Benedicto Cieza: 'Ballet, de ruggengraat van alle dansdisciplines'

"Brussel is mijn stad, ik woon hier doodgraag. Het is het mekka van Europa wat dans betreft. Maar spijtig genoeg ligt de focus, bij de culturele autoriteiten, bijna volledig op de hedendaagse dans. Ballet, het wordt blijkbaar als ouderwets aanzien. Terwijl in mijn ogen traditie niet hetzelfde betekent als voorbijgestreefd, dood zijn." Benedicto Cieza, leeft en ademt al meer dan 30 jaar dans, ballet.

C iezo is Spanjaard, al is hij in België geboren. "Mijn vader werkte als kompel in de streek van Charleroi. Kort na mijn geboorte werd hij door ziekte gedwongen vervroegd met pensioen te gaan. In zijn ogen had ons gezinnetje in België niets meer verloren, Spanje lonkte. Een dorpje in Toledo waar ik ben opgegroeid."

"Ik woon nu al bijna twintig jaar in Brussel, maar ik heb nooit werk gemaakt van het aannemen van de dubbele nationaliteit. Spanje was mijn thuis, ik dacht nooit meer naar België weer te keren. En toen het dan toch zover was, werd het mañana, morgen: papierwerk , administratie, het is nooit mijn sterkste kant geweest. Laat me zeggen dat ik Spanjaard van geboorte ben, dat mijn cultuur Spaans is, maar dat ik geen spatje nationalistisch bloed door mijn aderen heb stromen. Ik voel me Spanjaard, ik voel me Belg, het papiertje doet er niet toe."

Mijn zoon, ballet?
Met dansen is Benedicto Cieza begonnen toen hij 14 was. Een Billy Eliot-verhaal. "Daarvoor had ik steeds aan artistieke gymnastiek gedaan. Niet dat ik per se wilde dansen, het waren de hormonen die opspeelden: ik wilde indruk maken op een meisje dat balletlessen volgde. Moeilijk was de overstap niet, de basisopleiding van beide disciplines is een beetje gelijklopend. Dansen bleek een coup de foudre. Van bij het begin was ik compleet en definitief verkocht. Het meisje heb ik nooit mogen kussen, neen. Ze is ook geen danseres geworden, werkt nu als verkoopster in een schoenenwinkel."

"Dat ik ballet deed, durfde ik thuis niet te zeggen. Een maand lang heeft mijn vader gedacht dat het geld voor een fitnessabonnement was. Ballet was allerminst hot in Spanje in die jaren, voor jongens was het al helemaal not done. Toen ik dan uiteindelijk vader toch eens durfde uit te nodigen voor een optreden, was hij in alle staten. Mijn zoon in een strak balletpak? Onwetendheid ook die speelde: een man die aan ballet doet, die zal wel gay zijn, zeker? Voor hem was het dan ook kiezen of delen: stoppen met dansen en thuis mogen blijven wonen, of kiezen voor de dans en mijn plan te trekken. Ik heb voor het laatste gekozen en ben naar Madrid vertrokken. De weg die ik koos was allerminst de makkelijkste, maar het heeft me de nodige motivatie gegeven om te vechten voor hetgeen waarvan ik hield. Achteraf bekeken was het een zegen, ik denk niet dat ik zou gestaan hebben waar ik nu sta. Ondertussen is mijn vader al lang bijgedraaid. Schaamte en woede hebben bij hem plaats gemaakt voor fierheid."

Lessen doorgeven
In Madrid heeft Cieza een doorgedreven opleiding gevolgd, is hij vijf jaar lang verbonden geweest aan het gezelschap van de school. Daarna heeft hij even zijn horizonten verlegd naar Parijs, waarna hij voor België heeft gekozen. Eerst Charleroi, vervolgens Brussel. "Na een tijdlang gewerkt te hebben bij Le Ballet Royal de Wallonie ben ik in een kijkje komen nemen in Brussel. Bedoeling was een weekje te blijven, de temperatuur van het water te testen, in wat toch wel de tempel is van de hedendaagse dans in Europa. En kijk, ik ben er nog steeds. Ik voelde me goed in Brussel, kreeg algauw groen licht van de Munt. Ik ben er vier jaar gebleven."

