Paaltjes pletten in de piétonnier

De nieuwe voetgangerszone in het centrum brengt ons ook een nieuw type straatpaaltje: discreet, elegant en o zo makkelijk platgereden.

Ongetwijfeld wandelde je de afgelopen maanden al eens door een stukje vers aangelegde voetgangerszone. Naast liefelijk groen zag je er dan ook een nieuw type stadspaaltje: rank, onopvallend grijs en ook wel erg kwetsbaar.

Tijdens een inspectieronde maandagavond telden we alvast 24 plat- of scheefgereden paaltjes, vooral rond het de Brouckèreplein. De schade varieerde daarbij nogal: van subtiel scheef over schaamteloos overhellend tot plat als een pier. Wellicht is het probleem nog omvangrijker: verderop in de zone leken al heel wat paaltjes vervangen.

Het architectenbureau SUM, dat de voetgangerszone ontworp, is zich bewust van de problemen. “We hebben dat natuurlijk ook gezien en denken na over oplossingen”, zegt architect Patrick Moyersoen.

“We hebben ervoor gekozen om het tapijt uit te rollen voor de voetganger, met een omgeving die duidelijk aangeeft dat de zachte mobiliteit voorrang heeft. Je ziet dat in de materiaalkeuze en ook in de aanleg op één niveau. Maar je hebt natuurlijk wel iets nodig om de voetganger te beschermen. Dat zijn die paaltjes, die we zo discreet mogelijk hebben gehouden.”

Op andere plekken gebiedt de huidige veiligheidscultuur trouwens nog solidere maatregelen dan pletbare paaltjes, weten ze bij SUM.

Antitankpaal

De voetgangerszone in het centrum is niet de enige plek waar paaltjes welig tieren. Kijk naar het Sint-Gillisvoorplein, nog zo'n vernieuwd stuk openbare ruimte dat op één niveau is gebracht. Ook hier is het paaltjes troef, vooral op de plek waar de Waterloosesteenweg het plein kruist.

De ontwerpers kozen er voor een veel robustere paal, die vaag aan een antitankversperring doet denken. Elegant is anders, maar de palen lijken er wel beter stand te houden. Ze beschadigen er dan weer wel bussen van de MIVB, die op die plek amper ruimte hebben om elkaar te passeren.

“Je kan natuurlijk altijd steviger gaan”, zegt landschapsarchitect Maarten Dieryck van het team van de Brusselse bouwmeester. “In de Europese wijk bijvoorbeeld staan er op sommige plekken palen die een tank ook letterlijk kunnen tegenhouden. Die zijn dan wel bijzonder diep aangebracht en kosten zo maar even 10.000 euro per paal.”

Dieryck begrijpt de redenering van de ontwerpers van de piétonnier. “De paaltjes geven ook aan dat de straat niet zomaar van de auto is, zoals een verhoogde trottoirrand dat wel doet. Op andere plekken, zoals het Gemeenteplein van Molenbeek, zou men er waarschijnlijk beter zetten.”