is het evenement des te relevanter, omdat het sinds 15 mei verplicht is om voedingsafval te sorteren. Maar hoe kan je in de stad composteren? Waarom zou je het doen en waar moet je op letten?

1. Waarom zou ik organisch afval composteren?

In de eerste plaats verminder je door te composteren je hoeveelheid afval. Zo'n 40 procent van het huishoudelijk afval bestaat uit voedselafval. Als dat in de witte zak voor restafval terechtkomt, gaat dat mee in de verbrandingsoven waardoor er broeikasgassen worden uitgestoten. Je bespaart er ook geld mee, omdat je geen of minder meststoffen moet kopen voor je planten. Compost is bovendien een duurzaam alternatief voor commerciële, vaak chemische meststoffen. Het bevordert ook de biodiversiteit in de bodem en ondersteunt het leven van nuttige micro-organismen en regenwormen.

2. Ik heb maar een klein tuintje, is het dan nog wijs om een compostbak te zetten?

Ja, zelfs met een klein tuintje is het zinvol om een compostbak te installeren. Er zijn bijvoorbeeld compacte modellen die speciaal zijn ontworpen voor kleine tuinen. Leefmilieu Brussel raadt in dat verband plastic vaten aan die je kan kopen in tuincentra of doe-het-zelfzaken. Het best is voor een inhoud van minstens 200 liter te kiezen. Zet het compostvat op een zonnige plek om de afbraak van organisch afval te versnellen. Verlucht de compost wekelijks door de inhoud ervan om te roeren. Sluit het vat goed af met een deksel om de warmte vast te houden en overtollig vocht te vermijden.

Verschillende gemeenten bieden ook premies aan voor compostbakken. Zo krijg je bij Stad Brussel 75 procent van je aankoopbedrag terug (maximaal 50 euro) voor een gewone compostbak en 100 procent (maximaal 100 euro) voor een wormcompostbak. In Anderlecht kan je een compostbak kopen aan een gereduceerd tarief van 40 euro. Voor een wormcompostbak betaal je 30 euro.

3. Ik woon in een appartement zonder tuin, kan het dan ook?

Ja, ook als je geen balkon hebt. Vzw Worms raadt twee technieken gaan. De eerste is vermicompostering (wormcompostering), een binnenhuis composteringstechniek die voornamelijk keukenafval verwerkt met behulp van aardwormen. Je kan in de winkel een vermicompostbak kopen, maar er zijn ook genoeg tutorials op YouTube hoe je er zelf een kan bouwen. Bovendien kan je op verschillende manieren gratis wormen krijgen, onder andere via de wesbite plus2vers en via de Facebookgroep Composteurs de Bruxelles.

De tweede methode is Bokashi (Japans voor 'gefermenteerd organisch materiaal'), gebaseerd op het principe van gisting. Dat gebeurt in een kleine plastic emmer van minder dan 20 liter. Daarin moet je naast het afval ook Bokashi-starter aan toevoegen, die de fermentatie van keukenresten mogelijk maken.

Meer info over beide technieken vind je hier.

Wie onvoldoende ruimte heeft om te composteren, of dat liever niet wil, kan ook naar een gedeelde compost gaan. Die collectieve compost wordt door een groep burgers beheerd. Iedereen brengt zijn organisch materiaal mee en draagt bij tot het goede beheer van het terrein. In heel Brussel zijn er zo'n 200 projecten. Sommige Brusselse gemeenten bieden een subsidie aan voor het opzetten van een gedeelde compost.

Overzicht van alle projecten:

4. Mag ik alles wat organisch is dumpen in de compostbak?

Nee, dat mag niet. Zo mag je geen zieke planten of kattenbakvulling in je compostbak gooien. Het hangt ook af van de composteertechniek die je kiest. Zo mag je in een compostvat in je tuin bijvoorbeeld geen dierlijke resten, zoals schelpen en graten, gooien. In je wormcompost mag geen gekookt voedsel, brood of olie. Via vzw Worms kan je een gids in je buurt vinden die je meer informatie kan geven over welke manier van composteren best bij je past en hoe je dat precies moet doen.

5. Wanneer zie ik dat de compostbak niet werkt?

Dat kan je aan verschillende dingen merken, bijvoorbeeld door een onaangename geur. Een gezonde compostbak heeft een aardse geur, vergelijkbaar met bosgrond. Als er te veel schimmel is, kan dat ook een teken zijn dat de compostbak uit balans is. Een ander teken is veel onverteerd afval. Al deze tekenen kunnen erop wijzen dat je compostbak te veel vocht bevat, dat die te weinig verlucht wordt of dat er een foute verhouding van materialen is.

Gedurende een hele week, van 4 tot 10 juni, nodigen Brusselaars hun medebewoners uit om een kijkje te nemen in hun privé- of collectieve compostsystemen, zowel binnen als buiten. Daarbij zullen ze hun ervaringen delen en de voordelen van thuiscomposteren in de stad benadrukken. Het hele programma kan je hier vinden.