N-VA wil dotatie afnemen van deelstaten met ontsporende begroting

Deelstaten waar het begrotingstekort oploopt tot meer dan 5 procent moeten hun federale dotatie verliezen. Dat wordt een van de voorstellen op het N-VA-congres in het weekend van 13 mei. Daarnaast wil de partij het leefloon helemaal hervormen en moet kinderopvang 100 procent fiscaal aftrekbaar worden.

N-VA heeft geen grote traditie van inhoudelijke congressen. Het is pas de vierde keer dat de partij de leden toelaat zich uit te spreken over het partijprogramma. De houders van een partijkaart krijgen binnen twee weken honderd voorstellen toegestuurd die ze vrij mogen amenderen, al is het wel de partijtop die beslist welke amendementen het congres halen.

Alles wat aan confederalisme raakt, mag niet worden geamendeerd. Die krachtlijnen werden in 2014 vastgelegd. Een van de meest in het oog springende voorstellen is een automatische blokkering van de federale dotatie voor de deelstaten met een begrotingstekort boven 5 procent of een schuldgraad van boven 150 procent. Daarmee worden uiteraard vooral Brussel en Wallonië geviseerd. De schuldgraad in Vlaanderen ligt op ongeveer 74 procent van de inkomsten, in Wallonië is dat meer dan 200 procent.

'Migratie leidt te vaak tot afhankelijkheid van een uitkering'

Een ander opvallend voorstel is het oormerken van het leefloon. Voor N-VA mag de maandelijkse uitkering niet meer integraal op de rekening worden gestort. Een deel zou in maaltijdcheques worden uitgekeerd en een deel zou rechtstreeks op de rekening van de school komen als er leerplichtige kinderen zijn.

Wie minder dan vijf jaar wettelijk in België verblijft, krijgt geen leefloon meer. De nieuwkomers zijn aangewezen op een tegemoetkoming die vasthangt aan bijvoorbeeld inschrijving bij de VDAB en het volgen van opleidingen.

"Veel te vaak leidt migratie tot afhankelijkheid van een uitkering", zegt Steven Vandeput, die het economische luik van het congres trekt. "Dat moet anders." De partij verwijst naar Nederland, waar een groter deel van de Oekraïense vluchtelingen aan het werk is dan bij ons.

Meer kerncentrales

Kinderopvang moet dan weer goedkoper worden, om werken aantrekkelijker te maken. Momenteel is de opvang voor 45 procent fiscaal aftrekbaar, maar dat wil N-VA zien verhogen naar 100 procent. De ingreep zou 210 miljoen euro per jaar kosten.

Wat de pensioenen betreft, erkent N-VA dat de loopbanen langer zullen moeten worden. "De referentieperiode voor ons is 45 gewerkte jaren voor een volledig pensioen. Vanaf 42 jaar zouden er mogelijkheden komen voor een gedeeltelijk pensioen", aldus Vandeput. "Maar als de levensverwachting blijft toenemen zoals in de voorbije dertig jaar, zal daar nog wat aan moeten veranderen."

De partij presenteerde dinsdag ook het ecologische luik van de congresteksten. De partij wil zoals bekend zo veel mogelijk kerncentrales voor langere tijd open houden. Daarbovenop wil ze nieuwe kerncentrales bouwen, van het nieuwe modulaire type, maar ook traditionele centrales. "De Europese doelstelling voor hernieuwbare energie moet worden bijgesteld", zegt Anneleen Van Bossuyt. "We moeten niet naar 100 procent hernieuwbaar, maar naar 100 procent uitstootvrij. Op die manier valt ook kernenergie onder de doelstelling."