Bijna helft van Brusselse daklozen werd al aangevallen of geslagen

De vrijwilligers en veldwerkers van de campagne "400 Daken" zijn in september opnieuw de straat op gegaan om Brusselse daklozen te ondervragen over hun leefsituatie. De resultaten zijn zorgwekkend, luidt het. De helft van de dakloze personen leeft al minstens twee jaar op straat, terwijl bijna een op de twee al werd aangevallen of geslagen sinds ze dakloos zijn.

Na eerdere bevragingen in 2017 en 2018, was dit de derde editie van "Een ontmoeting voor een woning" van de campagne "400 Daken". In totaal werden 468 personen opgemerkt, van wie er 167 aan de enquête deelnamen. In de meeste gevallen ging het om mannen tussen 46 en 59 jaar oud. Toch blijken ook vrouwen steeds harder getroffen.

Basisbehoeften

"Er is een aanzienlijke toename van het aantal vrouwen met een hoge mate van kwetsbaarheid. Dit percentage ging van 28,6 procent in 2017 naar 50 procent in 2020 en wil zeggen dat er behoefte is aan duurzame huisvesting met intensieve ondersteuning", zegt Adrienne Vanvyve, coördinatrice van "400 Daken". "Daarnaast is ook het percentage mensen dat in de afgelopen zes maanden ten minste eenmaal in het ziekenhuis werd opgenomen, gestegen."

Bijna een derde van de deelnemers heeft een chronisch gezondheidsprobleem dat verband houdt met een of meer vitale organen, zoals de lever, nieren, maag, longen of hart. Een derde is zelfs niet in staat om bepaalde basisbehoeften te vervullen, zoals zich wassen, naar toilet gaan of voedsel en drinkwater vinden. Twee derde van de daklozen heeft geen enkele bron van inkomsten.

Arm Brussel

Al sinds 2008 is het aantal Brusselse daklozen stijgende. Dat heeft volgens het rapport te maken met de verarming van de Brusselse bevolking enerzijds en de toenemende druk op de woningmarkt anderzijds. Een derde van de Brusselaars leeft onder de armoedegrens. Dat is dubbel zoveel als het nationale gemiddelde (16%).

Bovendien zijn de woningprijzen sinds het uitbreken van de coronacrisis met 4% gestegen. Dat terwijl een groot deel van de families door de crisis een gedeeltelijk of volledig inkomensverlies kent. Een evolutie die geen rooskleurig toekomstbeeld schetst.

Falend beleid

Volgens de initiatiefnemers toont het rapport het falen aan van het Brussels (sociale) huisvestings- en daklozenbeleid. Zo vallen amper 7% van de woningen in het gewest onder de categorie sociale woning. Dat terwijl maar liefst 70% van de Brusselse huishoudens in theorie recht heeft op een sociale woning. Met zo’n 44.000 gezinnen op de wachtlijst, lopen de wachttijden op tot langer dan 10 jaar.

Met steeds meer mensen op straat bereiken ook de opvangcentra hun maximale capaciteit. Zo zegt meer dan de helft van de ondervraagden sinds het begin van de coronacrisis midden maart geen enkele nacht onder een dak te hebben doorgebracht.

Vluchtelingencrisis

Zo’n 20 procent van de daklozen geeft aan uit België afkomstig te zijn. Met 40% zijn de daklozen van Afrikaanse origine de meest vertegenwoordigde categorie. 30% komt uit een land dat lid is van de Europese Unie. Het gaat daarbij vooral om Polen en Roemenen. Hoewel de vluchtelingencrisis vaak in verband wordt gebracht met de dakloosheidsproblematiek, beperkt het aandeel asielzoekers zich tot een vijfde.

In de campagne ‘400 daken’ bundelen een tiental Brusselse verenigingen die de daklozenproblematiek aanpakken de krachten. De initiatiefnemers pleiten dan ook voor een structureel beleid om een einde te maken aan de dakloosheid. “Dit sluit aan bij de resolutie die het Europees Parlement op 24 november heeft aangenomen en waarin de Europese Unie en haar lidstaten worden opgeroepen tegen 2030 een einde te maken aan de dakloosheid”, besluit coördinatrice Adrienne Vanvyve.