Kunstenfestivaldesarts: voorstellingen van de laatste kans

Het Kunstenfestivaldesarts loopt op zijn laatste benen. De Japanse theatermaker Toshiki Okada is terug op het festival, met een reprise van het stuk Five Days in March. BRUZZ-stem Kim Ponsaerts was erbij. Een persoonlijk verslag. "Fascinerend en een beetje hypnotiserend."

Akihabara: een hyperkinetische electronicabuurt vol speelhallen, anime en neon.
Rippongi: een heuvelachtig district dat nooit slaapt, bekend voor uitbundig nightlife, bloeiende kerselaars en een van de beroemde reuzenspinnen van kunstenares Louise Bourgeois.

Ik googel buurten in Tokio, die ik heb leren kennen in het Kaaitheater op de première van Five Days in March. De Japanse theatermaker Toshiki Okada komt al voor de achtste keer naar het Kunstenfestivaldesarts.

Ik herinner mij een claustrofobische voorstelling van twee jaar geleden. Iets met een geest in een krakend appartement, na de aardbeving in Fukushima. Five days in March is een herneming van zijn succesvoorstelling uit 2007, vertaald naar 2018 met nieuwe, jonge acteurs. Het zou een mijlpaal zijn in de Japanse theatergeschiedenis, dus ik ga er met hoge verwachtingen naartoe.

Spastisch

De vijf dagen spelen zich af in 2003, bij de start van de derde Golfoorlog, toen de Amerikaanse troepen Irak aanvielen met steun van Japan. Het is de onbehaaglijke achtergrond voor persoonlijke verhalen van enkele jongeren.

Het decor voor Tokio is extreem sober en gestileerd. Boven een patroon van lijnen op de scène zweeft een rechthoekige lichtbak voor de boventiteling. De acteurs ratelen opgefokt en apathisch tegelijkertijd en springen van de hak op de tak. Fascinerend en een beetje hypnotiserend.

Ondertussen maken ze spastische bewegingen, zwaaien met hun armen en wriemelen aan hun kleren. Ik zou hen graag wat beter bekijken, maar om te kunnen volgen, moet ik mijn ogen op de boventiteling houden. Veel tekst, maar eigenlijk hebben de jongeren weinig tot niets te vertellen. Ik krijg als toeschouwer geen connectie met hen, maar dat lijkt de bedoeling.

Seksmarathon

Zoals het verhaal van het koppel, dat elkaar leert kennen op een concert. De twee duiken vijf dagen lang een hotelkamer in, voor een seksmarathon. Ze doen niet eens de moeite om elkaars naam te vragen.

“Ik krijg het er warm noch koud van", zegt een van de personages. Dat is ook mijn gevoel wanneer ik het Kaaitheater buitenwandel en overweeg om nog iets te gaan drinken in festivalcentrum Kanal.

Leerkracht: een zwaar beroep

Het is ook druk en gezellig in de bar met terras van de KVS Box.
De Iraanse theatermaker Amir Reza Koohestani, ook kind aan huis op het Kunstenfestivaldesarts, brengt Summerless.
Het podium is gevuld met een draaimolen voor een grote schoolpoort, een drinkfontein en een multimediamuur. Maar ook nu zijn mijn ogen vooral gericht op de boventiteling, om de dialogen in het Farsi te kunnen volgen. De setting is een school. Het verhaal wordt verteld op negen maanden, de zomer niet meegerekend. In Iran moet elke theatervoorstelling eerst de goedkeuring krijgen van een commissie, maar Amir Reza voelt zich niet belemmerd door censuur. Hij maakt er zijn handelsmerk van om heel subtiel maatschappelijke thema’s aan te kaarten. Wat niet gezegd wordt, maar wel gesuggereerd, is belangrijk. Met die wetenschap in mijn achterhoofd kan ik de wat saaie, brave en langdradige conversaties toch een plaats geven.

Ik onthoud dat leerkracht een zwaar beroep is, ook en zeker in Iran.

Five Days in March – Re-creation Nog tot 26/05 in het Kaaitheater
https://www.kfda.be/en/program/five-days-in-march---re-creation

Summerless Nog tot 26/05 in de KVS Box