VUB opent academiejaar in Europees Parlement

De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft vrijdag het academiejaar 2023-2024 plechtig voor geopend verklaard in het Europese Parlement aan het Luxemburgplein in Brussel. De universiteit wil de strijd aangaan tegen polarisatie en onverdraagzaamheid in de wereld, zegt VUB-rector Jan Danckaert.

Samen met negen andere universiteiten opende de universiteit vrijdagnamiddag het academiejaar in het hartje van de Europese politiek: het Europees Parlement. De negen landen zijn allen aangesloten bij het Eutopia-netwerk, een internationale alliantie van tien instellingen hoger onderwijs die werken aan 'de universiteit van de toekomst'. De alliantie bouwt samen met de instellingen een Europese academische gemeenschap uit, waarbij studenten, onderzoekers en docenten samen kennis opbouwen en delen over de hedendaagse maatschappelijke uitdagingen en de universiteit van de toekomst.

"Als 'urban engaged university' is de VUB, vanuit haar Brusselse wortels, zeer vertrouwd met de uitdagingen van een diverse en internationale leefwereld", zegt Danckaert. "Daarbij dient het Eutopia-netwerk als katalysator. Deze alliantie laat onze universitaire gemeenschap toe om kennis en inzichten te delen met de andere universitaire gemeenschappen binnen het netwerk. Deze partneruniversiteiten werden gekozen omdat ze dezelfde waarden hoog in het vaandel dragen. Door van elkaar te leren, elkaar te verrijken kunnen we uiteindelijk Europa en de wereld verbeteren", maakt de rector zich sterk.

Internationale samenwerking

De internationale samenwerking is een meerwaarde voor de Brusselse universiteit, luidt het. "Daar waar tot nu slechts een beperkt aantal studenten van VUB aan een internationale uitwisseling konden deelnemen, ligt die optie nu voor veel meer VUB-studenten binnen handbereik. Onze ambitie is dat in elke opleiding op termijn studenten de kans krijgen om internationale ervaring op te doen", aldus Danckaert.

Zo wil de Brusselse universiteit inzetten op een internationale samenwerking in kritisch denken en vrij onderzoek. "Aan de VUB zijn we ervan overtuigd dat het samenbrengen van studenten over de grenzen heen helpt om de polarisatie die we dagelijks ervaren te bestrijden", duidt Danckaert. "Op die manier worden ze gestimuleerd om te leren van elkaars standpunten, zonder vooroordelen of fanatisme."

Om deze internationale academische samenwerking te verankeren hebben de vertegenwoordigende leden van de tien verschillende universiteiten uit Eutopia een overeenkomst ondertekend waardoor het samenwerkingsverband ook daadwerkelijk een rechtsgeldige basis krijgt. Onder andere de Babes Bolyaiuniversiteit in Roemenië, de universiteit van Göteborg in Zweden, de universiteit van Ljubljana in Slovenië en de universiteit van Warwick in het Verenigd Koninkrijk behoren tot het partnerschap. Tegen 2025 willen de deelnemende universiteiten een zestigtal dergelijke netwerken kunnen aanbieden aan hun studenten, dit over verschillende disciplines heen.

In tegenstelling tot wat doet vermoeden zal de voertaal in Eutopia niet het Engels zijn, maar een verzameling van verschillende talen. "Er worden minstens evenveel talen gesproken in Eutopia als er leden zijn", zegt Danckaert. "Zo leren de studenten ook begrijpen waarom kleinere talen belangrijk zijn, zoals het Catalaans dat gesproken wordt aan de partneruniversiteit in Barcelona. Deze diversiteit is troef voor student en docent in de 21ste eeuw", verduidelijkt de rector van VUB.

'Continent verenigen'

Ook Federica Mogherini, de voormalige hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid (2014-2019) tekende present bij de opening van het academiejaar. Vandaag staat ze aan het hoofd van het prestigieuze Europacollege in Brugge. "Ik ben verheugd om hier vandaag het academiejaar in gang te trappen, een viertal jaar nadat ik dit halfrond heb verlaten", zegt ze in het Europese Parlement. Ze onderstreept daarbij de noodzaak voor academische samenwerkingen of uitwisselingen zoals Eutopia of Erasmus+. "De uitdagingen en obstakels waar de Europese Unie vandaag mee te kampen heeft, kunnen niet enkel op het nationale niveau opgelost worden", duidt ze.

Ze verwijst daarbij naar de opeenvolgende crisissen die de Europese Unie hebben geteisterd, waaronder de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne. "De Europese Unie heeft ons beschermd en garandeert onze rechten en welvaart. Ze is ertoe in staat om snel en daadkrachtig te reageren wanneer nodig. Maar zijn we in staat om de volgende generaties van het intellectueel kapitaal te voorzien om een continent te verenigen? Dat is de uitdaging waar we vandaag voor staan. De Europese universiteiten zijn er klaar voor om deze verantwoordelijkheid op te nemen en leiders te vormen die de Europese renaissance tot een goed einde kunnen brengen."