8 vragen over de Vlaamse Sociale Bescherming

Het Vlaams parlement houdt deze woensdag een hoorzitting over de Vlaamse Sociale Bescherming. De Vlaamse wàt? Acht antwoorden op vragen over de opvolger van de Vlaamse zorgverzekering.

Wat is de Vlaamse sociale bescherming?
De Vlaamse sociale bescherming is een verzekering die tussenkomt wanneer mensen zorg nodig hebben die buiten het strikt medische valt. Het bouwt voort op de bestaande Vlaamse zorgverzekering en wordt verder uitgebreid met nieuwe vormen van zorg. Dat is het gevolg van de zesde staatshervorming. Het gaat dan bijvoorbeeld om ouderenzorg in een verzorgingstehuis, zorgen aan huis voor ouderen of zorgen voor een gehandicapte persoon. Wie zorg nodig heeft kan een zorgbudget van 130 euro per maand krijgen. Als het om gehandicaptenzorg gaat, kan dat oplopen tot 300 euro.

Moet ik aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming?
Alle inwoners van Vlaanderen die 26 jaar zijn verplicht aangesloten. In Brussel is aansluiten vrijwillig. Als Brusselaar kan je aansluiten zodra je in het gewest komt wonen of zodra je 26 jaar bent. In dat geval is er geen wachttijd. Later aansluiten kan ook, maar dan moet je vijf jaar wachten.

Hoeveel kost aansluiten?
51 euro per jaar.

Waarover is er nu discussie?
De Vlaamse Sociale Bescherming is niet echt een voltreffer in Brussel. Het aantal mensen dat aangesloten is, daalde van 55.607 in 2006 naar 42.831 in 2016, meldde BRUZZ eerder dit jaar.
In de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) werden daarvoor verschillende redenen naar voor geschoven. Een gebrek aan communicatie over de verzekering is één verklaring. Te weinig motivatie bij het vaak jonge en gezonde publiek dat naar Brussel trekt een ander. Er werd ook geopperd dat veel mensen wel van het bestaan van de verzekering weten, maar geen duidelijk beeld hebben van wat die nu concreet kan betekenen. Ook de vaststelling dat het al bij al om bescheiden tussenkomsten gaat, kan meespelen.

De hoorzitting in het Vlaams parlement focust ook nog op een ander aspect: de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) werkt aan een eigen zorgverzekering: de zelfstandigheids- of autonomieverzekering. De GGC kan die zelfs verplicht maken voor alle Brusselaars. Hoe de verschillende verzekeringen zich tot elkaar zullen verhouden is nog een open vraag.

Ziet de Vlaamse sociale bescherming er in Brussel anders uit dan in Vlaanderen?
Ja. Precies daarover gaat de hoorzitting in het Vlaams parlement vandaag. Door de zesde staatshervorming zijn sommige Vlaamse bevoegdheden in Brussel niet van toepassing.

Waarom ligt de Vlaamse sociale bescherming politiek zo gevoelig?
De Vlaamse sociale bescherming moet volgens sommigen op termijn een eigen Vlaamse sociale zekerheid worden. Vandaag is die sociale zekerheid federaal georganiseerd. Vraag is hoe zo'n gesplitste sociale zekerheid er in Brussel zal zien. In wezen gaat de discussie over de Vlaamse sociale bescherming ook over de toekomst van het federaal België. Moet het één worden met twee gemeenschappen (Vlaanderen en Franstalig België) of een met drie gewesten (Vlaanderen, Brussel en Wallonië).

Is die daling wel een probleem?
Voor mensen die zorgen mislopen wel. Dat de VSB slabakt kan overigens ook een impact hebben op de zorginstellingen zelf. De Vlaamse zorginstellingen in Brussel krijgen immers geen direct werkingsbudget, maar zijn afhankelijk van het aantal patiënten dat hun instelling bezoekt.

Wat kan er aan die dalende trend worden gedaan?
Een communicatieoffensief over de verzekering komt er sowieso. De Vlaamse Sociale bescherming vervangen door een verplichte zorgverzekering voor alle Brusselaars is een andere piste. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie heeft die bevoegdheid om een zogenaamde zelfstandigheids- of autonomieverzekering op te leggen. Brusselaars verplicht laten kiezen tussen een Brusselse en een Vlaamse variant is dan weer een piste die N-VA verdedigt.

Hoorzitting in de commissie Brussel en de Vlaamse Rand van het Vlaams parlement, om 10u, met experts Jürgen Vanpraet van de UA, Dominique Verté van de VUB en Sjoert P. Holtackers van het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg vzw.