Brussels parlement wil volksraadplegingen mogelijk maken

Het Brussels parlement wil volksraadplegingen toelaten in de hoofdstad. De volksraadplegingen zijn niet bindend, maar indiener Juan Benjumea-Moreno (Groen) maakt zich sterk dat politici het resultaat niet zomaar naast zich neer zullen leggen.

Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar vandaag is de Bijzondere ordonnantie voor een gewestelijke volksraadpleging ingediend in het parlement. Het moet het parlement maar ook burgers de kans geven om over controversiële onderwerpen de Brusselse bevolking te raadplegen.

“Het is een extra instrument in onze toolbox voor meer burgerdemocratie,” legt indiener Juan Benjumea-Moreno (Groen) uit, “We hadden al de deliberatieve commissies, daar voegen we nu de directe democratie aan toe.”

5.000 handtekeningen

Vijfduizend handtekeningen volstaan om een volksraadpleging te vragen. Het parlement heeft die handtekeningen niet nodig om een volksraadpleging aan te vragen.

De vraag moet over de bevoegdheden gaan die het Brussels Gewest of de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie aanbelangen. Het Grondwettelijk Hof controleert de vraag. Die moet met ‘ja’, of ‘neen’ beantwoord worden.

“Idealiter valt het referendum om organisatorische redenen best samen met de verkiezingen,” zegt Juan Benjumea. Maar het kan ook daarbuiten.

De volksraadpleging is niet zomaar geldig. Vijftien procent van de bevolking moet zich hebben uitgesproken, en er moet een voldoende regionale verdeling zijn: in elke gemeente moet vijf procent van de bevolking gestemd hebben. Stemmen kan vanaf 16 jaar.

Niet-bindend

Het resultaat van de volksraadpleging is niet bindend, maar Juan Benjumea maakt zich sterk dat het resultaat hoe dan ook het beleid beïnvloedt. “Dat hebben we in Vlaanderen gezien bij lokale volksraadplegingen, of het nu over de Oosterweelverbinding gaat of de Belfortparking in Gent.”

Volgens het Groen-parlementslid zal een regering ook afgestraft worden als ze een duidelijke stem van het volk naast zich neerlegt.

Een bindend referendum, zoals in Zwitserland of de VS, is sowieso niet mogelijk. De grondwet laat dat niet toe.

Open VLD is niet mee

Of de Bijzondere ordonnantie over de volksraadpleging nog door het parlement kan worden geloodst voor de verkiezingen van 2024 is wel de vraag. Open VLD wil, als enige meerderheidspartij, het wetsvoorstel bijvoorbeeld niet ondertekenen.

En er is een dubbele meerderheid nodig. De goedkeuring door Open VLD is dus belangrijk voor een meerderheid in de Nederlandstalige taalgroep. Daarnaast is er ook een tweederdemeerderheid nodig in het Brussels parlement.