Villo steeds meer onder vuur, maar contractbreuk zou 20 miljoen euro kosten

In de commissie Mobiliteit klonk deze dinsdag veel kritiek op fietsdeelsysteem Villo. Het contract verbreken zou echter bijzonder duur zijn, blijkt uit het contract dat BRUZZ inkeek. Het Gewest moet dan zo’n 20 miljoen ophoesten en de reclame van JC Decaux ook nog eens jarenlang laten staan.

De parlementsleden die minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) ondervroegen over Villo leken het over één zaak eens: er is een probleem met Villo. Meerdere problemen zelf. Onder meer Cieltje Van Achter (N-VA) wees erop dat het gebruiksgemak van het systeem veel te wensen over laat, met schermen die vaak stuk zijn en een app die al eens durft tilt te slaan.

Aan groene zijde, waar Arnaud Verstraete (Groen) en Tristan Roberti (Ecolo) tussenkwamen, was er vooral kritiek op de reclame-deal van het Villocontract tussen uitbater JC Decaux en het Gewest: het Villocontract voor 5.000 ‘gewone’ fietsen kwam er al in ruil voor ruim 500 reclamepanelen van 2 vierkante meter en nog eens 45 van 8 vierkante meter.

Sinds 1.800 Villofietsen ook elektrisch kunnen rijden, komen daar nog eens toezeggingen bij: 200 gewone borden worden digitaal en kunnen zo bewegende beelden afspelen. Hetzelfde geldt voor nog eens 15 borden van 8 vierkante meter. De digitale borden werpen onder meer vragen op over verkeersveiligheid.

Parlementslid Christophe De Beukelaer (CDH), die Van den Brandt ondervroeg, berekende bovendien dat freefloatingsystemen als Billy Bike en Jump vier keer goedkoper werken dan Villo. Hij baseert zich daarvoor onder meer op een studie van KPMG. De autonomie van de Villo-batterijen (10 km) noemt hij dan weer lachwekkend.

In haar antwoord maakte Van den Brandt, die het dossier erfde van de vorige regering, duidelijk dat het Gewest met handen en voeten gebonden is aan het contract met reclame-aanbieder en Villo-exploitant JC Decaux. “Als we het contract willen verbreken, wordt dat bijzonder duur.”

Miljoenenfactuur

Een blik op het contract in kwestie, dat onze redactie kon inkijken, bevestigt dat. Als het Gewest het contract stopzet zonder dat JC Decaux in de fout is gegaan, moet er een schadevergoeding betaald worden volgens de volgende formule: de inkomsten voor de langetermijnabonnees voor het beste jaar x factor 3 x het aantal jaar dat het contract nog geldt.

Het huidige contract loopt nog tot 2026. Volgens een voorzichtige schatting gebaseerd op Villocijfers uit het verleden betekent dat een schadevergoeding van ruim 20 miljoen euro.

De gevolgen van een contractbreuk gaan trouwens nog verder dan een zak geld. In bovenstaand scenario mag JC Decaux alle afgesproken reclame ook nog laten staan voor de volledige duur van de overeenkomst, tot 2026 dus.

Kloof tussen westelijke en zuidoostelijke gemeenten

Christophe De Beukelaer pleit er desalniettemin voor om de hele strategie van het Gewest rond deelfietsen te herzien. “We zijn een enorme kloof aan het graven tussen gemeenten in het westen van Brussel die enkel het openbare systeem hebben met al die beperkingen, en gemeenten in het zuidoosten die toegang hebben tot een veel performantere privéservice,” aldus De Beukelaer.

Het parlementslid stelt voor om de markt voor deelfietsen en die voor publiciteit op te splitsen. Het Gewest zou dan een contract afsluiten met een aanbieder van deelfietsen en een ander met een exploitant van reclameruimte. “Het is aberrant om het beleid inzake deelfietsen in de handen van een reclamemultinational te leggen.” Ook Emmanuel De Bock (Défi) pleitte voor zo’n splitsing.

Of het Gewest stappen wil zetten in de richting van zo'n splitsing werd in de commissie niet duidelijk.