Nieuwe normen voor PFAS in drinkwater

In de commissie Leefmilieu van het Brussels parlement is de ordonnantie goedgekeurd die nieuwe normen voor PFAS in drinkwater mogelijk moet maken. Voortaan mag drinkwater de PFAS-norm van 100 nanogram/liter niet overschrijden. Tegen 2026 komt er een richtwaarde, voor de vier meest gevaarlijke PFAS-stoffen, van minder dan 4 nanogram/liter, zo zegt minister Alain Maron (Ecolo).

Het Brussels Gewest komt daarmee rijkelijk laat met de omzetting van een Europese richtlijn rond drinkwater. Die werd al in 2020 aangenomen door de EU, en moest al in januari 2023 door de Europese lidstaten zijn omgezet.

De vertraging komt door juridische obstakels. De Brusselse regering heeft in mei 2022 een besluit genomen om de richtlijn om te zetten, maar de Raad van State verwees die naar de prullenmand. Volgens de Raad van State ontbrak het wettelijk kader.

De commissie Leefmilieu van het Brussels parlement heeft daarom vandaag een ordonnantie goedgekeurd die een wettelijke basis moet geven aan het regeringsbesluit. Die ordonnantie moet wel nog door de plenaire vergadering worden goedgekeurd. Op het moment dat die in het Staatsblad verschijnt, zal ook het nieuwe besluit van de Brusselse regering goedgekeurd zijn, zo benadrukte Maron.

Dat voorziet, zoals verplicht door de EU, een overschrijdingsnorm van 100 nanogram/liter voor PFAS in drinkwater. De Brusselse regering gaat nog een stap verder en wil dat de vier gevaarlijkste PFAS-stoffen in het drinkwater vanaf 2026 niet boven de 4 nanogram/liter stijgen. “Het gaat hierbij om een richtwaarde,” benadrukte minister van Leefmilieu Alain Maron “en niet om een norm.”

Dat moet Vivaqua de tijd geven om de nodige investeringen te doen om PFAS in het drinkwater tot een minimum terug te dringen.

Drinkwater Henegouwen

Maron wil ook, samen met de andere gewesten, onderzoeken of er voor de twintig minder gevaarlijke PFAS-stoffen, strengere richtwaarden of normen kunnen komen dan 100 nanogram per liter. Er is sprake van 35 nanogram per liter, maar hier is nog geen consensus over. Dit moet verder wetenschappelijk en technisch worden onderzocht.

Uit cijfers die parlementslid Christophe De Beukelaer (Les Engagés) enkele weken geleden opvroeg, blijkt dat er in één van de zes reservoirs die drinkwater voorziet in het Brussels Gewest geregeld relatief veel PFAS is gemeten. Het gaat om het bassin van Rhode.

Voor de vier gevaarlijke PFAS-stoffen schommelen de maandelijkse metingen er tussen de 4 en de 14 nanogram per liter in dat reservoir. Voor de twintig andere PFAS-stoffen tussen de 11 en de 44 naongram per liter. Dat is onder de huidige norm van 100 nanogram per liter, maar wel boven de toekomstige richtwaarden die Alain Maron naar voor schuift.

De reden voor de PFAS-aanwezigheid in het reservoir van Rhode moet gezocht worden in Henegouwen, waar het water vandaan komt en waar PFAS-vervuiling in het drinkwater is vastgesteld. Ook in de reservoirs Ukkel en Callois zijn lichte verhogingen van PFAS gemeten.

Bij de bron aanpakken

Maron gaf ook een algemeen overzicht van de PFAS-vervuiling in Brussel. Die is over het algemeen geruststellend. In het oppervlaktewater, zoals het Kanaal, de Zenne of de Woluwe, geven de PFAS-metingen minder dan 0,01 nanogram per liter aan, dus onder wat er wetenschappelijk detecteerbaar is.

Er zijn intussen ook enkele tientallen sites gedetecteerd waar mogelijke of effectieve PFAS-vervuiling is vastgesteld in de bodem, voornamelijk waar de brandweer in het verleden oefeningen heeft gehouden.

Er is vandaag geen PFAS-productie in het Brussels Gewest, zei Maron.

Er zijn ook metingen gedaan naar PFAS in het grondwater. In tien procent van de meetpunten is een overschrijding vastgesteld van de 4 nanogram per liter, zei Maron, met een maximum van 25 nanogram per liter. In de dieptste grondwaterlagen is er geen PFAS vastgesteld.

Maron benadrukte tot slot dat PFAS-vervuiling bij de bron moet worden aangepakt: namelijk in de productie. Omdat het uiterst kostelijk en moeilijk is PFAS te verwijderen in het leefmilieu, als de vervuiling al heeft plaatsgevonden. Hij is dan ook voorstander van een geleidelijke uitfasering van de productie PFAS.