Brussel stevent af op strengere maatregelen

De federale regering en de deelstaten zitten vrijdag opnieuw samen over strengere maatregelen die het coronavirus in toom moeten houden. Op tafel liggen strengere regels voor restaurants, en een dringender thuiswerk-advies. Ook de eerste 'coronabarometer' zou worden vastgelegd. "We verwachten dat een aantal gebieden in België, zoals Brussel, code rood zullen krijgen", zegt viroloog Steven Van Gucht.

Nadat vorige week in Brussel een reeks strengere regels is ingevoerd, was het federaal aanvankelijk de bedoeling om te wachten tot midden volgende week met een evaluatie, bericht de krant De Tijd. De logica daarachter: het duurt een tiental dagen voor een strenger regime impact heeft op het aantal besmettingen.

Volgens viroloog Steven Van Gucht is het bijvoorbeeld nog iets te vroeg om al resultaten te zien van de gedwongen sluitingen van bars en cafés in Brussel, en het verbod op samenscholingen, twee beslissingen die pas vorige week ingingen. "Dat zal pas begin volgende week in de cijfers te zien zijn", zegt hij aan BRUZZ.

Het aantal besmettingen met het coronavirus in Brussel stijgt nog altijd, zij het nu iets minder snel dan in andere regio's. Van Gucht liet op de dagelijkse persconferentie 's ochtends al weten dat dat volgens hem eerder te wijten is aan de limieten van de testcapaciteit.

Strengere regels mogelijk

Door de barslechte cijfers komt het Overlegcomité vrijdag al opnieuw samen. Op tafel ligt een aangescherpt advies voor telewerken. Niet omdat bedrijven broeihaarden van het virus zouden zijn, maar vooral vanwege de volle trein- en metrostellen die al die pendelende werknemers met zich meebrengen, zeker ook in Brussel.

In Franstalig België wordt daarnaast luider geroepen om een verbod op niet-essentiële verplaatsingen, zoals dat in het voorjaar het geval was. Maar aan Vlaamse kant, waar de stijging van het aantal besmettingen trager op gang is gekomen, is daar geen draagvlak voor. Net als bij de cafésluitingen en bij de lockdown in maart wordt aan Franstalige kant weer naar Parijs gekeken, waar president Emmanuel Macron woensdagavond nieuwe maatregelen gaat afkondigen.

Moet de overheid nog strenger ingrijpen in het Brussels gewest? "Dat zijn politiek-maatschappelijke keuzes en beslissingen die verder gaan dan het puur wetenschappelijke", zegt de viroloog van Sciensano. "We kunnen denken aan strengere regels voor de restaurants. In Nederland zijn die zelfs volledig gesloten, daar wordt hier ook over nagedacht."

Een scenario waarbij de restaurants in Brussel moeten sluiten, terwijl ze in Vlaanderen open blijven maar vroeger moeten sluiten en maximaal vier mensen per tafel tellen, kan ook.

"Een code oranje voor scholen is ook een mogelijkheid, maar waar heel wat pro's en contra's aan vasthangen", zegt Van Gucht. "Afstandsonderwijs betekent in zekere zin ook een verlies aan controle, zeker bij de oudere tieners."

Een code oranje voor hogescholen en universiteiten (zoals de VUB woensdag al invoerde, red.) lijkt de viroloog wel sowieso een goed idee. "Maximaal inzetten op thuisonderwijs voor studenten, met uitzondering van practica dan." Ook de regels aanscherpen voor evenementen en bijeenkomsten juicht hij toe. "Maar bij elke nieuwe regel gaan we de voor- en nadelen moeten afwegen."

Coronabarometer

De federale en gewestelijke topministers willen vrijdag ook de 'coronabarometer' afkloppen, een systeem dat de pandemie opdeelt in fases en daaraan voor iedereen een vaste set regels koppelt. Nu beslissen universiteiten, steden en provincies steeds vaker op eigen houtje en ongecoördineerd over nieuwe maatregelen.

Als die barometer in provincies zou worden opgedeeld, dan zouden Brussel en de meeste Waalse provincies rood kleuren, terwijl Vlaanderen vooral oranje blijft. Dan zouden de huidige maatregelen daar volstaan, maar riskeer je wel dat mensen uit rode gebieden zich daar gaan ontspannen. Bij een nationale barometer kleurt ons land oranje, maar volstaan de huidige maatregelen mogelijk niet om de epidemie in Brussel en Wallonië in te dijken.

Volgens Van Gucht zijn strengere maatregelen voor Brussel nuttig en nodig, maar blijft het het allerbelangrijkste om de 'gouden basisregels' te respecteren.

"Beslisingen van de overheid zullen een impact hebben op mensenlevens en kunnen mogelijk voor een lichte kentering zorgen. Maar de grootste impact heeft het gedrag van de individuele burger. Want veel besmettingen vinden plaats in de privésfeer, bij vrienden of familie. Daar kan de overheid niet controleren. Alleen met respect voor de basisregels kunnen we elkaar daar beschermen."

'Deze winter nog even doorbijten'

De strijd tegen het coronavirus is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, zegt Van Gucht. "We moeten met zijn allen ons gedrag aanpassen. Ik neem daarbij altijd mezelf als voorbeeld: buiten de kleine bubbel van mijn eigen huishouden houd ik van iedereen afstand. Ook bij mijn vader en mijn zus. We moeten deze winter nog even doorbijten."

De viroloog roept ook op consistent een mondmasker te dragen als afstand houden onmogelijk is, en het aantal mensen met wie je dicht contact hebt te beperken tot een absoluut minimum. "Ik hoorde van een jonge collega dat ze in de Waalse universiteitssteden nog altijd kussen ter begroeting, nu weliswaar met een mondmasker. Waar zijn we dan mee bezig? De boodschap moet nu nog meer doordringen dan vroeger."