Verlinden pleit voor staatshervorming naar '2+2-model'

Minister van Binnenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen Annelies Verlinden (CD&V) pleit voor een staatshervorming volgens een '2+2-model'. Dat zei ze woensdag tijdens een gastcollege een de UGent. In zo'n model zou België bestaan uit een federale staat met een Vlaamse en Waalse deelstaat, aangevuld met de deelgebieden Brussel en Ostbelgien.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) gaf woensdag een gastcollege voor het vak politicologie van UGent-professor Carl Devos. Ze had het onder meer over de recente discussies over de nog ontbrekende pandemiewet, maar ook over de zoveelste staatshervoming. Verlinden bereidt de krijtlijnen van die hervorming voor tegen 2024, samen met collega-minister David Clarinval.

"Ik vergelijk het met een huis, waarvan je twijfelt of je het moet oplappen, of gewoon afbreken. Voor mij is er maar één antwoord: we moeten bouwen", zei de minister. Verlinden wil daarbij op zoek naar consensus, "zonder taboes". "De oplossingen zullen moeten komen van ongebaande wegen."

'2+2 deelstaten'

Concreet denkt Verlinden aan een '2+2 model', of een model met "vier deelstaten met bijzondere bevoegdheden". Daarin zou België bestaan uit een federale staat, die op zijn beurt bestaat uit de Vlaamse en de Waalse deelstaat, en dan nog twee deelstaten, Brussel en Ostbelgien. Dat model zou het huidige complexe model met een federale staat, drie gewesten en drie gemeenschappen vervangen.

"Ik stel vast dat daar aan beide kanten van de taalgrens enthousiasme over is. Het kan vereenvoudigend werken en creëert duidelijkheid", zei Verlinden. De minister benadrukte wel dat Vlaanderen in elk geval bevoegdheden moet kunnen blijven uitoefenen in Brussel. Het gaat dan bijvoorbeeld om onderwijs, cultuur en andere persoonsgebonden materie.

'België heeft toegevoegde waarde'

Of bevoegdheden moeten schuiven in de richting van het federale niveau dan wel de deelstaten, liet Verlinden in het midden. "Ik ben ervan overtuigd dat België nog toegevoegde waarde heeft. Maar dat betekent niet dat we de deelstaten niet de juiste hefbomen kunnen geven om goed beleid te voeren. Ik zou het debat oneer aandoen door daar nu al te concrete antwoorden op te geven, maar we zullen moeten nadenken zonder taboes: met de recepten die we tot nog toe geprobeerd hebben, hebben we geen schoonheidsprijs gewonnen."

Verlinden hoopt dat de hele oefening rond kan zijn tegen de 200ste verjaardag van België, rond 2030 dus. "Sommigen noemen dat misschien naïef, maar ik verkies dat boven cynisme. Je moet durven zeggen dat dat de ambitie is."

Brussel

Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) reageerde al kort op het voorstel via Twitter. Volgens haar kan het in elk geval niet de bedoeling zijn dat Brussel een soort van sub-entiteit wordt. Dat is "geen optie", tweette ze. Ze krijgt daarbij de steun van minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo).

PS-fractieleider in de Kamer Ahmed Laaouej zegt hetzelfde aan Le Soir. Hij spreekt zelfs van "provocatieve uitlatingen". "Mevrouw Verlinden leeft op een andere planeet als ze denkt dat Brussel een sub-entiteit is. Het is beledigend voor de inwoners en doet denken aan de slechtste ideeën van de N-VA."