AZG sluit centrum niet-begeleide buitenlandse minderjarigen: 'Politiek engagement nodig'

Eind deze week, op vrijdag 15 juli, sluit Artsen Zonder Grenzen (AZG) het opvangcentrum voor niet-begeleide buitenlandse minderjarigen in Brussel. Daar vonden sinds oktober vorig jaar meer dan 250 jongeren huisvesting. De federale overheid zou binnenkort een nieuw centrum openen, maar voor 68 jongeren is nog geen tussentijdse oplossing gevonden.

In oktober 2021 opende AZG samen met burgerplatform BXLRefugees, SOS Jeunes en Caritas een centrum om een noodantwoord te bieden op een groeiend aantal niet-begeleide buitenlandse minderjarigen die in ons land op doorreis zijn. “We zijn gestart met 40 plaatsen en hadden er uiteindelijk 80. In tien maanden tijd hebben we ongeveer 250 jongeren onderdak kunnen bieden,” zegt David Vogel, adjunct-projectmanager van AZG in België. “We hebben ook veel jongeren moeten afwijzen, wat aantoont dat het probleem nog vele malen groter is.”

De jongeren komen voornamelijk uit de Hoorn van Afrika en hebben een moeilijke migratiereis achter de rug. Een op de vijf leed bijvoorbeeld aan matige ondervoeding. De meerderheid onder hen had depressieve symptomen of andere ziektebeelden. Ook had de helft tekenen van geweld of littekens op het lichaam. Daarnaast leed 17 procent van de jongeren aan geslachtsziekten.

De meeste onder hen zijn op doorreis naar het Verenigd Koninkrijk. Voor die groep bestaat op dit moment geen ander opvangmodel. “Het idee van het project is dat jongeren gedurende een bepaalde periode ‘onzichtbaar’ kunnen blijven, uit vrees dat ze hun vingerafdrukken zullen moeten geven en herkend zullen worden,” duidt Vogel.

Geen huisvestingsorganisatie

AZG liet begin juli weten dat het centrum zou sluiten. “AZG is een actor die reageert op specifieke crises, maar we zijn geen huisvestingsorganisatie. Bovendien wordt het project honderd procent door AZG gefinancierd,” zegt Vogel.

De initiële bedoeling was om het centrum zes maanden open te houden tijdens de winterperiode, maar AZG besloot om het uiteindelijk tien maanden open te houden. “In Brussel zijn er verschillende crises die elkaar overlappen. Er is naast de Oekraïense crisis ook een daklozencrisis die een chronische crisis is en ook toeneemt. En dan is er ook nog de crisis van de asielzoekers met een tekort aan opvangplaatsen. We wilden die niet verergeren en we hebben de bijkomende tijd gebruikt om op politiek niveau echt te pleiten voor meer opvangmogelijkheden.”

AZG wil daarom dat er op federaal niveau een gelijkaardig centrum komt en heeft het project al voorgesteld bij de staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V). Dat bevestigt ook de woordvoerder van de staatssecretaris Sieghild Lacoere. “De staatssecretaris heeft al aangegeven dat het de bedoeling is dat er een locatie wordt gevonden. De huidige locatie is in beheer van het Brussels Gewest en niet van de federale overheid.”

Wanneer het project er zou komen is onduidelijk. Met de sluiting van het centrum dreigen dus heel wat jongeren opnieuw op straat komen te staan. “Alle teams doen nu dus hun uiterste best om voor een zo groot mogelijk aantal van deze jongeren huisvestingsoplossingen te vinden. Wij hebben de meest kwetsbare jongeren geïdentificeerd en op basis van die lijst proberen we met voorrang oplossingen te vinden voor die jongeren met de verschillende partners waarmee wij samenwerken. Maar ongetwijfeld zullen we niet voor iedereen een oplossing vinden.”

Voor 68 jongeren is nog geen oplossing gevonden. “Niemand wil kinderen op straat, maar iedereen is het erover eens dat dit een zeer moeilijk te bereiken doelgroep is die heel wantrouwig staat tegenover de overheid," zegt Lacoere. "Daarom is een samenwerking met NGO’s wenselijk. Het is de bedoeling om een gelijkaardig project verder te zetten."

Hoewel AZG tevreden is dat de staatssecretaris haar engagement al heeft uitgesproken, benadrukken ze dat de tijd dringt. “De verschillende partijen zijn het er unaniem over eens dat het project moet worden voortgezet; wat nu nog ontbreekt, is een duidelijk politiek engagement,” zegt Vogel.