Brussel schreeuwt om locaties voor nachtleven

Recyclart, Magasin 4, maar evengoed het kleinere Epicerie Moderne: alles wat enigszins nachtleven ademt, staat op vertrekken uit het centrum van de stad. De anders zo bruisende alternatieve scene van Brussel weet niet meer waar terecht. “Of er een anti-beleid is tegen het nachtleven? Er is gewoon géén beleid.”

Sire, de jeugd kan niet meer feesten. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze er nergens meer de plek voor vinden. Het gedwongen vertrek van Recyclart uit Kappellekerk is dan wel de bekendste, maar niet de enige serieuze aderlating voor het nachtleven in het centrum van Brussel. Iets verderop heeft ook zopas het kleinere Epicerie Moderne de deuren gesloten. Van dinsdag tot zondag was er tot de late uurtjes steevast plaats voor alternatieve, elektronische dj-sets in de kelders van het pand in de Hoedenmakersstraat, vlakbij de Grote Markt. Maar een reeks aan politie-inspecties na klachten over geluidsoverlast en een moeilijke verstandhouding met het stadsbestuur heeft een einde gemaakt aan 3 jaar van (letterlijk) ondergrondse feestjes. En ook Technoon, het technofeest op zondagnamiddagen, moet afscheid nemen van hun vaste stek The Lodge in Molenbeek.

Tel daarbij nog eens locaties zoals La Villaine en DNA-café, die jaren geleden al ter ziele gegaan zijn maar nooit een opvolger die naam waardig hebben gekend, en het wordt duidelijk dat het speelveld voor feestend Brussel wel erg klein is geworden. In die mate zelfs dat ondergetekende niet meer wist wat te antwoorden op de nochtans heel legitieme ‘where can I go dance?’-vraag van een aanklampende toerist. De Fuse is een evidentie, maar dan wel een die behoorlijk genrespecifiek is en nog een eind uit het centrum ligt. Maar vooral: in technotempels van die grootorde kunnen lokale collectieven niet naar hartenlust experimenteren met nieuwe feestjes en concepten. Te duur, te exclusief en vooral te groot.

‘Al veel zien vertrekken’

Niet de locatie dus die Wilfried Redant, aka ‘Willy’ van Los Ninos, zou uitgekozen hebben toen hij in 2004 zijn eerste feestjes in Brussel organiseerde. Neen, die vonden – zoals bij half jong Brussel - plaats in Recyclart. “Zij hadden toen al een laagdrempelige manier van werken, met ook een moduleerbare zaal waardoor je niet per se 800 mensen moet trekken en dus niet geen te groot financiële risico’s loopt”, blikt hij terug. “Maar sinds die beginjaren heb ik heel veel zalen uit Brussel zien vertrekken. Altijd was er wel iets in strijd met een of andere regel, zeker als het ging om locaties van de MIVB, zoals de fuifzaal onder metrostation Anneessens, of de NMBS, zoals ook nu bij Recyclart.”

Redant organiseert ondertussen vooral avonden in grotere clubs. “Daar dreigt een probleem in de toekomst, dat is zeker, maar voor kleinere evenemten is het nu al een feit. Een feestje organiseren voor 100 tot 200 man in het centrum: ik zou niet meer weten waar.”

Laat dat net het publiek zijn waarop jonge, Brusselse collectieven als 54Kolaktiv en Lowup op mikken. “Ons principe is: democratische feestjes aan democratische prijzen”, vat David Elchardus van Lowup het samen. Dat de feestjes van beide collectieven er een nomadisch karakter op na houden, is geen toeval. “We worden gedwongen om steeds nieuwe locaties te vinden. En ondertussen zijn er gewoon amper plekken die in aanmerking komen.” “Het gaat hier niet over een gebrek aan plaatsen waar je veel geld betaalt om een grote naam te zien optreden”, vult Niels Coppens van 54Kolaktiv aan. “Wij willen locaties die vuil mogen worden en waar je je niet failliet feest.”

Dat fuifzalen meer en meer uit het stadscentrum wegtrekken door aanhoudende problemen met geluidsoverlast en de toenemende woondruk, is noch een nieuw noch een typisch Brussels fenomeen, erkennen de organisatoren. En dus kijken ze al jaren met grote ogen naar de kanaalzone, met haar leegstaande ruimtes en amper klagende buren. “Maar dat is dan wel ontegensprekelijk Brussels: zelfs daar is geen enkel beleid om daar avond- of nachtleven toe te laten”, zegt Willy Redant van Los Ninos. “De Canal Saint Martin-buurt in Parijs mag dan wel al wat van haar pluimen verloren hebben, maar hier loop je ’s nachts gewoon alleen aan het kanaal.” Dat zal er niet beter op worden als ook Magasin 4, dat jarenlang aan het kanaal huisde, eind dit jaar noodgedwongen verhuist om er plaats te maken voor woningen en een park.

'Totaal gebrek aan visie en beleid'

Een serieuze gemiste kans, vindt Redant, en één die de jonge organisatoren in koor wijten aan “een totaal gebrek aan visie en beleid” van de Brusselse politiek op het vlak van nachtleven. “Ik denk niet dat het stadsbestuur een bewust anti-beleid voert. Dit probleem manifesteert zich al zoveel jaren dat het dan bijna om een complot van alle partijen zou moeten gaan”, lacht Redant. “Neen, er is gewoon géén beleid. Ze zijn er in het Stadhuis gewoon niet mee bezig en ze begrijpen onze sector niet. Misschien doen ze wel moeite, maar dan is het alvast too little, too late. Kijk maar naar Recyclart.”

En dus gaan de collectieven zelf vaak aan de slag. De vzw Toestand, die leegstaande ruimtes in Brussel opeist en ze een creatieve invulling geeft, werd bijvoorbeeld geboren uit 54Kolaktiv omdat ze maar geen locaties vonden om er feestjes te geven. “Wij zijn plantrekkers, we zullen ruimtes blijven vinden”, zegt Coppens. “Maar wat steun van het stadsbestuur zou welkom zijn. Of een overleg, waar we samen met alle betrokken partijen eens samenzitten en nagaan wat de opties zijn. Dat is er gewoon nog nooit geweest.”

Bekijk vanavond ook de XL-reportage op BRUZZ TV of bruzz.be.