Waarom er plots veel meer ongevallen met gewonden in Brussel zijn

Het aantal ongevallen met gewonden steeg in de eerste jaarhelft met liefst 32 procent in het gewest. Nochtans moest de algemene zone 30 net voor meer verkeersveiligheid zorgen. Een eenduidige verklaring is er nog niet. “Onder meer het mooie weer kan meespelen.”

Het zijn opvallende cijfers die verkeersveiligheidsinstituut Vias deze dinsdag verspreidde. Het aantal verkeersslachtoffers steeg fors tijdens de eerste jaarhelft van 2022. Die vaststelling geldt voor heel België, maar toch vooral voor Brussel, waar er liefst 32 procent meer letselongevallen werden geregistreerd. In Vlaanderen bedroeg de stijging 20 procent, in Wallonië slechts 12 procent.

Een aanzienlijk deel van die letselongevallen is voor rekening van de steprijders. Die waren goed voor bijna 400 ongevallen met verwondingen, een stijging met ruim 200 procent.

Het aantal letselongevallen in het gewest klimt daarmee tot boven de 2.000, het hoogste niveau sinds minstens 2012. Dat betekent dat de stijging lang niet alleen een effect is van de coronajaren, die periodes met veel minder verkeer kenden, door lockdowns en telewerk.

De evolutie is des te opmerkelijker omdat het Brussels gewest vorig jaar nog maar een algemene zone 30 invoerde, een maatregel die vooral de verkeersveiligheid ten goede moest komen. De metingen tonen ook dat automobilisten daardoor minder snel rijden.

Teleurgesteld

Voor Brussels minister van mobiliteit en verkeersveiligheid Elke Van den Brandt (Groen) zijn de cijfers dan ook een ontgoocheling. “We zijn zeker teleurgesteld, het aantal verkeersdoden naar nul krijgen is een belangrijke ambitie van ons,” legt haar woordvoerder Pieterjan Desmet uit.

“Er is nu nood aan een goede analyse van de cijfers. Het lijkt erop dat de opkomst van de elektrische steps een belangrijke rol speelt. Maar we zien ook dat auto’s steeds zwaarder en omvangrijker worden, waardoor hun impact bij een botsing ook groter is. We moeten onderzoeken of dat een invloed had op deze cijfers.”

Een mogelijke verklaring ligt volgens het kabinet bij een veranderd rijgedrag door een coronapauze, waarin mensen minder de auto namen.

Dat is een hypothese die ook mobiliteitsexpert Kris Peeters naar voor schuift. “Misschien zitten we met de combinatie van minder ervaren autobestuurders en meer fietsers. Maar bewijs daarvoor is er niet. In principe kan die macht van het getal tot een nieuw evenwicht leiden, zoals in het centrum van Gent, waar auto’s zich aan fietsers en voetgangers moeten aanpassen.”

Het kan wat oppervlakkig klinken als analyse, maar ook het weer speelde wellicht een rol in de ongevallenstatistieken, weet Peeters. "Beter weer betekent ook meer voetgangers en fietsers en mogelijk een nonchalanter rijgedrag bij automobilisten, al moet dat onderzocht worden." Een blik op de website van het KMI leert alvast dat het weer in de eerste jaarhelft van 2022 bijzonder goed was, met hoge temperaturen en erg veel uren zonneschijn.

Net als de minister voor verkeersveiligheid wijst Peeters ook op de rol van de elektrische step. “Stepgebruikers zijn echt superkwetsbare weggebruikers. Omwille van de snelheid natuurlijk, in combinatie met de kleine wielen en het onaangepaste wegdek met oneffenheden. Daarnaast ligt het zwaartepunt ook erg hoog bij een stepper en raakt een stokstijve stepbestuurder ook sneller gekwetst dan een dynamisch bewegende fietser, die flexibeler is. Tel daar dan nog bij dat er bijzonder veel onervaren gebruikers zijn, iets dat in Brussel wellicht ook voor een deel van de fietsers geldt.”

Strengere regels voor steps

Van den Brandt benadrukt alvast dat de regelgeving rond e-steps nog maar net verstrengd is. Zo mogen steps niet meer op de stoep, mag er maximum één persoon tegelijk op en ligt de minimumleeftijd nu op 16 jaar. De verstrenging ging in net na de periode waarvoor Vias cijfers heeft, waardoor het effect van de extra maatregelen nog niet zichtbaar is. “We moeten nu eerst kijken wat het effect van de maatregelen is. Pas daarna kunnen we eventuele extra maatregelen overwegen.”

De tegenvallende cijfers doen de mobiliteitsminister alvast niet twijfelen aan de gekozen recepten voor meer verkeersveiligheid. “We blijven achter de Stad 30 staan, net zoals we de autoluwe wijken nog steeds cruciaal vinden voor een veiliger verkeer.”