Mobiliteitskloof: deelsteps en -fietsen steken eindelijk het kanaal over

Deelsteps, -fietsen, en -scooters te over in Brussel, maar ze mogen vandaag nog al te vaak het kanaal niet over. Daarmee ontstond een soort 'sociale mobiliteitskloof', waarbij lagere koopkracht en vrees voor vandalisme deelbedrijven weerhouden om uit te breiden naar gemeentes als Anderlecht en Molenbeek. Al wagen de eerste spelers nu toch de oversteek. "Op termijn willen we het hele gewest bedienen."

Terwijl sommige delen van Brussel overspoeld worden met deelsteps en -fietsen, worden andere gemeentes maar mondjesmaat bediend. De scheidslijn ligt vaak aan het kanaal: gemeentes als Sint-Jans-Molenbeek en Anderlecht krijgen in eerste instantie vaak geen toegang tot de deelsystemen. “Een sociale mobiliteitskloof,” noemde Molenbeeks schepen Jef Van Damme (SP.A) het eerder al.

Onderstaande kaart toont de verschillende gebruikszones van de deelbedrijven, die je kan aan- of wegklikken. Lime is met voorsprong het deelstepbedrijf met de grootste zone, en ook Uber Jump breidde net uit. Hun deelfietsen vind je nu ook aan de overkant van het kanaal, al blijven gemeentes als Ganshoren voorlopig links liggen. Andere spelers wagen ondertussen ook stilaan de oversteek.

(Lees verder onder de afbeelding)

Deelbedrijven halen verschillende redenen aan om eerst het centrum en zuidoosten te bedienen, in plaats van het westen van Brussel. Pierre de Schaetzen van Billy Bike haalt als eerste motivatie de heuvelachtigheid aan: “In buurten met veel hellingen is er meer kans dat onze elektrische deelfietsen gebruikt worden. Ten tweede is de sociale activiteit van een buurt belangrijk. De va et vient aan Flagey of de Beurs maakt dat meer mensen daarnaartoe een fiets huren.”

Maar ook koopkracht is een reden om niet meteen in pakweg Kuregem te starten. Traditioneel hebben de wijken ten westen van het kanaal immers een armere bevolking. “Je wil natuurlijk zo veel mogelijk zeker zijn van je opbrengst,” aldus de Schaetzen.

Deelstepbedrijven Dott en Hive willen zich op de buurten met de meeste vraag concentreren, zo zeggen ze zelf. Bij Dott vrezen ze ook een grotere kans op vandalisme in de wijken die bekendstaan als ‘ruwer.’ “Op termijn willen we ook daar uitbreiden,” zegt Belgisch manager Nikos Stathopoulos van Dott. “Maar eerst werken we aan betere, robuustere steps, die tegen een stootje kunnen.”

Hive wilde dan weer eerst een ‘feeling krijgen’ met Brussel. In augustus plannen ze een grotere zone, met meer deelsteps. In het algemeen breiden de bedrijven overigens pas uit wanneer hun vloot groot genoeg is, zodat klanten niet te ver hoeven stappen voor ze hun step, fiets of scooter vinden.

‘Geen extra schade’

Opvallend is de grote zone die Lime beslaat, zelfs tot in Linkebeek en Kraainem. “Toegankelijkheid is een van de belangrijkste waarden van ons bedrijf,” zegt algemeen manager Benjamin Barnathan. Hij ziet wel vraag in de westelijke gemeenten, en heeft in functie daarvan uitgebreid. De vrees voor vandalisme lijkt onterecht: “We zien geen extra schade aan de steps in de wijken over het kanaal.” Wellicht zal Lime in de toekomst nog uitbreiden, laat Barnathan weten.

Ook Uber Jump heeft – net deze week – de zone stevig uitgebreid met delen van Jette, Laken en Koekelberg. Dat doen ze op basis van onder meer de vraag, de bevolkingsdichtheid, en de aanwezigheid van openbaar vervoer en fietsinfrastructuur, klinkt het in een reactie.

Molenbeeks schepen Jef Van Damme (SP.A) is niet de enige die vraagt om "de sociale mobiliteitskloof te doorbreken". Ook Anderlechts schepen van Mobiliteit Susanne Müller-Hübsch (Groen) ziet graag meer deelsystemen in haar gemeente, van steps tot auto's. "Over enkele maanden gaan we daarover samenzitten met enkele deelbedrijven. Bedoeling is te weten welke uitbreidingen ze nog gepland hebben en of Anderlecht daarbij kan zitten."

Tegelijkertijd is Müller-Hübsch ook vragende partij voor meer regulering. "We krijgen regelmatig klachten over slecht geparkeerde steps, midden op het voetpad. Dat is natuurlijk niet de bedoeling." Het Brussels Gewest werkt ondertussen aan een lijst met verboden parkeerplaatsen, die verschijnt in september.

Boetes

Wie buiten de afgebakende gebruikszones parkeert, kan overigens pijnlijke boetes krijgen. Bij Scooty, een deelplatform voor elektrische brommers, kan dat oplopen tot 85 euro wegens takelkosten. Bij Uber Jump betaalt je 35 euro. Dott rekent 10 euro voor buiten-de-zone-parkeren, Lime gemiddeld 25 euro, afhankelijk van hoeveel moeite het kost de step terug te halen.

Bij Circ, Felyx en Billy Bike zijn er officieel geen boetes, maar de teller blijft wel lopen zolang je niet in de juiste zone parkeert.

(Lees verder onder de afbeelding)

Troty

Terwijl veel bedrijven uitbreidingen plannen, verdwijnen er andere van de radar. Deelstepbedrijf Troty laat weten dat ze op dit moment niet beschikbaar zijn in Brussel. Volgens Troty is dat voorlopig: ze zoeken nu externe uitbaters. Troty levert dan de steps en de app, de uitbaters beslissen over de zone en doen het onderhoud.

Eerder verlieten ook Tier en Bird de Brusselse deelstepmarkt, naar verluidt omdat ze met veel vandalisme te kampen hadden.