Waarom de taxisector weer staakt

Dinsdag protesteert de taxisector opnieuw tegen de hervormingsplannen van Brussels minister Pascal Smet (SP.A). Het lamleggen van de stad stuit op veel onbegrip, maar de situatie in Brussel is dan ook uniek, klinkt het binnen de sector, die wil dat de Brusselse overheid méér reguleert. “De vrije markt op z’n beloop laten: dat werkt niet in deze sector.”

“Dit protest is specifiek Brussels”, legt Pierre Steenberghen, secretaris-generaal van de Belgische taxifederatie GTL uit. “Ook Vlaanderen en Wallonië zijn bezig met een eigen hervorming (mobiliteit is een gewestelijke materie, red.), maar daar gaat men veel voorzichtiger – en vooral met meer overleg – te werk.” Ook de concurrentie met Uber en de strijd om de ritten van en naar de luchthaven speelt zich vooral af in onze hoofdstad.

Oneerlijke concurrentie

En dus is Brussel al geruime tijd de arena waarin de belangen van de taxisector lijnrecht tegenover de hervormingsplannen van minister Smet staan. “Het eerste wapenfeit van de minister was dat hij UberPOP wou toestaan”, brengt Steenberghen in herinnering. “Die service van Uber, waarbij particulieren zonder enige vergunning als taxi kunnen rondrijden, vond de minister revolutionair en hij wou de eerste zijn in Europa die het zou regulariseren. Uiteindelijk heeft zowat elk Europees land UberPOP verboden omdat het gewoon over zwart werk op grote schaal ging.”

Ook door Uber-X

Dat betekende uiteraard niet het einde van Uber in Brussel: de dienst Uber-X is alomtegenwoordiger en het platform telt ondertussen al zo’n 1.000 chauffeurs in de hoofdstad. “Maar ook zij werken met een andere vergunning – de TL-nummerplaten – waardoor ze de taxi-wetgeving ontwijken. Ze zijn daardoor niet in aantal beperkt, ontwijken belastingen en zijn niet gebonden aan prijzen.”

Voor de traditionele taxichauffeurs komt dat neer op oneerlijke concurrentie, waar ze overigens al mee af te rekenen krijgen van Waalse en Vlaamse taxichauffeurs. Hun licenties laten hen niet toe om in Brussel klanten op te pikken, maar in de praktijk komen er dagelijks honderden chauffeurs in de hoofstad werken.

Iedereen zelfstandig

En dan is er uiteraard nog het nieuwe taxiplan, dat nu in een quasi-definitieve vorm op de regeringstafel ligt. Daarin kiest minister Smet voor een totale reset waarbij elke vorm van bezoldigd personenvervoer aan dezelfde voorwaarden zal moeten voldoen. “We zijn al lang vragende partij voor een gelijk speelveld, maar niet als die eigenlijk neerkomt op een totale deregularisering van de markt”, zegt Steenberghen.

De belangrijkste evolutie is dat de licenties voortaan niet meer in handen zullen zijn van de taxibedrijven – die ze in het verleden voor grof geld verhandelden – maar in handen van de chauffeur zelf. “Dat brengt de taxibedrijven in Brussel in een heel moeilijke situatie. Zo'n 65 procent van de chauffeurs werkt in loondienst, daar moet dus onder meer het minimumloon gerespecteerd worden. Maar met het nieuwe taxiplan wordt elke chauffeur een zelfstandige. Niet iedereen heeft zomaar zin om zelfstandige te worden of heeft de middelen om te investeren in een eigen wagen en al het bijkomende materiaal. Dit betekent dat er eigenlijk 2.000 taxichauffeurs hun job zullen verliezen.”

Kraan openzetten

De taxisector vraagt dus eigenlijk méér regularisering door de overheid. “Eigenlijk moet je taxi’s zien als een openbare dienst. Zomaar de vrije markt op z’n beloop laten: dat werkt niet in deze sector. De markt deregulariseren is eigenlijk de kraan open zetten en dat komt niemand ten goede. Niet de chauffeurs, die moeten vechten om te overleven, maar ook niet de kwaliteit van de dienstverlening en dus niet de klant.”

Concreet wil de sector een speciale taskforce die op korte termijn maatregelen neemt. “Er is al jaren nood aan meer controles op de licenties van chauffeurs. De vorige bevoegde minister (Brigitte Grouwels van CD&V, red.) wou zo boordcomputers verplichten, die als een soort witte kassa bijhouden wie waar rijdt. Maar de huidige minister weigert zulke maatregelen op korte termijn in de praktijk te brengen. In zijn logica is het het Grote Taxiplan, of niets. Er moet dringend een einde komen aan die verrottingsstrategie.”

Die eisen worden dinsdag op tafel gelegd in een onderhoud met Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) – en dus niet met de bevoegde minister Smet.