Brusselaars vallen uit boot bij verhoging zorgbudget Vlaamse Sociale Bescherming

Heel wat bewoners van woonzorgcentra in Vlaanderen krijgen sinds kort extra zorgbudget. Brusselaars die aangesloten zijn bij de Vlaamse Sociale Bescherming, krijgen die verhoging voorlopig niet. 'Het is een clash tussen ideologische visies."

De Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) is een verzekering die boven op de klassieke federale sociale zekerheid komt en die verschillende zorgbudgetten uitbetaalt aan personen met zorgnoden. In Vlaanderen is de verzekering verplicht, in Brussel is ze vrijwillig.

In Vlaanderen is een van de zorgbudgetten van die VSB er een voor ouderen met een zorgnood in woonzorgcentra. Het gaat om een maandelijks budget dat ze vrij kunnen besteden. Iemands zorgbehoevendheid wordt er bekeken aan de hand van een schaal: die bepaalt de zorgcategorie waarin die persoon valt. Sinds 1 april worden de bewoners automatisch in de hoogste zorgcategorieën 4 en 5 geplaatst.

“Bijna 18.000 bewoners van woonzorgcentra die naar categorie 4 verhuizen, gaan er met gemiddeld 125 euro per maand op vooruit,” klinkt het bij het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V). “Ongeveer 2.400 bewoners met een inkomensgarantie gaan er met gemiddeld 214 euro per maand op vooruit.”

Armoede

Brusselaars die aangesloten zijn bij de VSB krijgen geen extra verhoging van dat zorgbudget. In vergelijking met de Belgische bevolking leven meer Brusselse ouderen nochtans in een situatie van bestaansonzekerheid. Onder de Brusselse 65-plussers leeft 24,5 procent met het risico op een inkomen dat onder de armoederisicodrempel ligt, bleek onlangs uit een dossier van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel. Voor de Belgische ouderen bedraagt dat risico 15,7 procent.

Toch komt die verhoging er niet. De reden? Sinds de zesde staatshervorming werd de bevoegdheid rond de Tegemoetkoming voor Hulp aan Bejaarden (THAB) overgeheveld naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) van het Brussels Gewest. De THAB is een maandelijkse tegemoetkoming voor 65-plussers die minder zelfredzaam zijn en beschikken over beperkte financiële middelen. Voor mensen die gedomicilieerd zijn in Brussel is Vlaanderen dus niet bevoegd voor het toekennen van het zorgbudget voor ouderen.

Een verhoging van de THAB in de nabije toekomst staat bovendien niet gepland, bevestigt Iriscare, de instelling voor sociale bescherming in het Brussels Gewest. “Waar Vlaanderen er vooral voor kiest om individuele burgers financieel te steunen, wordt er in Brussel vaker voor geopteerd om de rusthuizen of de sector te financieren,” zegt de woordvoerder. “Dat zijn twee verschillende politiek-filosofische visies.”

Verschil

Het kabinet-Crevits laat aan onze redactie weten dat het dit voordeel ook graag wil toekennen aan de Brusselaars die zijn aangesloten bij de VSB én in een door Vlaanderen erkend woonzorgcentrum of een door de GGC erkend rusthuis verblijven. “Gezien het kabinet-Maron bevoegd is voor de THAB, stellen we voor dat de Vlaamse overheid het positieve verschil vergoedt tussen de THAB en het zorgbudget voor ouderen van categorie 4 of 5,” klinkt het. “Het kabinet-Crevits (…) hoopt op instemming vanuit het kabinet-Maron.”

“Wij hebben er geen bijzonder probleem mee dat Vlaanderen het verschil tussen onze THAB en hun nieuwe categorieën financiert,” klinkt het bij het kabinet van Brussels minister Alain Maron (Ecolo), binnen de GGC bevoegd voor Gezondheid en Welzijn. “We moeten echter nog bepalen hoe de gegevensstromen van Brussel naar Vlaanderen kunnen worden doorgegeven. Dat moet worden besproken. We zijn beschikbaar als het kabinet-Crevits dat wil bespreken.”

Het kabinet voegt eraan toe dat het omwille van het gelijkheidsbeginsel de Brusselaars die aangesloten zijn bij de VSB en zij die dat niet zijn, niet verschillend kan behandelen. “Maar wij begrijpen dat Vlaanderen de Brusselse leden van de VSB het voordeel van de VSB-maatregelen wil geven. Het is dan ook aan minister Crevits om hiervoor de nodige budgetten ter beschikking te stellen.”

Clash

Het kabinet-Maron wijst erop dat het samen met Iriscare een grondige hervorming van de ouderensector in gang heeft gezet. “Zo worden de netwerken voor thuishulp versterkt, nieuwe dagcentra opgericht en de ondersteuning in rusthuizen verbeterd. Het ouderenbeleid beperkt zich niet tot de THAB,” klinkt het.

Niettemin toont de maatregel aan dat het zorgbeleid in Vlaanderen en Brussel steeds vaker een andere richting uitgaat. “Men ziet veel verschillen in de wijze waarop men denkt over de organisatie,” zegt VUB-professor sociale gerontologie Dominique Verté. “In Brussel werd vooral beslist de diensten te financieren, wat een legitieme keuze is.” In Vlaanderen richt men zich steeds vaker op het individu. “Maar het is een clash tussen ideologische visies die vooral in Brussel tot uiting komt.”

“De wijze waarop men welzijn en zorg organiseert zal op termijn zodanig verschillen dat er ongelijke behandeling zal optreden en we shopgedrag zullen zien. Waar word ik het best gediend? Dat zal ten nadele zijn van de meest kwetsbare inwoners: zij vinden hun weg immers niet in dat kluwen. We zullen in de toekomst veel meer moeten overleggen en tot akkoorden moeten komen om voor iedereen toegankelijke hulp te creëren.”