Gewoon wandelen in zwaar vervuilde lucht schaadt gezondheid al

Blootstelling aan vuile lucht brengt niet alleen op lange termijn schade toe aan de gezondheid. Ook op korte termijn heeft het onmiddellijk een negatieve impact. Dat hebben Britse wetenschappers vastgesteld na een experiment waarbij ze vrijwilligers afwisselend twee uur lieten wandelen in een drukke straat of een stadspark.

Dat meldt De Standaard op basis van een artikel in het wetenschappelijke blad The Lancet.

De onderzoekers, onder leiding van longspecialist Rudy Sinharay, lieten zowel gezonde vrijwilligers als mensen met een hart- of longaandoening afwisselend twee uur rondwandelen in het autoluwe deel van het Londense Hyde Park en de drukke winkelstraat Oxford Street, berucht vanwege de enorme luchtvervuiling. Hoewel de straat tijdens de spits verboden terrein is voor privé-auto's, rijden er immers massa's bussen en taxi's doorheen. De vervuiling ligt er ook een stuk hoger dan in Brussel.

Het is voor het eerst, schrijven de onderzoekers, dat de effecten van een gewone wandeling worden onderzocht. Eerder onderzoek spitste zich vooral toe op hardlopen of fietsen. De deelnemers konden nu zelf hun eigen wandeltempo kiezen. De luchtvervuiling tijdens de wandeling werd gemeten, en de deelnemers werden voor en na onderworpen aan een reeks hart- en longtesten.

Meer gepiep en gehoest na wandelen in druk verkeer

Na de wandeling tussen het verkeer op Oxford Street hadden de deelnemers aan het onderzoek vaker last van een piepende ademhaling of kortademigheid dan in het park. Ze moesten ook meer hoesten en kuchen.

Na de wandeling in het drukke verkeer werd een vermindering van de longfunctie vastgesteld, en een slechtere elasticiteit van de vaatwanden - een belangrijke factor bij cardiovasculaire problemen.

Boosdoeners waren ultrafijn stof (UMP), stikstofdioxide (NO2) en dieselroet (black carbon), en in iets mindere mate ook PM2,5 (fijnstofdeeltjes met een diameter kleiner dan 2,5 microgram).

De wandeling in het park daarentegen had voor iedereen weldadige effecten op de gezondheid. De longfunctie en de werking van de bloedvaten verbeterde bij iedereen.

Het sterkt de onderzoekers in de overtuiging dat verkeersgerelateerde vervuiling een rol speelt bij de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Dat klaagden een honderdtal artsen in november ook aan in Brussel. De Britse onderzoekers hameren er daarom op dat beleidsmakers er een prioriteit van moeten maken dat burgers minder worden blootgesteld aan fijnstofdeeltjes.

In november besloot Londen trouwens dat Oxford Street in de komende jaren een voetgangerszone moet worden.

Meer fijn stof, meer doden

Een studie van de universiteit van Harvard die op tweede kerstdag verscheen in het Journal of the American Medical Association bevestigt de Britse resultaten, meldt De Standaard nog.

De Amerikaanse onderzoekers vergeleken de sterftedata van 22 miljoen personen tussen 2000 en 2012 met de fijnstofconcentraties, en stelden een duidelijk verband vast met de concentraties aan het fijnste stof (PM 2,5). Bij hogere concentraties aan PM 2,5 waren er dezelfde dag of de dag nadien meer sterfgevallen.

De onderzoekers merkten al een verband bij concentraties die onder de bestaande drempelwaarden voor luchtkwaliteit vallen. Dat doet opnieuw de vraag rijzen of die niet moeten herzien worden. Voor PM 2,5 bijvoorbeeld ligt de wettelijke gemiddelde jaargrens binnen de EU op 25 microgram per kubieke meter.

De Wereldgezondheidsorganisatie daarentegen hanteert een veel strengere norm van 10 microgram per kubieke meter. 85 procent van de Belgische bevolking krijgt hogere concentraties PM 2,5 binnen. Bovendien heeft alle fijn stof, ook in lagere concentraties, een schadelijk effect op de gezondheid.