Groen in Neerpede moet wijken voor nieuwe wijk

“Ach, je moet voort met je leven, anders maak je jezelf kapot,” zegt De Ridder. “Je kunt er nu niets meer aan doen. Een grote kwaliteit van de mens is de mogelijkheid om zich aan te passen. Je moet naar de opportuniteiten kijken, zoals de voorzieningen die hier binnenkort zullen zijn. Ik hoop wel dat dit het laatste grote bouwproject is in Neerpede en dat er binnenkort een statuut wordt gevonden.”

Duurzame zone

Zo’n statuut voor de groene long vinden is een belangrijk streefpunt van Van Goidsenhoven. Al sinds hij in 2007 burgemeester van Anderlecht werd, zet hij zich in voor Neerpede. En dat was hoognodig. “Tijdens mijn mandaat als burgemeester merkte ik dat er geen plan was voor Neerpede. Die zone behouden was blijkbaar voor niemand een doel. Nochtans is het in mijn ogen een van de laatste grote duurzame ruimtes in Brussel. Een beetje de tegenhanger van het Zoniënwoud in het westen van het gewest, al loopt elke vergelijking natuurlijk mank.”

“Al sinds de jaren tachtig merk je dat landbouwers de zone verlaten. Minder duurzame activiteiten namen die ruimte in. Daarom deed ik een paar jaar geleden een voorstel om de creatie van een natuurpark te overwegen, maar dat plan is afgeschoten. Het college steunde me wel, maar op gewestelijk vlak was er geen interesse. Het belang van Neerpede leek er niet echt bekend te zijn.”
Van Goidsenhoven verloor na de verkiezingen van 2012 zijn burgemeesterssjerp, maar kreeg als schepen wel bevoegdheden die passen binnen zijn ambitie om Neerpede beter te beschermen. En dat lijkt ook steeds beter te lukken. Zo is het ‘Groen en blauw huis’ in Anderlecht uit de grond gestampt, dat de bescherming en landelijke roeping van Neerpede aanmoedigt door uiteenlopende projecten te ontwikkelen.

Onlangs begon de bouw van een stadsboerderij in de Ketelhoeve, aan de vijvers van Neerpede. Dat gebeurt in het kader van het project BoerenBruxselPaysans, waarmee het gewest meer duurzame landbouw binnen de gewestgrenzen installeert. Ter plaatse komen er een verkooppunt van biovoedsel, een biorestaurant en ruimtes voor workshops rond voedselverwerking. Op de aanleunende velden komen er onder meer een teeltzone en een site voor bijenteelt.

“Europese middelen (van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, red.) die we konden binnenhalen en die grotendeels gebruikt worden voor de ontwikkeling van de stadsboerderij, waren in mijn ogen een sleutelmoment,” zegt Van Goidsenhoven. “Dat geld wordt ingezet om landbouw opnieuw in te voeren in de zone. Dat is belangrijk: als de landbouwers verdwijnen, kan de zone alleen maar een groot park worden of zouden er nieuwe bouwprojecten ontwikkeld kunnen worden. Geen landbouw betekent geen plattelandskarakter. En zonder plattelandskarakter geen Neerpede. Dan is het veroordeeld om te verdwijnen, en dat willen we voorkomen. Dit moet een van de zones worden waar voeding wordt geteeld voor Brusselaars.”

Monster van Loch Ness

“Voor Erasmus Gardens hebben we gekozen om in dialoog te gaan. Aanvankelijk werd er gesproken van een woontoren tot twintig verdiepingen. Bon, het project komt er, nu is de inzet om de drie- tot vierhonderd overige hectaren te behouden. Ik ben blij te zien dat het gewest zijn geweer van schouder heeft veranderd en interesse toont in Neerpede.”

De vooruitzichten voor de zone zijn positiever dan een paar jaar geleden, maar er is nog altijd geen enkele garantie dat het natuurlijke karakter behouden blijft. De honger van bouwpromotoren is niet gestild. En de geruchten dat voetbalclub Anderlecht een nieuw stadion hoopt te bouwen in Neerpede, blijven eveneens rondwaren. “Anderhalf jaar geleden kwam een promotor mij zeggen dat hij percelen in Neerpede had gekocht en erop rekende dat het bouwzone zou worden, zodat hij er een project kon ontwikkelen. Daar kwam mijn haar toch even van recht. Nog altijd zijn er mensen die denken dat een verkaveling mogelijk is. Die grote appetijt van bouwheren zie je rond de zone. Er zijn nog weinig gebieden buiten de groene zone waar niet wordt gebouwd.”

“Wat voetbalclub Anderlecht betreft: dat is al jaren bezig. Het is een beetje een monster van Loch Ness. Eerlijk gezegd: een stadion is voor mij niet realistisch. Misschien had dat vijftien of twintig jaar geleden wel gekund, toen Neerpede nog fragiel was en er veel mogelijk was. Het is weinig geloofwaardig om hier een mastodont neer te zetten met een zee van parking, maar de koppigheid van mensen mag je nooit onderschatten.”

Propere Pede

Om dergelijke bedreigingen aan te kunnen, werkt de schepen nog steeds aan een statuut. Die gesprekken verlopen beter dan in het verleden. “Het is goed om te zien dat Neerpede deel uitmaakt van het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling. Ik blijf mij inzetten voor het statuut en heb daar interessante gesprekken over met Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH) en haar kabinet. We blijven eraan werken in een goede sfeer. In mijn ogen zou het een statuut moeten worden dat tussen dat van de klassieke groene zone en dat van een beschermd natuurreservaat ligt. Het zou de duurzaamheid van Neerpede consolideren, want het geeft garanties. Wanneer de beslissing over het statuut er zal komen, weet ik niet, maar we komen in elk geval dichter bij de onomkeerbare bescherming van Neerpede.”

Niet alleen een prestigeproject als de stadsboerderij moet Neerpede de nodige positieve aandacht geven. Waterintercommunale Vivaqua voert er rioolwerken uit om de waterkwaliteit te verbeteren, want de kwaliteit van de Pede (Neerpedebeek) is op sommige plekken ondermaats. Dankzij die verbeteringen kan de biodiversiteit zich herstellen. Zo is onlangs ook een gebied van zowat een hectare beschermd langs de Koeivijverstraat om de natuur in eer te herstellen.

“Neerpede zit in een positieve spiraal, ja,” stelt Van Goidsenhoven. “Tien jaar geleden had ik getekend voor wat we nu al hebben bereikt. Maar we moeten voorzichtig blijven. De gewestelijke autoriteiten moeten ervoor zorgen dat de zone beheerd en begeleid wordt. Als er geen statuut komt om de zone te beschermen, kan je niet uitsluiten dat beheerders het in de toekomst toch in hun hoofd krijgen om gebieden te verkavelen. En dat zou doodzonde zijn.”