Vandalisme nekt weinig rendabele deelsystemen

Door te veel vandalisme trekken Uber en Felyx hun fietsen en scooters terug uit bepaalde gebieden van Brussel. Maar vandalisme is een groot probleem voor alle aanbieders van deelsteps en -fietsen. Vooral dan omdat de gedeelde mobiliteitssystemen (nog) niet rendabel zijn. "Op termijn zullen er nog twee spelers overblijven."

Het verlaten van enkele wijken ten westen van het kanaal door Jump en Felyx werpt vragen op over de houdbaarheid van gedeelde steps, fietsen en scooters. Eerder zagen we ook al dat niet-elektrische fietsdeelsystemen zoals GoBee Bike wegtrokken. Ook toen werd vandalisme opgegeven als motivatie.

Al dan niet bewuste beschadigingen en sabotage zijn ontegensprekelijk een probleem voor alle aanbieders. “Die denken voortdurende na over meer robuuste toestellen, zoals fietsen met banden zonder lucht of steps die waterproof zijn”, zegt Mareile Wiegmann, onderzoekster duurzame mobiliteit aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). “Ze bekijken ook hoe ze hun steps of fietsen ’s nachts kunnen stallen. Maar dat stelt hen voor logistieke problemen. Bovendien zorgt de ophaling voor bijkomende uitstoot.”

Inkomenskloof

De verliezen door vandalisme wegen extra zwaar omdat het zakenmodel sowieso niet bepaald lucratief is. Zeker de steps gaan vaak niet lang genoeg mee om de investering terug te kunnen winnen. Als de meeste aanbieders zich niet (meer) over het kanaal wagen, is dat ook omdat daar door de lagere inkomens potentieel minder klanten zijn. De mobiliteitskloof is met andere woorden ook een afspiegeling van de inkomenskloof tussen arm en rijk Brussel.

“Omdat de bedrijven geen grote winst maken, gaan ze zich concentreren op de gebieden waar het verlies het kleinst is”, stelt Wiegmann. “We zien dat ook bij aanbieders van deelauto’s zoals DriveNow. Die doen het vooral goed in Elsene en de Europese wijk. Sint-Joost valt ook binnen hun service area, maar daar is het gebruik veel minder.”

Prijsverhoging

De prijs van deelsystemen kan een drempel zijn voor mensen met een lager inkomen. “Jump is een stuk duurder dan Villo. Bovendien is het openbaar vervoer in Brussel relatief goedkoop. In steden waar een busrit duurder is, worden deelsystemen sneller aantrekkelijk.” Recent voerde Lime, de grootste aanbieder van steps, nog een prijsverhoging door in een poging om hun systeem rendabel te maken.

Het is afwachten hoe de markt van deelmobiliteit zal evolueren. “Ik verwacht dat er door fusies nog een of twee aanbieders zullen overblijven”, besluit Wiegmann. “Door die grotere schaal wordt het makkelijker om het heropladen efficiënter te organiseren. Over een jaar of twee zullen de steps waarschijnlijk ook langer meegaan, waardoor het model winstgevend kan worden.”