Achter de stijgende besmettingscijfers schuilt een informatiekloof

Het aantal besmettingen in Brussel was al hoog en stijgt nu ook nog eens. Wat zijn de oorzaken en wie zijn de nieuwe patiënten? “Veel mensen kennen gewoon de basisregels niet.”

Een blik op de statistieken van Sciensano volstaat om te beseffen dat Brussel vandaag het centrum van de Belgische corona-epidemie is geworden. De top vier van meest getroffen gemeenten kleurt met Molenbeek, Koekelberg, Sint-Joost en Ganshoren volledig Brussels.

Maar wie zijn die recente coronapatiënten? Een belronde langs ziekenhuizen en de tracingdienst leert dat nabije vrienden en familie nog steeds besmettingsbron nummer één zijn, naast de scholen als nieuwe belangrijke factor.

Grote gezinnen op kleine oppervlaktes

Opvallend is ook het aantal besmettingen binnen gezinnen die met verschillende generaties onder één dak wonen. “Elke dag krijgen we wel zo’n geval binnen,” zegt Kenneth Coenye, hoofdarts van Sint-Jan. Ook de Brusselse gezondheidsinspectie en andere ziekenhuizen merken het fenomeen van grote gezinnen op een kleine oppervlakte op. “We zien bijvoorbeeld verschillende leden van één familie op intensieve zorgen,” merkt Marc Noppen, directeur van UZ Brussel

Verschillende ziekenhuizen wijzen erop dat de besmettingen tijdens en vlak na de zomer vooral de leeftijdsgroepen tussen 20 en 40 troffen, waarbij mensen vaak geen symptomen ontwikkelden. Die besmettingen sijpelen nu gaandeweg door naar de oudere categorieën, waardoor niet alleen het aantal besmettingen stijgt, maar ook het aantal ziekenhuisopnames. Want wie ouder zegt, zegt ook kwetsbaarder. “Opvallend daarbij is dat we heel wat vijftigers hebben die erg ziek worden,” vertelt Coenye. “Onlangs verloren we zo nog een 55-jarige vader van vijf kinderen. Het virus is niet plots dodelijker geworden voor die groep, er moeten gewoon duidelijk meer besmettingen zijn bij vijftigers.”

Vakantie-uitloper

Verschillende experten zien in de huidige piek dan ook een uitloper van de vakantie en het hernemen van het school- en werkjaar. “Tijdens die vakantie heeft de bevolking zich vermengd en de resultaten zien we nu pas echt,” zegt directeur Philippe Leroy van het Sint-Pietersziekenhuis.

Met Molenbeek en Sint-Joost duiken bovenaan de nationale besmettingslijst twee gemeenten op die tot de armste van het Gewest en ook het hele land behoren. De link met de dichtbevolkte wijken, waar mensen soms op een zakdoek samenwonen, is dan snel gemaakt.

'Information gap'

Maar behalve die fysieke afstand speelt ook een gebrek aan informatie, zelfs zeven maanden na het begin van de epidemie. “Veel patiënten blijken gewoon slecht op de hoogte van de basisregels,” zegt Marc Noppen. “Ze zitten met zijn tienen in een afgesloten ruimte en beseffen niet dat ze afstand moeten houden of een mondmasker dragen als dat niet lukt. Het lijkt erop dat ze de klassieke communicatiekanalen niet volgen. We zitten met een echte information gap.”

De ziekenhuisdirecteur pleit dan ook voor een meer doelmatige communicatie. “Dat kan misschien via sociale media, burgemeesters of influencers, in elk geval moeten we meer doen om die mensen te bereiken."

Proactiever

De Brusselse gezondheidsinspectie geeft toe dat heel wat inwoners van het gewest de regels niet echt kennen. “Maar ze zijn dan ook vaak aangepast, het is niet helemaal verwonderlijk dat mensen het noorden kwijtraken,” zegt Inge Neven. “De gemeenschapswachten zeggen ons dat ze bij wijze van spreken de straat niet meer op durven. Ze worden geacht mensen op de regels te wijzen, maar begrijpen ze zelf vaak niet. Met een nieuwe campagne willen we aan die regels herinneren.”

Voor de directeur van het Sint-Pietersziekenhuis mag het ondertussen allemaal wat proactiever. “We wachten vandaag nog te zeer tot er zich een echte cluster opbouwt in een aantal wijken. In de plaats moeten we veel eerder testbussen naar buurten sturen om daar op grote schaal te testen en de verspreiding in de kiem te smoren. Dat kost een beetje geld, maar het rendement zou enorm zijn.”