Nu hij de kaap van de 40 al een tijdje is gepasseerd, zit voor Benedicto zijn leven als performer er zo goed als op. Wat allerminst wil zeggen dat ballet zijn leven niet meer beheerst. "Ik heb met de jaren mijn fysieke grenzen leren kennen, ja. Ik ben er nu 46, dans nog wel een beetje, maar heb geleerd het gewicht van de jaren te aanvaarden. Ik train nog elke dag, maar mijn focus ligt nu op het lesgeven. Choreografie ook. De lessen van mijn parcours doorgeven aan de volgende generatie, het geeft veel voldoening. Het leven is gelaagd en kent zoveel etappes: omarm het, aanvaard het en geniet ervan."

"Ik heb nu zelf een balletschool, waar ik lessen geef aan volwassenen. Mensen die steeds hebben gehouden van dans, het een beetje uit het oog verloren zijn en er op hun manier opnieuw willen van genieten. Ook al zijn hun fysieke mogelijkheden met de jaren beperkter geworden, hun motivatie is roerend en motiverend. Ik heb ook mijn eigen bescheiden gezelschap, Cieza Dance, waarin ik actief ben als choreograaf, dansers rond mij verenig wanneer de gelegenheid zich aanbiedt. Mijn laatste creatie was geïnspireerd door Het portret van Dorian Gray van Oscar Wilde. Een creatie waarmee we getoerd hebben in België, Italië en Spanje. Verder hebben we veel gewerkt rond de neo-klassieke dans, een mengeling van tango, ballet en moderne dans."

Het lesgeven, daarin gaat Benedicto nu ook een stap verder. "Ik heb de kans gekregen de gewezen studio en verblijfplaats van Maurice Béjart te betrekken. In de Greepstraat, naast de Munt. Een studio waar we een professionele opleiding bezorgen aan jongeren van 7 tot 18 jaar. Artistiek directeur is Melina Martinez, gewezen ster van het Ballet van de XXste Eeuw, van wie ik nog les heb gekregen. Melanie wil een beetje het werk van Béjart verder zetten, ik ben haar adjunct. Het is een gedroomde locatie, dankzij de connecties die ik in 23 jaar Brussel heb opgebouwd, heb ik het plaatje rondgekregen."

Wijze raad
23 jaar Brussel, 23 gelukkige jaren. "Een gedroomde plek om te werken is het met de jaren gebleken. Niet alleen omdat de dans hier zo prominent in beeld is, ook omdat het zo centraal in Europa is gelegen, een ideale uitvalsbasis. Zowel privé als professioneel heb ik me onmiddellijk als een vis in het water gevoeld. Brussel, België, ze hebben me zoveel meer geboden dan Spanje. Spanje dat toch enigszins geïsoleerd is binnen Europa als het op dans aankomt. Zeker in de jaren 1990 toen ik net kwam kijken. Ik heb lang in Madrid gewoond, een tijdje in Parijs. Ik heb in Londen gewerkt, in Milaan. Metropolen met al hun voordelen en hun nadelen. Brussel heeft die voordelen eveneens, maar veel minder de nadelen. Klein in oppervlakte, groot in uitstraling. En met minder stress. Minder stress in het leven van alle dagen, minder stress in het werk. De mensen hier zijn zoveel meer relaxed, zoveel opener dan wat ik in Madrid heb gekend. Ook het kosmopolitische is een enorme troef, zeker op cultureel vlak. Het weer, dat neem ik er op de koop bij. De zon die draag je tenslotte mee."

"Brussel is ook het mekka van Europa wat dans betreft. Spijtig genoeg ligt de focus bij de culturele autoriteiten bijna volledig op de hedendaagse dans, wordt ballet een beetje links gelaten. Wat klassieke muziek betreft is er wel degelijk het respect, wat ballet betreft veel minder. Terwijl de klassieke dans de basis van alles is. In zoverre zelfs dat je als hedendaagse danser amper of niet aan de bak komt, als je geen klassieke opleiding hebt genoten. Ballet, het is een beetje de ruggengraat van alle mogelijke dansdisciplines. Wie jong is en dansen in het bloed heeft, raad ik dan ook aan een klassieke opleiding te volgen. Best zo vroeg mogelijk om het lichaam te trainen voor wat zal komen."

Meer info op www.benedictociezadance.com